Ετικέτα: ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ

Μέσα σε κλίμα ιεράς κατανύξεως και λαμπρότητος εορτάσθηκε στον Πάνσεπτο Ιερό Ναό του Πρωτάτου, στις Καρυές του Αγίου Όρους, η εορτή της Συνάξεως της Πανσεβασμίου Εικόνος της Παναγίας του Άξιον Εστί, κατά το διήμερο της 23ης και 24ης Ιουνίου 2025 (10-11 Ιουνίου με το παλαιό εορτολόγιο).

Της Ιεράς Πανηγύρεως και της ολονυκτίου Αγρυπνίας προέστη, κατόπιν προσκλήσεως της Ιεράς Επιστασίας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός, ενώ παρέστησαν ο Πρωτεπιστάτης, Γέροντας Αβραάμ Λαυρεώτης, οι Επιστάτες, Αντιπρόσωποι των Ιερών Μονών του Αγίου Όρους, πολλοί Καρεώτες Πατέρες καθώς και πλήθος ευλαβών προσκυνητών.

Προς της Ιεράς Αγρυπνίας ο Σεβασμιώτατος, σύμφωνα με τα αγιορειτικά θέσμια, επισκέφθηκε την Ιερά Επιστασία, όπου έγινε δεκτός από τον Πρωτεπιστάτη Γέροντα Αβράαμ και τους Επιστάτες. Ο Άγιος Πρώτος καλωσόρισε τον Σεβασμιώτατο στο Άγιον Όρος, τον ευχαρίστησε για την αποδοχή της προσκλήσεως και εξέφρασε την χαρά ολοκλήρου της Ιεράς Κοινότητος για την επικείμενη επίσκεψη της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας του Άξιον Εστί στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, στο πλαίσιο των εορτασμών των 200 ετών από την Έξοδο του Μεσολογγίου.

Ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε εκ μέσης καρδίας τον Πρωτεπιστάτη και τους Επιστάτες για την πρόσκληση να μετάσχει της Ιεράς Πανηγύρεως του Άξιον Εστί και αναφέρθηκε ξεχωριστά στο θαύμα, όπως το χαρακτήρισε, της εξόδου της Κυρίας Θεοτόκου από τον θρόνο της στο Πρωτάτο για να επισκεφθεί την Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, να ευλογήσει ολόκληρη την Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και να λαμπρύνει τους εορτασμούς του επετειακού έτους 2026.

Ακολούθησε η ολονύκτιος Αγρυπνία στο Ιερό Ναό του Πρωτάτου, μετά το πέρας της οποίας προσφέρθηκε η πανηγυρική τράπεζα.

Κατά την διάρκεια της παρουσίας του στην Αθωνική πρωτεύουσα, ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός και η συνοδεία του επισκέφθηκαν και προσκύνησαν την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου, καθώς και το Αντιπροσωπείο της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, για να ευχηθούν στον εορτάζοντα Καθηγούμενο, Γέροντα Βαρθολομαίο.

Ακολουθεί η ομιλία του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας στην πανηγυρική τράπεζα του Πρωτάτου:

 

Άγιε Πρωτεπιστάτα,

Σεβαστοί Πατέρες,

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,

Περιποιεί ιδιαίτερη τιμή προς την ελαχιστότητά μου η πρόσκληση της Ιεράς Επιστασίας της Αθωνικής Πολιτείας να συμμετέχω στην ετήσια πανήγυρη της περίπυστης και τιμαλφέστατης Ιεράς Εικόνος της Παναγίας του “Άξιον Εστί“, της προστάτιδας και εφόρου όλου του Αγίου Όρους. Είναι εγνωσμένο μέσω της πολυετούς αγιορειτικής παράδοσης ότι η 11η Ιουνίου εκάστου έτους είναι μια ημερομηνία ορόσημο καθότι σηματοδοτεί την αρχαγγελική παράδοση ενός θεομητορικού παιάνα, ενός “θεομητροπρεπούς” ύμνου. Δίδοντας ο αρχάγγελος Γαβριήλ με θαυματουργικό τρόπο στο μοναχό Γαβριήλ τον υπέροχο ύμνο “Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον, καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν“, του ενεχείρισε μια αιώνια παρακαταθήκη, η οποία κληροδοτήθηκε και μπολιάστηκε στη θεία λατρεία. Η δε ιερά εικόνα όπου εκτυλίχθηκε αυτό το υπερθαύμαστο γεγονός, δεσπόζει έως σήμερα στον βυζαντινό και περικαλλή τούτο ιερό ναό.

Αυτή την εφέστια εικόνα του περίφημου Πρωτάτου, της Παναγίας του “Άξιον Εστί”, την “Ηγουμένη” και φύλακα όλης της Αγιορειτικής Πολιτείας, ήρθαμε και μεις ως ταπεινοί προσκυνητές να της εκφράσουμε την άπειρη ευγνωμοσύνη μας για το πρεσβευτικό της έργο στον μονογενή Υιό της “υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας“. Καταφθάσαμε από την αγιοτόκο γη της Αιτωλοακαρνανίας, την πατρίδα του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του και “Φιλοθεΐτη“, προκειμένου να αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή προς την Κυρία Θεοτόκο την Καρυώτισσα και Πρωταΐτισσα, όπως και διαφορετικά λέγεται. Φθάσαμε από το ηρωοτόκο Μεσολόγγι για να εκφράσουμε τις ολόθερμες ευχαριστίες μας για την απόφαση της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους να συγκατατεθεί στο αίτημά μας όπως κατά το 2026 φιλοξενήσουμε την Ιερά και θαυματουργό Εικόνα της Παναγίας του “Άξιον Εστί” ενόψει της επετείου των 200 ετών από την ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών το 1826. Θα αποτελέσει μεγίστη ευλογία για τον τόπο μας ο ερχομός της ιστορικής και πανσεβάσμιας αυτής εικόνας, του πολυτιμότερου θησαυρού του Αγίου Όρους.

