Μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων ελέγχων, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχώρησε χθες το βράδυ, σε νέες πληρωμές ύψους 28,78 εκατ. ευρώ προς 15.309 αγρότες.
Συγκεκριμένα πληρώθηκαν:
Βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία 2024:
23,63 εκατ. ευρώ
15.162 δικαιούχοι
Υπόλοιπες κατηγορίες:
5,15 εκατ. ευρώ
147 δικαιούχοι
“Υπενθυμίζεται ότι τη Δευτέρα είχαν προηγηθεί οι πληρωμές για το Μέτρο 23 (157,47 εκατ. ευρώ σε 131.444 δικαιούχους) και για τις Αυτόχθονες φυλές 2024 (18 εκατ. ευρώ σε 1.050 δικαιούχους)
Συνολικά αυτήν την εβδομάδα στους λογαριασμούς 147.803 αγροτών κατατέθηκαν 204,25 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές συνεχίζονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά από τους απαραίτητους ελέγχους, ώστε κάθε ευρώ να πηγαίνει στους πραγματικά δικαιούχους και μόνο.” σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση τύπου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
«Η ευρωπαϊκή έννομη τάξη δεν μπορεί να ανέχεται «μαύρες τρύπες» που «καταπίνουν» βασικές αρχές του δικαίου και καθιερώνουν δύο κατηγορίες πολιτών: των προνομιούχων και των μη προνομιούχων απλών πολιτών», δήλωσε ο ευρωβουλευτής και συντονιστής της επιτροπής Συνταγματικών υποθέσεων Νικόλας Φαραντούρης, ανοίγοντας την εκδήλωση για το «Ευρωπαϊκό δίκαιο και Σύνταγμα σε υποθέσεις διαφθοράς» που διοργανώθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου.
Στην εκδήλωση μίλησαν
▪︎ Μαρία Καρυστιανού Πρόεδρος του Συλλόγου Πληγέντων Τεμπών
▪︎ Χρήστος Ράμμος, π. Πρόεδρος ΑΔΑΕ και επίτιμος Αντιπρόεδρο ΣτΕ, ο Juan Fernando López Aguilar, ευρωβουλευτής, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και π. Υπουργός Δικαιοσύνης της Ισπανίας
▪︎ Ιωάννης Δρόσος, Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Νομικής Αθηνών
Κοινός παρονομαστής των τοποθετήσεων ήταν ότι διατάξεις, όπως αυτή του άρθρου 86 του Συντάγματος, δεν μπορούν να εμποδίζουν την έρευνα των Ευρωπαϊκών Αρχών και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σε υποθέσεις διαφθοράς.
«Δεν ήρθα να παρακαλέσω, ήρθα να απαιτήσω Δικαιοσύνη. Να προκαλέσω τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα άλλα όργανα της ΕΕ να κάνουν τη δουλειά τους» ανέφερε χαρακτηριστικά η Μαρία Καρυστιανού, καλώντας τις Ευρωπαϊκές Αρχές και την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία «να προχωρήσουν κανονικά την έρευνα και τις διώξεις παραβλέποντας ως έχουν υποχρέωση, το άρθρο 86».
Ο Χρήστος Ράμμος αναφέρθηκε σε μία σειρά πρόσφατων περιπτώσεων που συνιστούν παραβίαση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, απ’ τις υποκλοπές έως τα Τέμπη και τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ο ευρωβουλευτής και πρώην πρόεδρος της επιτροπής Ελευθεριών Juan Fernando Lόpez Aguilar σημείωσε ότι η αρχή της υπεροχής του ευρωπαϊκού δικαίου σημαίνει ότι δεν μπορούν εθνικές διατάξεις να καταστρατηγούν βασικές αρχές την ευρωπαϊκής έννομης τάξης, ενώ ο καθηγητής Ιωάννης Δρόσος αναφέρθηκε στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για το άρθρο 16 και τόνισε ότι δεν μπορούν να ισχύουν δυο μέτρα και δύο σταθμά, άλλα για το άρθρο 16 και άλλα για το άρθρο 86 σε σχέση με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου.
Τέλος, η καθηγήτρια εγκληματολογίας Daniela Mainenti κατέδειξε με ποιον τρόπο η διαφθορά και οι διάφορες «ασυλίες» στη διερεύνηση εγκλημάτων κοστίζουν στην κοινωνία, την οικονομία αλλά και την τη δημοκρατία.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε έκθεση-γνωμοδότηση απ’ το γραφείο του ευρωβουλευτή Νικόλα Φαραντούρη σχετικά με το Άρθρο 86 και την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Δικαίου σε υποθέσεις διαφθοράς, η οποία μαζί με τα συμπεράσματα της εκδήλωση θα κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαία συνήγορο του Πολίτη.
Πόσα χρήματα θα καταβληθούν στους αγρότες μέχρι τέλος του χρόνου;
Οι πληρωμές από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και από το υπουργείο Οικονομικών θα φθάσουν συνολικά φέτος στα 3,7 δισεκ. ευρώ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό από οποιαδήποτε άλλη χρονιά.