Και είμαστε έμπλεοι χαράς και ευφροσύνης διότι κάθε φορά που τιμούμε την Υπεραγία Θεοτόκο, ενθυμούμαστε το λυτρωτικό της έργο. Μέσω της θείας ενανθρωπίσεως, της συνέργειάς της στο μυστήριο της Σαρκώσεως του Θεού Λόγου, συνέβαλε στην επαναφορά σύνολης της κτίσης στο αρχαίο σχέδιο της Τριαδικής Θεότητας. Υπήρξε ανεπανάληπτος και μοναδικός ο ρόλος της Μητέρας του Θεού μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο άγιος Κύριλλος αρχιεπίσκοπος Αλεξάνδρειας, ο κατεξοχήν υμνητής της Θεοτόκου κατά την Γ’ Οικουμενική Σύνοδο, την συστοιχίζει με την Εκκλησία. Θα διατυπώσει με έμφαση: “Μαρίαν τὴν ἀειπάρθενον τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν λέγω… γένοιτο δέ, ἡμᾶς τρέμειν καὶ προσκυνεῖν τὴν ἑνότητα…καὶ τρέμειν καὶ σέβειν τὴν ἀδιάστατον  Τριάδα…ὑμνοῦντας τὴν ἀειπάρθενον Μαρίαν, δηλονότι τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν.” Και τούτο επιβεβαιώνεται στην Ιερά και θαυματουργό εικόνα της Παναγίας του “Άξιον Εστί”, όταν η εφέστιος εικόνα είναι ενθρονισμένη εντός του Ιερού Βήματος του Πρωτάτου, στα Άγια των Αγίων, εκεί όπου σε κάθε ιερά μυσταγωγία ενώνεται το θείο με το ανθρώπινο και προσφέρονται τα “Τίμια Δώρα” στο διηνεκές.

Το μυστήριο της οικονομίας του Θεού στον κόσμο πραγματώνεται χάρη και στη συνυπουργία της Υπεραγίας Θεοτόκου. Δανείζοντας την ανθρώπινη φύση στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό μέσω της κυοφορίας της, η Θεοτόκος αποκτά το μέγα προνόμιο, στο μέτρο της κτιστής φύσης της, να συμπροσφέρει με τον Χριστό σε μας και σε όλη την κτίση δώρα στο “διηνεκές“. Εφόσον η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού και εφόσον αυτή την Εκκλησία ο Κύριος και Θεός “περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματός Του“, επακολούθως η Θεοτόκος διαρκώς συνδράμει μέσα στην Εκκλησία, αφού το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας προήλθε από τη σάρκα της Θεοτόκου. Δικαίως χαρακτηρίζεται στην πατερική γραμματεία ως “γη ζωοδότις” και ως “γη γόνιμη“, αφού δέχτηκε τη σπορά του Λόγου και βλάστησε τον “κόκκο του σίτου“, δηλ. τον Χριστό, ο οποίος με το επίγειο πέρασμά Του αγίασε όλη την κτίση.

Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι ζωντανή, παρούσα και συμμετέχει ενεργώς στην εκκλησιαστική ζωή. Ιδιαιτέρως κάνει αισθητή την παρουσία της στο μυστήριο των μυστηρίων, στην Θεία Λειτουργία. Έχει προσφυώς λεχθεί ότι: “σε κάθε Θεία Λειτουργία-που είναι η Τράπεζα του Κυρίου- η Κυρία Θεοτόκος είναι ο φροντιστής και ο γενναιόδωρος εστιάτορας της θείας και θεοποιού τροφής κι όλων των υπερφυσικών και άκτιστων δωρεών του Παναγίου Πνεύματος και αυτών που δίνει τώρα και αυτών που φυλάει για μετά, διαμέσου των οποίων γινόμαστε αδελφοί και συγκληρονόμοι Χριστού.” Επομένως η θεία τροφή της οποίας γινόμαστε μέτοχοι κατά την αναίμακτο θυσία, είναι προσφορά του Κυρίου και της Παναγίας Μητέρας Του, διότι από την παρθενική της κοιλιά εξήλθε η ζωαρχική σάρκα του Χριστού.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός θα σημειώσει πολύ χαρακτηριστικά: “Καὶ οὕτω νοεῖσθαι καὶ λέγεσθαι Θεοτόκον τὴν Ἁγίαν Παρθένον οὐ μόνο διὰ τὴν φύσιν τοῦ Λόγου, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν θέωσιν τοῦ ἀνθρωπίνου, ὧν ἅμα καὶ ἡ σύλληψις καὶ ἡ ύπαρξις τεθαυματούργηται“. Η Παναγία μας όχι μόνο χαρίζει την ανθρώπινη φύση στο Λόγο, αλλά εξαιτίας της συνδρομής της στη θεία ενανθρώπιση επιτυγχάνεται η θέωση του ανθρωπίνου γένους. Συνεπώς “η σάρξ του Κυρίου” που συνελήφθη με τη συνεισφορά της ταπεινής κόρης της Ναζαρέτ στην παρθενική της νηδύν, καταξιώνει την Υπεραγία Θεοτόκο να γίνεται το “φρικτό θυσιαστήριο πάνω στο οποίο προσφέρεται η ευχαριστιακή θυσία“. Και αυτή τη θυσία του Σώματος και Αίματος του Κυρίου μας, που έλαβε από την Παρθένο Μαριάμ, την γευόμαστε σε κάθε λειτουργική σύναξη, μια αληθινή βρώση και πόση.

Γινόμενοι σύσσωμοι και σύναιμοι Χριστού αποκτούμε συν τοις άλλοις πνευματική συγγένεια και με το πρόσωπο της Θεοτόκου. Η Παναγία αποβαίνει η πραγματική “τροφός” της ζωής μας. Γίνεται η μητέρα μας, αφού είναι η Μητέρα του Θεού μας. Εντασσόμενος κάποιος με το μυστήριο του ιερού βαπτίσματος στους κόλπους της “Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής” Εκκλησίας, αποκτά πατέρα το Θεό, μητέρα την Παναγία και αδελφούς τους αγίους. Γίνεται μέλος μιας πνευματικής οικογένειας στην οποία απολαμβάνει την προστασία και την ευλογία αυτής της οικογένειας. Πόσες αλήθεια είναι οι ευεργετικές παρεμβάσεις της Παναγίας και των Αγίων στην καθημερινότητά μας, όταν μας λυτρώνουν από τους πάσης φύσεως κινδύνους και τις βλαβερές επιβουλές των εχθρών μας, ορατών και αοράτων; Η Παναγία  και οι πολυάριθμοι άγιοι είναι οι διαρκείς προστάτες της ζωής μας και οι αδιάψευστοι συγκυρηναίοι της επίγειας πορείας μας με προορισμό την Επουράνια Βασιλεία του Τριαδικού Θεού.

Ο ιερός υμνωδός κατά την ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου θ’ αναφωνήσει μεταξύ των άλλων: “Τὴν ἐν πρεσβείαις ἀκοίμητον Θεοτόκον, καὶ προστασίαις ἀμετάθετον ἐλπίδα.”Η πρεσβεία της για όλους τους ανθρώπους είναι ακοίμητη. Αδιαλείπτως θερμοπαρακαλεί τον Υιό της για εμάς, αλλά και μας προτρέπει να υπακούουμε στις εντολές του Υιού της, ώστε οι ικεσίες της να έχουν αποτέλεσμα. Αν οι άγγελοι ακαταπαύστως δοξολογούν τον Θεό και οι άγιοι μαζί με την δοξολογία προσεύχονται στο Θεό για μας, πολύ περισσότερο αυτό γίνεται από την Παναγία. Και αυτή η διαρκής παρουσία της Μητέρας του Υψίστου αισθητοποιείται διαρκώς μέσα σε αυτό τον ιερό χώρο, στο δικό της “Περιβόλι“. Κάθε μοναστήρι, κάθε σκήτη, κάθε κελί βρίσκεται υπό τη συνεχή προστασία της. Η αγάπη και η αφοσίωση προς το πρόσωπό της των όσων αφιερώνουν την ύπαρξή τους στον υπερευλογημένο αυτόν τόπο, είναι έκδηλες μέσα από τη λατρεία, τη διακονία και την προσφορά τους. Πολλή η χάρις της, πολλή όμως και η ευλάβεια που της αποδίδεται στον συγκεκριμένο “τόπο του αγιάσματός της“.

Αξιωνόμαστε σήμερα και εμείς να βρισκόμαστε σε τούτο το ιερό Παλλάδιο του Αγίου Όρους, στο ιστορικό Πρωτάτο. Απολαμβάνουμε αυτό τον ναό-κόσμημα βυζαντινής τέχνης που βρίσκεται στην καρδιά της αθωνικής πρωτεύουσας, στη γραφική πολίχνη των Καρυών. Ιδιαιτέρως όμως προσκυνώντας την Ιερά και θαυματουργό εικόνα της Παναγίας μας, της επονομαζόμενης και “Άξιον Έστι“, ηχεί στα αυτιά μας ο αρχαγγελικός ύμνος “Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον“, μια ακόμη δωρεά του Θεού στον άνθρωπο. Συνεπώς για άλλη μια φορά εκφράζουμε τις ολόθερμες ευχαριστίες μας γι’ αυτή την πνευματική και συνάμα ξεχωριστή ευκαιρία που μας δώσατε. Ως ελάχιστο αντίδωρο αυτής της ευκαιρίας και εμείς να προσφέρουμε την ευχή προς την Κυρία Θεοτόκο: “Μνήσθητι, Δέσποινα Θεοτόκε, ἡ Προστάτις τοῦ Ἁγίου Ὅρους  Ἄθω, πάντων τῶν ἐν μοναστηρίοις, σκήταις καὶ κελλίοις ἱερομονάχων καὶ μοναχῶν διακονούντων καὶ διακονησάντων τὴν ἁγίαν σοῦ ταύτῃ εἰκόνα καὶ ἀξίωσον πάντας τῆς οὐρανίου βασιλείας“. Ἀμήν!