Ειδικά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ το 2025 θα καταβληθούν 3,3 δισ. ευρώ έναντι 2,7 δισ. το 2024, δηλαδή 600 εκατ. περισσότερα τα οποία προέρχονται από το δεύτερο πυλώνα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Δηλαδή κατευθύνονται σε προγράμματα εκσυγχρονισμού των καλλιεργειών και των εκμεταλλεύσεων.
-Μέχρι τις 26 Νοεμβρίου είχαν καταβληθεί 1,9 δισ. ευρώ.
-Από την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου ξεκινά η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης (363 εκατ.), πληρωμές από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (119 εκατ.) και αποζημιώσεις για την ευλογιά και την πανώλη (56 εκατ.).
– Έως το τέλος του έτους θα καταβληθούν άλλα 1,2 δισ. ευρώ.
Άρα ο Δεκέμβριος θα είναι μήνας ουσιαστικής ενίσχυσης του αγροτικού – κτηνοτροφικού κόσμου.
Με ποιο σύστημα πληρωμών γίνεται φέτος η καταβολή των αγροτικών επιδοτήσεων;
Για το 2025 θα εφαρμοστεί το υβριδικό – μεταβατικό σύστημα πληρωμών και ελέγχων που συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το οποίο περιλαμβάνει αντικειμενικά δεδομένα για τον υπολογισμό των αγροτικών εκτάσεων που καλλιεργούνται και των ζώων που εκτρέφονται.
Για μεν τα αγροτεμάχια δηλώνεται υποχρεωτικά το ΑΤΑΚ και σε εξαιρετικές περιπτώσεις μικρών αγροτεμαχίων το ΚΑΕΚ.
Για δε το ζωικό κεφάλαιο λαμβάνονται υπόψη τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος και κρέατος, καθώς και αγοράς ζωοτροφών. Τα στοιχεία αντλούνται από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, από το MYDATA και τις Δηλώσεις Ε3.
Επίσης καταργείται η λεγόμενη τεχνική λύση, που σημαίνει ότι οι κτηνοτρόφοι θα μπορούν να ενεργοποιούν δικαιώματα σε βοσκότοπους που βρίσκονται στον ίδιο ή σε όμορους νομούς. Όχι σε περιοχές που απέχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Στόχος είναι οι επιδοτήσεις να πηγαίνουν σε πραγματικούς παραγωγούς για πραγματική παραγωγή και να σταματήσουν τα «πανωγραψίματα», τα εικονικά μισθωτήρια, κ.λπ..
Ποια είναι τα οφέλη για τους αγρότες και τη χώρα από την εφαρμογή του νέου συστήματος;
Το νέο σύστημα εξασφαλίζει τριπλό όφελος για τους αγρότες και τη χώρα.
Πρώτον, θεσπίζεται και τίθεται σε εφαρμογή ένα αξιόπιστο και διαφανές σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των αγροτικών επιδοτήσεων, απολύτως σύμφωνο με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ώστε από εδώ και πέρα να μην έχουμε νέες εμπλοκές σε πληρωμές ή νέα πρόστιμα προς τη χώρα.
Δεύτερον, το νέο σύστημα κατανέμει τις αγροτικές επιδοτήσεις με δίκαιο τρόπο. Τόσο το 2025, με την εφαρμογή του μεταβατικού συστήματος όσο και από το 2026 και μετά, με το οριστικό σχέδιο. Οι επιδοτήσεις θα κατανέμονται με βάση τα πραγματικά, αδιαμφισβήτητα, δεδομένα του κάθε γεωργού και κτηνοτρόφου. Αυτό σημαίνει ότι οι ειλικρινείς γεωργοί και κτηνοτρόφοι ήδη από φέτος θα εισπράττουν μεγαλύτερες επιδοτήσεις.
Τρίτον, διασφαλίζεται ότι δεν πρόκειται να χαθεί ούτε ένα ευρώ από τα κοινοτικά χρήματα που αναλογούν στη χώρα. Συνολικά θα κατανεμηθούν τα κονδύλια που ούτως ή άλλως είχαν προϋπολογισθεί.
Γιατί είναι μειωμένη εφέτος η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης σε σχέση με πέρυσι;
Η προκαταβολή είναι πράγματι μικρότερη κατά 25% σε σχέση με πέρυσι (363 εκατ. φέτος, 476 εκατ. πέρυσι) γιατί υπολογίζεται με βάση τα πραγματικά δεδομένα των αγροτών μας. Δηλαδή τα τεκμήρια για το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων που προαναφέρθηκαν. Επίσης μέρος της προσωρινής μείωσης αποδίδεται σε ελέγχους που θα γίνουν αμέσως για την επαλήθευση στοιχείων.
Ωστόσο η χώρα δεν πρόκειται να χάσει ούτε ένα ευρώ από τους πόρους που θα περισσέψουν. Αφού καταβληθούν η βασική ενίσχυση, η συνδεδεμένη ενίσχυση, οι εξισωτικές αποζημιώσεις και τα οικολογικά σχήματα, θα ακολουθήσει μια «δεύτερη κατανομή» για τους ειλικρινείς αγρότες.
Πάντως υπάρχουν 44.343 αγρότες που εξαιρέθηκαν από την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης…
Πράγματι 44.343 αιτήσεις είχαν προβλήματα και έχουν τεθεί σε διαδικασία ελέγχου. Ωστόσο οι παραγωγοί εφόσον το δικαιούνται και επαληθευτούν τα στοιχεία των δηλώσεων τους, θα πληρωθούν μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος.
Αυτοί που αποκλείονται από τις επιδοτήσεις είναι 2.000 παραγωγοί, μεταξύ των οποίων εκείνοι που εμπλέκονται με την οικονομική αστυνομία.
Γιατί εξαιρούνται χιλιάδες αγροτεμάχια από την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης;
Το ζήτημα έχει προκύψει λόγω αναντιστοιχιών με δορυφορικές φωτογραφίες.
Για παράδειγμα στις εποχικές καλλιέργειες στα κοφτολίβαδα ενδέχεται να είχε γίνει συγκομιδή πριν ληφθεί η εικόνα του δορυφόρου. Στις περιπτώσεις αυτές θα αναζητηθούν δορυφορικές εικόνες από προηγούμενες χρονικές περιόδους.
Σε όλες τις περιπτώσεις οι γεωργοί θα έχουν τη δυνατότητα διόρθωσης μέσω ενστάσεων. Και όσα αγροτεμάχια, μετά την εξέταση των ενστάσεων, κριθούν επιλέξιμα, θα πληρωθούν στη συνέχεια.
Τι θα γίνει με τα αγροτεμάχια χωρίς ΚΑΕΚ;
Για μικρά αγροτεμάχια, ως 20 στρέμματα, που δεν είχαν ΑΤΑΚ ( Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου) δόθηκε η δυνατότητα να δηλώσουν το ΚΑΕΚ (Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου).
Ωστόσο σε 15.116 αγροτεμάχια που βρίσκονται κυρίως στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών, Δράμας και Θεσσαλονίκης έχουν δηλωθεί ΚΑΕΚ που δεν μπορούν να επαληθευτούν και γι’ αυτό έχουν παραπεμφθεί για έλεγχο.
Οι γεωργοί θα έχουν τη δυνατότητα διόρθωσης μέσω ενστάσεων και όσα αγροτεμάχια κριθούν επιλέξιμα θα πληρωθούν στη συνέχεια.
Πώς θα αντιμετωπιστεί το ζήτημα που έχει ανακύψει, όπου οι διαθέσιμοι βοσκότοποι δεν καλύπτουν το ζωικό κεφάλαιο των κτηνοτρόφων;
Το θέμα αφορά 5 νομούς της χώρας και 13.421 κτηνοτρόφους που ενώ διαθέτουν τιμολόγια συνδεόμενα με παραγωγικά κριτήρια (γάλα – κρέας – ζωοτροφές ) λόγω του μαθηματικού τύπου που εφαρμόζεται λαμβάνουν μικρότερη επιδότηση.
Ήδη έχει δοθεί εντολή στον ΟΠΕΚΕΠΕ να υπάρξει το ταχύτερο δυνατόν συμπληρωματική καταβολή έτσι ώστε οι πραγματικοί παραγωγοί σε όλες αυτές τις περιοχές της χώρας – όσοι δηλαδή από τα τιμολόγια που διαθέτουν αποδεικνύουν ότι δικαιούνται μεγαλύτερη επιδότηση από αυτή που λαμβάνουν – να τύχουν ισότιμης μεταχείρισης με τους υπόλοιπους συναδέλφους τους.
Εάν ένας γεωργός ή κτηνοτρόφος πιστεύει ότι έγινε λανθασμένος υπολογισμός της βασικής ενίσχυσης που του αναλογεί. Πώς μπορεί να ζητήσει να γίνει διόρθωση;
Οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι θα έχουν το δικαίωμα ένστασης, σύμφωνα με τη διαδικασία που θα ανακοινώσει το προσεχές διάστημα ο ΟΠΕΚΕΠΕ.
Αφού γίνονταν «πανωγραψίματα», αυτό σημαίνει ότι οι καλλιέργειες και τα κοπάδια που θα επιδοτηθούν θα είναι λιγότερα, άρα θα εισρεύσουν στη χώρα λιγότερες επιδοτήσεις;
Όχι!Το συνολικό ποσό των επιδοτήσεων που θα εισπράξει η χώρα, θα είναι το ίδιο. Πράγματι, για όσους παραγωγούς αποδεικνύεται ότι οι δηλώσεις τους δεν είναι ακριβείς, θα υπάρξει αντίστοιχη μείωση των επιδοτήσεων.
Ωστόσο τα χρήματα που θα περισσέψουν συμφωνήθηκε να κατανεμηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα στους παραγωγούς που έκαναν ειλικρινείς δηλώσεις.
Έτσι το σύστημα που εφαρμόζεται από φέτος έχει έντονο το στοιχείο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Από τη μια πλευρά η χώρα δεν χάνει χρήματα, από την άλλη τα χρήματα αυτά κατανέμονται με δίκαιο τρόπο.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του νέου συστήματος που θα εφαρμοστεί από το 2026;
Το νέο σύστημα πληρωμών βασίζεται πολύ περισσότερο σε νέες ψηφιακές τεχνολογίες για την απεικόνιση της καλλιεργούμενης γης και την καταγραφή του ζωϊκού κεφαλαίου. Ενώ οι έλεγχοι θα γίνονται ακόμα πιο συστηματικά και με διασταύρωση των φορολογικών στοιχείων.