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

Όσοι πιστεύουμε στον Χριστό, όσοι έχουμε επιλέξει να ανήκουμε στην Εκκλησία Του, όσοι έχουμε αποφασίσει να ρυθμίσουμε την ζωή μας σύμφωνα με το θέλημά Του, μας απασχολεί, λίγο έως πολύ, ένα ερώτημα: Άραγε, μας θεωρεί ο Χριστός δικούς Του; Μας κατατάσσει μεταξύ εκείνων που ακολούθησαν τον δρόμο της αγάπης και της θυσίας Του; Θα είμαστε κάποιοι από εκείνους που, την φοβερή ώρα της κρίσεως, θα ακούσουν εκείνο το: «Ελάτε, οι ευλογημένοι απ’ τον Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία που σας έχει ετοιμαστεί απ’ την αρχή του κόσμου» (Μτθ. 25:35);

Σήμερα, τόσο η Ευαγγελική όσο και η Αποστολική περικοπή απαντούν σε ένα κοινό ερώτημα: Με τί κριτήρια μας αξιολογεί ο Κύριος; Με ποιά ζυγαριά μας ζυγίζει; Με ποιό μέτρο μας μετρά;

Το σημερινό Ευαγγέλιο περιγράφει την κλήση των πρώτων μαθητών, με εκείνο το συγκλονιστικό:  «Ακολουθήστε με» (Μτθ.4:19).

Μας περιγράφει όμως και την ετοιμότητα του Πέτρου και του Ανδρέα, του Ιακώβου και του Ιωάννη να εγκαταλείψουν αμέσως τα πάντα και χωρίς καμία εγγύηση, χωρίς καμία εξασφάλιση, να Τον ακολουθήσουν σε ένα ταξίδι με άγνωστο προορισμό.

Συγκινούμαστε με την προθυμία τους, συγχρόνως όμως προβληματιζόμαστε με την απόφασή τους. Τι ήταν εκείνο που τους έπεισε να αλλάξουν μέσα σε μια στιγμή την ζωή τους; Κανένα σχέδιο και κανένα πρόγραμμα δεν τους παρουσιάζει ο μέχρι τότε άγνωστος γι’ αυτούς Ιησούς. Μόνο εκείνο το:  «Εγώ θα σας κάνω ψαράδες ανθρώπων» (Μτθ.4:19).

Είναι αμφίβολο αν κατάλαβαν έστω και στο ελάχιστο, τί εννοούσε εκείνη την ώρα ο Χριστός. Κι όμως! Τον ακολουθούν χωρίς καμία ερώτηση. Δεν γνωρίζουμε τον λόγο. Το μόνο που μπορούμε να υποψιαστούμε είναι ένα μυστικό σκίρτημα της καρδιάς τους, μια εσωτερική διαβεβαίωση πως ο άνθρωπος που τους καλεί έχει να τους αποκαλύψει ένα μεγάλο μυστικό.

Ιδού, λοιπόν, ένα πρώτο κριτήριο που χρησιμοποιεί ο Θεός: Την αγνή και πρόθυμη καρδιά. Δεν έχει σημασία για Εκείνον η ανθρώπινη σοφία και η κοινωνική θέση. Μας καλεί με την φωνή μιας άλλης λογικής, η οποία δεν αναλύει, δεν ζητά αποδείξεις, δεν ζητά εγγυήσεις. Μιας άλλης λογικής που αφοσιώνεται, που εμπιστεύεται, που πιστεύει ολοκληρωτικά. Μια λογική που φαίνεται να κατέχουν τα παιδιά και όχι οι μεγάλοι. Ίσως αυτό να είναι το κλειδί πίσω από την φράση του Χριστού μας:  «Σας βεβαιώνω πως όποιος δε δεχτεί τη βασιλεία του Θεού σαν παιδί, δε θα μπει σ’ αυτή» (Μρκ. 10:15).

Εάν το σημερινό Ευαγγέλιο μας παρουσιάζει εκείνα που έχουν βαρύτητα και σημασία στα μάτια του Θεού, ο σημερινός Απόστολος μας παρουσιάζει εκείνα που δεν έχουν γι’ Αυτόν μεγάλη σημασία, έστω και αν οι άνθρωποι τα θεωρούν σημαντικά. Θα καταλάβουμε καλύτερα το βαθύτερο νόημα και τα διδάγματα της σημερινής αποστολικής περικοπής εάν λάβουμε υπ’ όψη μας και τον λόγο για τον οποίο γράφτηκε.