Συγκεκριμένα:
– Δημιουργείται νέος ψηφιακός γεωχωρικός χάρτης της χώρας με βάση δορυφορικές εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης. Θα γίνεται ένας σαφής διαχωρισμός επιλέξιμων και μη επιλέξιμων εκτάσεων για ενισχύσεις και ο χάρτης θα ανανεώνεται συστηματικά.
– Κάθε αιγοπρόβατο θα σημαίνεται με ηλεκτρονικό «βώλο» και τα στοιχεία του θα τηρούνται αποκλειστικά σε νέα βάση, η οποία θα συνδεθεί απευθείας με το ΟΣΔΕ και τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ.
-Εξασφαλίζεται πλήρης καταγραφή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος μέσω του μητρώου ιδιοκτησίας και διαχείρισης ακινήτων (ΜΙΔΑΣ) το οποίο συγκεντρώνει τις πληροφορίες για κάθε ακίνητο που είναι σήμερα διάσπαρτες στις βάσεις δεδομένων της ΑΑΔΕ και του Κτηματολογίου. Θα γνωρίζουμε λοιπόν για κάθε ακίνητο το ιδιοκτησιακό καθεστώς, τη θέση του στο χάρτη, την έκταση, τη χρήση του.
Με αφορμή τη χαμηλότερη προκαταβολή Βασικής Ενίσχυσης στην ιστορία εφαρμογής της ΚΑΠ στη χώρα μας, η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Χριστίνα Σταρακά έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την πληρωμή της προκαταβολής της Βασικής Ενίσχυσης, την ώρα που οι αγρότες της Αιτωλοακαρνανίας και όλης της χώρας βλέπουν στους λογαριασμούς τους… ψίχουλα.
Ενώ η χώρα μας είχε δικαίωμα – και υποχρέωση – να καταβάλει το 70% της ενίσχυσης και ενώ πέρυσι πιστώθηκαν 476 εκατ. ευρώ, φέτος από τα 580,7 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 70%, δόθηκαν μόλις τα 363 εκατ. ευρώ, σε 471.833 δικαιούχους. Με απλά λόγια λείπουν 217 εκατομμύρια ευρώ από τις τσέπες των αγροτών. Πρόκειται για τη χαμηλότερη προκαταβολή Βασικής Ενίσχυσης στην ιστορία της ΚΑΠ. Και όμως, η κυβέρνηση πανηγυρίζει ότι φέτος πληρώνει τα “μεγαλύτερα ποσά”. Προφανώς μιλάει για τα μεγαλύτερα ποσά στα λόγια, γιατί στους λογαριασμούς των αγροτών, τα χρήματα είναι τα λιγότερα που έχουμε δει από το 2016.
Και για να αποτυπωθεί πλήρως η κυβερνητική ανικανότητα, η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν μπόρεσε να πληρώσει έγκαιρα το 70% της ενίσχυσης μέχρι τις 30 Οκτωβρίου. Μια πρωτιά ντροπής.
Σαν να μην έφτανε αυτό το φιάσκο, πολλοί παραγωγοί καταγγέλλουν ότι τα ελάχιστα χρήματα που μπήκαν χάθηκαν πριν καν προλάβουν να ανοίξουν την εφαρμογή της τράπεζας. ΕΛΓΑ, ΚΥΔ και άλλοι φορείς “τράβηξαν” αυτόματα ποσά, αφήνοντας σε πολλούς λογαριασμούς μικροποσά ή και μηδενικά υπόλοιπα. Αυτό είναι πρόκληση. Είναι εμπαιγμός. Είναι ασέβεια προς τους ανθρώπους που παράγουν.
Η κυβέρνηση οφείλει επιτέλους να πει την αλήθεια: Πόσα χρήματα λείπουν; Πού πήγαν; Ποιος αποφάσισε τις παρακρατήσεις; Ποιος ευθύνεται για τη μεγαλύτερη καθυστέρηση και τη μικρότερη προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης;
Οι αγρότες δεν αντέχουν άλλη κοροϊδία, άλλες δικαιολογίες και άλλες επικοινωνιακές φιέστες. Θέλουν ρευστότητα, διαφάνεια, δικαιοσύνη και σοβαρή πολιτική. Όχι μεγάλα λόγια. Όχι ψεύτικες εικόνες. Όχι ένα κράτος που τους θυμάται μόνο όταν θέλει να φωτογραφηθεί δίπλα τους. Δεσμεύομαι ότι το θέμα αυτό δεν θα μείνει εδώ. Θα το φέρω άμεσα στη Βουλή, ώστε να δοθούν απαντήσεις στον αγροτικό κόσμο.Γιατί οι άνθρωποι που μοχθούν στα χωράφια, που παράγουν, που κρατούν ζωντανές τις τοπικές οικονομίες και την ύπαιθρο, δεν είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Είναι η ραχοκοκαλιά της χώρας. Και απέναντι σε αυτούς, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παίζει με την αξιοπρέπειά τους, το εισόδημά τους και το μέλλον τους».