Προ ολίγου, λοιπόν, ακούσαμε ένα απόσπασμα από την Προς Ρωμαίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, την μεγαλύτερη επιστολή του σε έκταση αλλά και την πιο σημαντική από πλευράς περιεχομένου. Ο Παύλος, κατά πάσα πιθανότητα, είναι ο πρώτος που κήρυξε το Ευαγγέλιο στην πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, γύρω στο 50 μετά Χριστόν, κατά την πρώτη φυλάκισή του. Είναι όμως βέβαιον ότι η πρώτη Εκκλησία της Ρώμης ιδρύθηκε από μέλη της τότε ακμάζουσας ιουδαϊκής παροικίας, τα οποία είχαν ακούσει το κήρυγμα του Ευαγγελίου στα Ιεροσόλυμα και το μετέφεραν στην Ρώμη. Οπωσδήποτε υπήρχαν όμως και χριστιανικές κοινότητες πρώην ειδωλολατρών. Η επιστολή, λοιπόν, απευθύνεται όχι σε μία αλλά σε ποικίλες χριστιανικές κοινότητες της Ρώμης. Η συγκεκριμένη όμως περικοπή αφορά τους Εβραίους.

Τι είναι εκείνο που για μια ακόμη φορά επιδιώκει να ανατρέψει ο Απόστολος των Εθνών στην νοοτροπία των συμπατριωτών του; Την βεβαιότητά τους πως η εβραϊκή τους καταγωγή, ακόμη και μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, τους έδινε κάποια ιδιαίτερα προνόμια και πως, η καταγωγή αυτή τους ξεχώριζε από τους υπόλοιπους Χριστιανούς που προέρχονταν από τους ειδωλολάτρες.

Προσέξτε, τι λέει ο απόστολος Παύλος:  «Ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις. Αυτό που εσείς οι Εβραίοι θεωρείτε προνόμιο, στα μάτια του Θεού αποτελεί ευθύνη. Ο Θεός φανέρωσε σε σας τον Νόμο Του. Αυτό, όχι μόνον δεν σας ευνοεί αλλά μπορεί και να σας καταδικάσει. Διότι, όσοι αμάρτησαν χωρίς τον Νόμο, θα κριθούν επιεικέστερα εξ αιτίας της άγνοιας του. Όσοι όμως γνώρισαν τον Νόμο, θα κριθούν αυστηρότερα με βάση αυτή τους την γνώση» (Ρωμ. 2:11-12).

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως ο Κύριος δεν λαμβάνει υπόψη ούτε την καταγωγή ούτε την θρησκευτική ανατροφή του καθενός μας. Ο Θεός θεωρεί δικούς Του όχι εκείνους που ανατράφηκαν με το θέλημά του η το γνωρίζουν θεωρητικά. Άνθρωποι δικοί Του είναι εκείνοι που εφαρμόζουν το θέλημά Του (13).

Ο Απόστολος Παύλος όμως δεν σταματά εκεί. Η συνέχεια της περικοπής έρχεται να γκρεμίσει κάθε αλαζονεία που συχνά εμφανίζεται στην ψυχή εκείνων που τους χαρακτηρίζει μια έπαρση, επειδή φέρουν μια θρησκευτική ετικέτα.

«Υπάρχουν άνθρωποι», λέει προς τους Ρωμαίους, «οι οποίοι, αν και δεν γνώρισαν τον Νόμο, εφαρμόζουν όσα ορίζει ο Νόμος. Αποδεικνύουν έτσι πως ο Νόμος του Θεού δεν είναι γραμμένος μόνον στις πλάκες του Μωυσή αλλά στην καρδιά του κάθε ανθρώπου» (14-15).

Η καρδιά μας είναι πλασμένη να αγαπά. Στα βάθη της υπάρχει χαραγμένη μία πανανθρώπινη σφραγίδα που ονομάζεται «συνείδηση». Αυτή υπαγορεύει σε κάθε άνθρωπο το σωστό και το λάθος. Αυτή την φωνή ήρθε να αποκαλύψει στον άνθρωπο ο Ενσαρκωμένος Θεός, ο Κύριός μας. Όποιος Τον ακολουθεί, χαρίζει στην καρδιά του την γαλήνη και το αρχέγονο φως της.

Όλοι οι άνθρωποι ποθούν την αγάπη. Ο σκληρός κόσμος όμως, μέσα στον οποίον ζούμε, έχει πείσει πολλούς πως η αγάπη δεν έχει θέση στην σημερινή κοινωνία. Γι’ αυτό απογοητεύονται, απομονώνονται από τους άλλους ανθρώπους και μαθαίνουν να ζουν με τους φόβους και την μοναξιά τους. Εδώ βρίσκεται και η δική μας ευθύνη: Ας γίνει η ζωή μας πηγή ελπίδος και επιβεβαιώσεως πως, τελικά, το φως θα νικήσει το σκοτάδι και πως η απογοήτευση θα μαραθεί μπροστά στην ελπίδα που χαρίζει ο Αναστημένος Χριστός. Η ανθρωπότητα δεν είναι καταδικασμένη. Ο δρόμος της εξόδου από τα τραγικά της αδιέξοδα είναι ανοικτός, αρκεί οι άνθρωποι να ακούσουν την φωνή της συνειδήσεώς τους, να γεμίσουν την ψυχή τους με αγάπη και καλοσύνη και να ανταποκριθούν στο κάλεσμα Εκείνου που μας υπόσχεται μια ζωή ειρήνης και αιώνιας χαράς.