Παρακάτω παρατίθεται ο πίνακας πληρωμών της προκαταβολής Βασικής Ενίσχυσης από το 2016-2025:
“Αγρότες και κτηνοτρόφοι σε απόγνωση – Υπάρχει κυβέρνηση;” είναι το ερώτημα που θέτει ο αναπληρωτής εκπρόσωπος τύπου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ , Γρηγόρης Θεοδωράκης σε γραπτή του δήλωση για τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Αναλυτικά η δήλωση:
“Μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, που άφησε χιλιάδες παραγωγούς χωρίς τις ενισχύσεις που δικαιούνται, προς όφελος των ημετέρων, μια νέα πράξη ήρθε να προστεθεί στο δράμα τού αγροτικού κόσμου.
Με βάση τις ανακοινώνεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στους αγρότες πιστώθηκε το ποσό των 363 εκατομμυρίων ευρώ, αντί των 580 εκατ. που προβλεπόταν να καταβληθεί (και αντιστοιχεί στο 70% της Βασικής Ενίσχυσης για το 2025). Με άλλα λόγια, οι παραγωγοί έλαβαν 217 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα από αυτά που δικαιούνται, ενώ χιλιάδες δικαιούχοι δεν είδαν ούτε ένα ευρώ στο λογαριασμό τους λόγω τεχνικών προβλημάτων.
Την ίδια στιγμή ο ΕΛΓΑ προχωρά σε αυτόματες χρεώσεις από τους λογαριασμούς των δικαιούχων, οπότε για τους περισσότερους αγρότες το αποτέλεσμα είναι μηδέν εις το πηλίκο….Και βέβαια τα χρέη συσσωρεύονται σαν θηλιά στον λαιμό. Σε όλα αυτά, προστίθεται η ευλογιά που έρχεται να σαρώσει ό,τι απέμεινε από τον πρωτογενή τομέα. Η εικόνα στα χωριά είναι δραματική με τους κτηνοτρόφους να βλέπουν τον κόπο μιας ζωής να σβήνει.
Η ύπαιθρος αδειάζει. Η Ελλάδα γίνεται όλο και πιο Αθηνοκεντρικό Κράτος, απογυμνώνοντας την περιφέρεια από ανθρώπους, παραγωγή και προοπτική. Το δημογραφικό βυθίζεται ακόμη περισσότερο. Το πρόβλημα δεν είναι απλώς αναπτυξιακό – είναι υπαρξιακό. Χωρίς πρωτογενή τομέα, η χώρα χάνει την περιφερειακή της συνοχή, την τροφική της ασφάλεια, την παραγωγική της βάση και την κοινωνική της συνοχή. Γίνεται όλο και πιο εξαρτημένη από τις εισαγωγές, όλο και πιο ευάλωτη στις κρίσεις, όλο και πιο ελλειμματική στις διεθνείς της συναλλαγές.
Η κατάσταση έχει πλέον ξεφύγει και δεν υπάρχει περιθώριο για αυταπάτες. Η χώρα δεν μπορεί να αντέξει χωρίς ισχυρό πρωτογενή τομέα. Αυτό ισχύει στο μέγιστο βαθμό για περιοχές κατεξοχήν αγροτικές, όπως η Αιτωλοακαρνανία, που ήδη εμφανίζουν υστέρηση στον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα. Εκεί, η γεωργία και η κτηνοτροφία δεν είναι απλώς μια οικονομική δραστηριότητα — είναι η ίδια η βάση της τοπικής κοινωνίας, της απασχόλησης και της προοπτικής.
Η υποβάθμιση του πρωτογενούς τομέα δεν προέκυψε τυχαία. Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών, που συστηματικά άφησαν τον παραγωγό εκτεθειμένο, χωρίς εργαλεία, χωρίς δίκαιους κανόνες, χωρίς προστασία απέναντι στην αισχροκέρδεια και τη στρέβλωση της αγοράς. Οι συνέπειες αυτών των επιλογών είναι σήμερα ορατές παντού.
Έστω και καθυστερημένα, ο λογαριασμός θα επιστραφεί…”
Από σήμερα, Παρασκευή, ξεκινά η πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης προς 471.833 αγρότες, συνολικού ύψους 363 εκατ. ευρώ, όπως ανακοινώθηκε στη χθεσινή Συνέντευξη Τύπου του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα και του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή.
Το συνολικό πακέτο στήριξης για το 2025 ανέρχεται στα 3,7 δισ. ευρώ, με νέο πλαίσιο πληρωμών και αυστηρούς ελέγχους για διαφάνεια και δικαιοσύνη.
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν χθες, Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2025, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας και ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, παρουσιάζοντας το νέο σύστημα αγροτικών επιδοτήσεων, το χρονοδιάγραμμα πληρωμών και τις μεγάλες αλλαγές που τίθενται σε εφαρμογή από το 2026.
3,7 δισ. ευρώ για τους αγρότες το 2025
Όπως ανακοινώθηκε, το συνολικό ποσό που θα φθάσει στους αγρότες μέσα στο 2025 ανέρχεται στα 3,7 δισ. ευρώ, ενώ μόνο από τον ΟΠΕΚΕΠΕ θα καταβληθούν 3,3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 600 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2024.
Μέχρι τις 26 Νοεμβρίου είχαν ήδη πληρωθεί 1,9 δισ. ευρώ, ενώ έως το τέλος του έτους θα καταβληθούν ακόμη 1,2 δισ. ευρώ.