«Έλα Παναγιά και σώσε…»

Με επιτυχία η Καταληκτήρια Εκδήλωση Ιδρύματος Πολιτισμού της Μητρόπολης Αιτωλίας και Ακαρνανίας «ΑΓΙΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ»

 

Την Κυριακή 15 Ιουνίου 2025 και ώρα 8.30’ το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, στο Θεατράκι, η καταληκτήρια εκδήλωση του Ιδρύματος Πολιτισμού της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας για το φετινό διδακτικό έτος 2024 – 2025.

Για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης εργάστηκαν με χαρά και ζήλο όλα τα μέλη των τμημάτων που λειτουργούν στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου και στο Αγρίνιο, υπό την καθοδήγηση των δασκάλων τους. Η φετινή εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στην Μητέρα όλων μας, την Υπέρμαχο Στρατηγό του Γένους μας, την Παναγία μας και είχε τίτλο: «Έλα Παναγιά και σώσε».

Στην είσοδο του θεάτρου οι μαθητές του παιδικού τμήματος Βυζαντινής Αγιογραφίας στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, υπό  την επίβλεψη  του δασκάλου  κ. Αθανασίου Γκέρκη παρουσίασαν έργα αγιογραφίας με την μορφή της Παναγίας.

Η χορωδία ενηλίκων του Ιδρύματος Πολιτισμού, με υπεύθυνο τον  κ. Χρήστο Ζήση, σε συνεργασία με την παιδική – εφηβική  χορωδία των Ενοριών Αγίου Δημητρίου και Αγίου Νικολάου Καινουργίου, με υπεύθυνη την κα Χριστίνα Τσουραπούλη απέδωσαν τραγούδια από την ελληνική παράδοση, με στίχους αφιερωμένους στην Παναγία μας.

Τα τραγούδια ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο, ο εξαίρετος Βολιώτης μουσικός, πρωτοψάλτης και ερμηνευτής κ. Βασίλης Αγροκώστας, ενώ τα τμήματα παραδοσιακών χορών από το Μεσολόγγι και το Αγρίνιο, υπό την καθοδήγηση του χοροδιδασκάλου κ. Δημήτρη Καραβασίλη συνόδευσαν τα υπέροχα τραγούδια που ακούστηκαν.

Παράλληλα, η απόδοση των θεατρικών κειμένων, έγινε από μέλη της θεατρικής ομάδας του Ιδρύματος Πολιτισμού, με υπεύθυνο τον κ. Γιάννη Σταμπέλο.

Στο τέλος της εκδήλωσης ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός επέδωσε τα αναμνηστικά διπλώματα στα μέλη του Ιδρύματος Πολιτισμού.

Ο Σεβασμιώτατος, κατά τον χαιρετισμό του, αναφέρθηκε στο πάντιμο πρόσωπο της Κυρίας Θεοτόκου, λέγοντας μεταξύ άλλων και τα εξής:

«”Ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί”. Η Παναγία μας προεφήτευσε, ότι δεν θα υπάρξει ανθρώπινη γενεά μέσα στο διάβα της ιστορίας, που να μην την μακαρίσει, να μην την αγαπήσει, να μην την υμνήσει, να μην την τραγουδήσει. Και έτσι και έγινε. Από την στιγμή που οι Οικουμενικές Σύνοδοι και οι θεοφόροι Πατέρες μάς δίδαξαν πώς ορθά πρέπει να την τιμούμε, η Εκκλησία παρέλαβε αυτή την τιμή και την αγιογράφησε στην κόγχη του Ιερού Βήματος για να βρίσκεται στο μεθόριο μεταξύ ουρανού και γης. Οι υμνογράφοι της αφιέρωσαν τους πιο όμορφους ύμνους. Δεν υπάρχει ακολουθία του νυχθημέρου που να μην αναφέρεται σε εκείνη. Θεομητορικές εορτές περίλαμπρες, αφιερωμένες στα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής της, από την σύλληψή της μέχρι την εις ουρανούς μετάστασή της, στόλισαν το εκκλησιαστικό έτος. Και στα χίλια χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αυτή η τιμή μετουσιώθηκε σε εκκλησιές περίλαμπρες και Ιερά Μοναστήρια και Θαυματουργές Εικόνες.

Θα λέγαμε, ότι η Παναγία ακολούθησε όλες μα όλες τις στιγμές του γένους και της φυλής μας. Την δοξολόγησαν αυτοκράτορες και πατριάρχες, όταν την είδαν ολοζώντανη να υπερασπίζεται τα τείχη της Βασιλεούσης των πόλεων, διότι γνώριζαν, ότι αυτή η Πόλη είναι η κατ’ εξοχήν παναγιοσκέπαστη και παναγιοφρούρητη. Το Περιβόλι της Παναγιάς, το Άγιον Όρος, έγινε ο δικός της τόπος και για εκατοντάδες χρόνια οι μοναχοί, Εκείνη επικαλούνται καθημερινά στις προσευχές τους, Αυτή θεωρούν Προστάτιδα και Έφορο.

Και όταν ήρθαν τα δύσκολα χρόνια της Άλωσης, τότε το γένος των Ελλήνων την Παναγία κάλεσε και της είπε “σώπασε κυρά Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις, πάλι με χρόνους με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι”. Και δεν έφτασε μόνο η Άλωση, ήρθε και η Γενοκτονία των Ποντίων και η Μικρασιατική Καταστροφή και μαζί με τους Έλληνες του Πόντου και της Ιωνίας έγινε και η Παναγία πρόσφυγας εδώ στην Ελλάδα και ήρθε ως Σουμελά και ως Προυσιώτισσα και ως Φανερωμένη της Αρτάκης και της Μηχανιώνας για να συνδέει πάντοτε την μητέρα Ελλάδα με τις αλησμόνητες πατρίδες.