Σήμερα η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης
Η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, ύψους 363 εκατ. ευρώ, θα πιστωθεί αύριο στους λογαριασμούς 471.833 δικαιούχων.
Το ποσό αντιστοιχεί στο 75% της περυσινής προκαταβολής, όμως –όπως υπογραμμίστηκε– η τελική καταβολή στο τέλος της χρονιάς θα είναι ίδια με το 2024. Η διαφορά των 110 εκατ. ευρώ μπαίνει σε «ξεχωριστό κουμπαρά» και θα δοθεί στους έντιμους και ειλικρινείς παραγωγούς, με στόχο ένα σύστημα κοινωνικά δικαιότερο.
Χατζηδάκης: “Δίκαιη κατανομή – τέλος στις σκιές και τα πρόστιμα από την ΕΕ”
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης τόνισε ότι η μεταρρύθμιση ήταν αναγκαία, καθώς η ΕΕ είχε προειδοποιήσει για πρόστιμα και ενδεχόμενη αναστολή επιδοτήσεων.
Με το νέο πλαίσιο:
εξασφαλίζεται αξιόπιστο σύστημα πληρωμών και ελέγχων
αποφεύγονται οι ευρωπαϊκές κυρώσεις
προστατεύονται οι πραγματικοί παραγωγοί
δεν χάνεται ούτε ένα ευρώ από κοινοτικούς πόρους
Για τρεις ειδικές περιπτώσεις προβλέπονται λύσεις:
Κτηνοτρόφοι με έλλειψη βοσκοτόπων: 13.421 δικαιούχοι θα λάβουν συμπληρωματική κατανομή βάσει τιμολογίων γάλακτος, κρέατος και ζωοτροφών.
Αγροτεμάχια χωρίς ΑΤΑΚ: λαμβάνεται υπόψη ο ΚΑΕΚ – δυνατότητα ενστάσεων.
Κοφτολίβαδα με δορυφορικές αναντιστοιχίες: ενστάσεις και πληρωμή όσων κριθούν επιλέξιμα.
Τσιάρας: “Οι έντιμοι αγρότες θα λάβουν περισσότερα χρήματα”
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης παρουσίασε αναλυτικά τα στοιχεία των ελέγχων:
608.246 αιτήσεις ΟΣΔΕ εξετάστηκαν
44.343 αιτήσεις μπήκαν σε διαδικασία ελέγχου λόγω αναντιστοιχιών
5,9 εκατ. αγροτεμάχια δηλώθηκαν
697.280 εξαιρούνται λόγω ελλιπών στοιχείων
195.900 κοφτολίβαδα παραπέμπονται για έλεγχο
15.166 αγροτεμάχια με ΚΑΕΚ απορρίφθηκαν και εξετάζονται με ενστάσεις
Ο κ. Τσιάρας ξεκαθάρισε ότι το τελικό ποσό που θα λάβουν οι συνεπείς αγρότες θα είναι αυξημένο, μέσω συνδεδεμένων ενισχύσεων και οικολογικών σχημάτων που εγκρίνει η ΕΕ.
Πιτσιλής: Νέος ψηφιακός χάρτης και “ηλεκτρονικό βόλο” σε κάθε αιγοπρόβατο
Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ παρουσίασε το νέο ψηφιακό μοντέλο ελέγχου που τίθεται σε εφαρμογή:
ψηφιακός γεωχωρικός χάρτης με δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης
AI εργαλεία για διασταυρώσεις σε πραγματικό χρόνο
ηλεκτρονική σήμανση (digital tagging) σε κάθε αιγοπρόβατο
ενιαίο μητρώο ιδιοκτησίας και χρήσεων ακινήτων με σύνδεση ΑΤΑΚ – ΚΑΕΚ – κτηματολογίου
επιτόπιοι έλεγχοι από μικτά κλιμάκια ΑΑΔΕ – ΟΠΕΚΕΠΕ
αυτόματη διασταύρωση με Ε3, MyData, τιμολόγια πρατηρίων κ.ά.
Ο κ. Πιτσιλής σημείωσε ότι στόχος είναι να «θωρακιστούν οι συνεπείς αγρότες» και να μπει τέλος στις στρεβλώσεις που ταλαιπωρούσαν το σύστημα για χρόνια.
Τι ισχύει για τις υποθέσεις υπεξαίρεσης επιδοτήσεων
Κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου επιβεβαιώθηκε ότι όσοι έχουν εντοπισθεί από την Οικονομική Αστυνομία και έχουν δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία δεν θα λάβουν επιδοτήσεις.
Ωστόσο, για την ανάκτηση των ποσών απαιτείται ολοκλήρωση της ποινικής διαδικασίας.
Το ερώτημα για το αγροτικό πετρέλαιο
Ο κ. Πιτσιλής ανέφερε ότι εξετάζονται αναφορές προβλημάτων διασύνδεσης στα συστήματα πρατηρίων – ΑΑΔΕ, με τη σχετική σύσκεψη να έχει προγραμματιστεί για αύριο.
“Οι αγρότες θα κρίνουν”
Στην ερώτηση αν τα μέτρα θα ικανοποιήσουν ή θα εξοργίσουν τον αγροτικό κόσμο, ο Κωστής Χατζηδάκης απάντησε: «Οι αγρότες θα κρίνουν και θα σταθμίσουν».
Η πρόσφατη κατάθεση του Σπήλιου Λιβανούστην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ έφερε ξανά στο προσκήνιο μια αλήθεια που αποσιωπήθηκε την περίοδο της θητείας του: ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης πλήρωσε βαρύ πολιτικό τίμημα, επειδή επέλεξε να συγκρουστεί με ένα ισχυρό παρασύστημα, που επί δεκαετίες λυμαίνονταν τις κοινοτικές ενισχύσεις.
Και το πλήρωσε ακριβά — μέχρι και με την απώλεια της βουλευτικής του έδρας.
70 εκατομμύρια ευρώ πίσω στο Δημόσιο, αλλά με πολιτικό κόστος
Επί υπουργίας Λιβανού, οι έλεγχοι του ΟΠΕΚΕΠΕ εκτοξεύθηκαν.
Το αποτέλεσμα ήταν ιστορικό: 70 εκατομμύρια ευρώ επιστράφηκαν στο Δημόσιο από παράνομα, αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
Ήταν η πρώτη φορά που το σύστημα «έτριξε». Οι «έξυπνοι» που είχαν μάθει να χειρίζονται τις γκρίζες ζώνες των δηλώσεων, των δικαιωμάτων και των βοσκότοπων βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν Υπουργό που δεν έκανε πίσω.
Αλλά αυτή η σύγκρουση είχε τίμημα. Οι αντιδράσεις οργανώθηκαν. Η στοχοποίηση πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις.
Κρήτη: Η έκρηξη του 708% και το παρασύστημα που αντέδρασε
Η αποκάλυψη της αφύσικης αύξησης 708,7% στις δηλώσεις αμνοεριφίων στην Κρήτη, όταν ο μέσος όρος της χώρας ήταν μείωση 3%, αποκάλυψε μια πραγματικότητα που για χρόνια πολλοί έβλεπαν και λίγοι μιλούσαν.
Οι αποφάσεις του Υπουργείου για να μπει τέλος στις μεθοδεύσεις αυτές ήταν αναμενόμενο ότι θα χτυπήσουν «νεύρα». Και τα χτύπησαν.
Η Κρήτη έγινε το επίκεντρο ενός ολόκληρου μηχανισμού αντίδρασης:
καμπάνιες λάσπης,
συλλαλητήρια,
«αγροτοπατέρες» που μέχρι τότε απολάμβαναν αλώβητοι το σύστημα,
και, εν τέλει, η “επικήρυξη” του Υπουργού με αφίσες και «κηδειόχαρτα».
Μία από αυτές τις αφίσες, με το σύνθημα «Λιβανέ παραιτήσου», έγινε σύμβολο της προσπάθειας σπίλωσης.
Δεν ήταν πολιτική κριτική. Ήταν πόλεμος συμφερόντων.
«Λοιδορήθηκα, απειλήθηκα, προπηλακίστηκα – και στο τέλος καταψηφίστηκα»
Στην κατάθεσή του, ο Σπήλιος Λιβανός δεν μάσησε τα λόγια του: «Στην προσπάθειά μου να αντιμετωπίσω την επιδοματοφαγία, λοιδορήθηκα, απειλήθηκα – τόσο εγώ όσο και η οικογένειά μου – προπηλακίστηκα, και στο τέλος καταψηφίστηκα».
Ο πρώην Υπουργός περιέγραψε με σαφήνεια ένα κλίμα πίεσης και εκφοβισμού, που εξαπλώθηκε την περίοδο που εφαρμόστηκαν οι τρεις κρίσιμες Υπουργικές Αποφάσεις που έβαλαν φρένο στις παράνομες κατανομές βοσκοτόπων και δικαιωμάτων.
Οι εχθροί δεν ήταν πολιτικοί αντίπαλοι. Ήταν οι επιτήδειοι που επί χρόνια απομυζούσαν τα κονδύλια της ΚΑΠ.
Ένας σχεδιασμός ριζικής μεταρρύθμισης που χτυπήθηκε πριν ολοκληρωθεί
Ο Λιβανός δεν περιορίστηκε στους άμεσους ελέγχους. Ετοίμασε μια δέσμη έξι μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων, από τη μετατροπή του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή έως το άνοιγμα των πληροφοριακών συστημάτων και τους ανοιχτούς διαγωνισμούς για τους τεχνικούς συμβούλους.
Ήταν μια συνολική απόπειρα εξυγίανσης. Ήταν, όμως, και βαθιά αντιδημοφιλής στους κύκλους που είχαν μάθει αλλιώς.
Δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Και ο ίδιος το υπαινίχθηκε: «Αν είχε εφαρμοστεί στο σύνολό του το σχέδιο, δεν θα φτάναμε στη σημερινή κρίση».
Το μήνυμα ήταν σαφές: η μεταρρύθμιση σταμάτησε μαζί με τον άνθρωπο που τη σχεδίαζε.