Και από τότε μέχρι και σήμερα η κάθε ελληνική οικογένεια, ο κάθε Έλληνας και η κάθε Ελληνίδα, κάθε στιγμή που προφέρουμε το όνομα της Παναγιάς, γνωρίζουμε ότι επικαλούμαστε τη Μάνα μας που μας συντροφεύει σε κάθε στιγμή της ζωής μας. Γλυκαίνει τις ώρες του πόνου, παραμυθεί την εμπειρία του πένθους, κρατά το χέρι του ασθενούς, γίνεται εκείνη που μας δίνει την δύναμη να μετανοήσουμε και να εφαρμόσουμε τις ευαγγελικές επιταγές, καθώς ακούμε διαχρονικά το “ό,τι αν λέγει υμίν ποίησατε”. Και όλοι εμείς, τα πνευματικά της παιδιά, υπακούμε στον Υιό της και Θεό μας και εφαρμόζουμε το δικό Του λόγο στη ζωή μας και στις πράξεις μας.

Γι’ αυτό εφέτος λάβαμε την απόφαση να αφιερώσουμε την καταληκτήρια αυτή εκδήλωση του Ιδρύματος Πολιτισμού της τοπικής μας Εκκλησίας στο πάναγνο πρόσωπο της Παναγίας Μητέρας του Κυρίου μας, διότι θέλαμε να πούμε και με τον τρόπο αυτό, το δικό μας ευχαριστώ για όλα όσα εκείνη τελεσιουργεί, ως μεσίτρια, στη ζωή μας.

Θέλω από τα βάθη της καρδιάς μου να ευχαριστήσω κυρίως και προ πάντων το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος μας, που, όπως ειπώθηκε στην αρχή, συμπλήρωσε μόλις έναν χρόνο ζωής. Πλέον έχουμε λάβει την επίσημη αναγνώριση από το κράτος, έχουμε το δικό μας καταστατικό, το διοικητικό συμβούλιο, τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή και, όπως έχω πει πολλές φορές, παρόλο που είμαστε άστεγοι – δεν έχουμε ακόμη τον δικό μας χώρο – εντούτοις τολμήσαμε και φέτος να κάνουμε τον πρώτο ουσιαστικά επίσημο βηματισμό μας στα πολιτιστικά δρώμενα αυτού του τόπου.

Θέλω από τα βάθη της καρδιάς μου να ευχαριστήσω όλους τους διδασκάλους. Τον δάσκαλο των χορευτικών μας τμημάτων τον κ. Δημήτρη Καραβασίλη, τον υπεύθυνο της θεατρικής μας ομάδος τον κ. Γιάννη Σταμπέλο, τον υπεύθυνο της χορωδίας τον κ. Χρήστο Ζήση, τον υπεύθυνο του τμήματος εκμάθησης Βυζαντινής Αγιογραφίας τον κ. Δημήτρη Γκέρκη, την υπεύθυνη του τμήματος φιλαναγνωσίας την κα Μεταξούλα Μανικάρου. Μαζί τους για έναν ολόκληρο  χρόνο συμπορεύτηκαν άντρες γυναίκες και παιδιά, διδάχθηκαν την ιερή τέχνη της αγιογραφίας, ενώθηκαν μέσα από την χορωδιακή έκφραση της μουσικής, γνώρισαν και έμαθαν τους παραδοσιακούς μας χορούς και καλλιέργησαν το τάλαντο της φιλαναγνωσίας, αλλά και τη συγκρότηση θεατρικής ομάδος.

Έτσι θα συνεχίσουμε και την επόμενη χρονιά, την τόσο απαιτητική, γιατί θα εισέλθουμε στο επετειακό μας έτος για να εορτάσουμε τα 200 χρόνια από την ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου. Ανάμεσα στους φορείς της τοπικής μας Εκκλησίας που συστρατεύτηκαν σε αυτόν τον σκοπό, εξέχουσα θέση κατέχει το Ίδρυμα Πολιτισμού».

Ο Μητροπολίτης κ. Δαμασκηνός ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τον κ. Βασίλη Αγροκώστα για την τιμητική συμμετοχή του, λέγοντας τα εξής: «Θέλω να ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου τον καλό συνεργάτη στην Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος και Αλμυρού, τον κ. Βασίλη Αγροκώστα. Έχει ένα μοναδικό φωνητικό τάλαντο. Μπορεί να ευφραίνει τις καρδιές των ανθρώπων μέσα από τη γλυκύτητα της φωνής του, που μπορεί να ερμηνεύσει τα πάντα».

Απευθυνόμενος στον κ. Αγροκώστα και παρουσιάζοντας τα ιδιαίτερα ιστορικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά του τόμου μας, ανέφερε: «Αυτός ο τόπος παρήγαγε πολιτισμό κατά το παρελθόν, αλλά συνεχίζει και σήμερα να παράγει πολιτισμό. Στην Ιερά Πόλη υπάρχουν τρεις Φιλαρμονικές, λειτουργούν χορωδίες, υπάρχουν δεκάδες πολιτιστικοί Σύλλογοι σε ολόκληρη την Αιτωλοακαρνανία. Δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έχει ένα μέλος της ενταγμένο σε έναν Σύλλογο.