Το πολιτικό αποτέλεσμα: πλήρωσε το κόστος της σύγκρουσης
Η απώλεια της έδρας του στις εκλογές δεν ήταν μια απλή εκλογική αναμέτρηση. Ήταν το αποτέλεσμα μιας στοχοποιημένης, συστηματικής πίεσης, που στόχο είχε να τελειώσει η μεταρρύθμιση και να επιστρέψει το σύστημα στα παλιά.
Ο Σπήλιος Λιβανός πλήρωσε το κόστος της σύγκρουσης με τα συμφέροντα, όχι με λάθη πολιτικής, αλλά με την επιλογή του να μπει σε έναν χώρο που πολλοί απέφευγαν επί δεκαετίες.
Και αυτό, ανεξάρτητα από πολιτικές τοποθετήσεις και κομματικές γραμμές, αποτελεί μια πραγματικότητα που σήμερα δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς.
Το ερώτημα που μένει
Η κατάθεση του πρώην Υπουργού δεν είναι απλώς μια αφήγηση του παρελθόντος. Είναι μια προειδοποίηση για το μέλλον: Θα υπάρξει πολιτικό σύστημα που να έχει το θάρρος να συγκρουστεί πραγματικά με την επιδοματοφαγία;
Ή θα συνεχιστεί ο ίδιος φαύλος κύκλος που τελικά “τιμωρεί” όποιον επιχειρεί την κάθαρση;
Συνεχίζεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ η καταβολή ενισχύσεων σε αγρότες, με βάση το νέο μοντέλο ελέγχων, ώστε κάθε ευρώ να καταβάλλεται μόνο στους πραγματικούς δικαιούχους παραγωγούς.
Συγκεκριμένα, κατατέθηκαν 13,1 εκατομμύρια ευρώ, στους λογαριασμούς αγροτών, που είχαν υποβάλει συνολικά 70.652 αιτήσεις.
Αναλυτικά:
Συνδεδεμένη ενίσχυση αιγοπρόβειου κρέατος 2024:
36.945 δικαιούχοι
10,159 εκατομμύρια ευρώ
Παρέμβαση Π3-711 Αντισταθμιστική ενίσχυση σε ορεινές περιοχές 2024:
22.228 δικαιούχοι
2,212 εκατ. ευρώ
Παρέμβαση Π3-712 σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς 2024:
9.724 δικαιούχοι
632.000 ευρώ
Παρέμβαση Π3-713 για περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα 2024:
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ενημερώνει τους παραγωγούς ότι παρατείνεται η προθεσμία υποβολής της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2025 έως και την Παρασκευή 29 Αυγούστου 2025. Η υποβολή των αιτήσεων συνεχίζεται μέσω της πλατφόρμας του Ενιαίου Συστήματος Υποβολής Αιτήσεων στη διεύθυνση: https://eae2024.opekepe.gov.gr.
Υπενθυμίζεται ότι η υποβολή μπορεί να πραγματοποιηθεί:
είτε από τους ίδιους τους παραγωγούς, μέσω σύνδεσης με τους προσωπικούς τους κωδικούς taxisnet,
είτε μέσω των Πιστοποιημένων Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ).
Παράλληλα, παραμένει δυνατή:
η έκδοση εξαψήφιου κωδικού εξουσιοδότησης για δηλώσεις μέσω πιστοποιημένου ΚΥΔ,
η επεξεργασία των αιτήσεων από χρήστες online και από τα ΚΥΔ. Παρακαλούνται όλοι οι ενδιαφερόμενοι να μεριμνήσουν για την έγκαιρη και ορθή υποβολή των δηλώσεών τους.
Με αφορμή το σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει γύρω από τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, έρχονται ξανά στο προσκήνιο οι πρωτοβουλίες που είχε αναλάβει, κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο Σπήλιος Λιβανός.
Όπως προκύπτει, από τις πρώτες ημέρες της ανάληψης των καθηκόντων του, ο κ. Λιβανός είχε επισημάνει με σαφήνεια τις παθογένειες και τις δυσλειτουργίες στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ενημερώνοντας μάλιστα και το Μέγαρο Μαξίμου για την κατάσταση.
Η παρέμβασή του ήταν άμεση, οδηγώντας στην αποπομπή του τότε Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού και σηματοδοτώντας μια προσπάθεια εξυγίανσης.
Ωστόσο, η πορεία αυτή διεκόπη απότομα με την απομάκρυνση του Σπήλιου Λιβανού από την κυβέρνηση, έπειτα από τον επίμαχο διάλογο του με τον τότε δήμαρχο Σπάρτης.
Σήμερα, με τα στοιχεία να συγκλίνουν σε ένα ευρύ σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ, τίθεται ένα εύλογο ερώτημα: Αφού υπήρχε γνώση για τα προβλήματα και είχε ξεκινήσει η διαδικασία αντιμετώπισής τους, γιατί αυτή η πορεία δεν συνεχίστηκε;
Και κυρίως, γιατί απομακρύνθηκε ένας υπουργός που φαινόταν αποφασισμένος να τα βάλει με ένα εδραιωμένο σύστημα;
Η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ συνεχίζεται με ένταση, αναδεικνύοντας την ανάγκη όχι μόνο για διαλεύκανση, αλλά και για θεσμική συνέχεια στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που ξεκινούν αλλά σπάνια ολοκληρώνονται.