Δεν υπάρχει οικογένεια που να μην διαθέτει μία παραδοσιακή φορεσιά. Αυτός ο τόπος γέννησε πολιτισμό και μέσα από τον πολιτισμό έφερε την ιστορία σε μία υπέροχη διαδρομή, με αποκορύφωμα όλων την βαγιοβδομάδα εδώ στο Μεσολόγγι, όπου κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι από το Μεσολόγγι, την Αιτωλοακαρνανία και ολόκληρη την Ελλάδα λιτανεύουν την θύμιση και την μνήμη της ηρωικής Εξόδου των Ελευθέρων Πολιορκημένων του Μεσολογγίου».

Ξεχωριστά ευχαρίστησε για την τιμητική παρουσία τους τον Γέροντα Γεράσιμο και τον Ιερομόναχο Μητροφάνη, Αδελφούς της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου Αγίου Όρους, τον Αντιπεριφερειάρχη Αιτωλοακαρνανίας κ. Θανάση Μαυρομμάτη και τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Ιδρύματος κ. Χρήστο Ζήση για την άρτια επιμέλεια και παρουσίαση της εκδήλωσης.

Ολοκληρώνοντας αναφέρθηκε και πάλι στον σκοπό του Ιδρύματος τονίζοντας ότι «η Εκκλησία με το Ίδρυμα Πολιτισμού δεν έρχεται να καλύψει ένα κενό στον χώρο του πολιτισμού, αλλά έρχεται να συνεισφέρει ταπεινά το δικό της λιθαράκι, γιατί και η Εκκλησία παρήγαγε πολιτισμό και έχει καθήκον να συνεχίσει να παράγει πολιτισμό μέσα από τις ιερές της τέχνες.

Επίσης η Εκκλησία και η παράδοση ήταν αδιατάραχτα συνδεδεμένες καθ’ όλη την διάρκεια του μαρτυρικού, αλλά ενδόξου παρελθόντος του γένους και της φυλής μας».

Το Ίδρυμα Πολιτισμού της Ιεράς Μητροπόλεως «Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός» αν και μετρά έναν χρόνο επίσημης παρουσίας στα δρώμενα του τόπου μας, λαμβάνει την δύναμη και την ώθηση μέσα από την αγάπη και την συμμετοχή των ανθρώπων να συνεχίσει με σταθερότητα το έργο του.

Εκ μέρους του Δ.Σ., του Καλλιτεχνικού Διευθυντή, των Δασκάλων και των Μελών του Ιδρύματος, ευχόμαστε σε όλους ένα όμορφο καλοκαίρι και ανανεώνουμε τις συναντήσεις και τις δράσεις μας για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Η αποστολή του Παρακλήτου έκανε τις καρδιές των ανθρώπων να γεμίσουν με ειρήνη, χαρά, μακροθυμία και πραότητα

 

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

 

«Γνώρισμα το Πνεύμα, Πατρογεννήτου Λόγου»

Εορτάζουμε λαμπρώς όλη αυτή την περίοδο του Πεντηκοσταρίου, τις μεγάλες και δεσποτικές εορτές του Πάσχα, της Αναλήψεως του Κυρίου και τελευταία την εορτή της Πεντηκοστής, τιμώντας ιδιαιτέρως το τρίτο πρόσωπο της αγίας Τριάδος, το Πανάγιον Πνεύμα.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει, πως την ημέρα της Πεντηκοστής έγινε η τελείωση της κτίσεως. Εκείνος που ενήργησε την αρχή της δημιουργίας είναι ο Θεός Πατέρας, «συνυπουργούντων και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», αυτός που την ανακαίνισε είναι ο Υιός με την Ανάστασή Του, ενώ την τελείωσή της, πραγματοποίησε το Άγιον Πνεύμα με την σημερινή κατάβασή Του.

Από την ημέρα της Πεντηκοστής, το ζωοποιό Πνεύμα κατέβηκε να μείνει για πάντα μαζί μας, σύμφωνα με την υπόσχεση του Κυρίου, «και εγώ ερωτήσω τον πατέρα και άλλον παράκλητον δώσει υμίν, ίνα μένη μεθ’  υμών εις τον αιώνα» (Ιωάν. 14, 16). Δυστυχώς, πολλοί χριστιανοί νομίζουν πως το Άγιο Πνεύμα δημιουργείται, στέλνεται και παρουσιάζεται στην Εκκλησία τώρα.

Όσον αφορά την «δημιουργία», έχουν χυθεί τόνοι μελάνι και αίμα, γύρω από το «άκτιστον», το «ομοούσιον τω Πατρί και τω Υιώ», το «συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον», το «ακτινοσυμπλαστουργοσύνθρονον» της υμνολογίας, Άγιον Πνεύμα.

Για το θέμα της αποστολής, η Εκκλησία μας πιστεύει για το Άγιον Πνεύμα, ότι αποστέλλεται από τον Υιό, «ον εγώ πέμψω υμίν παρά του πατρός» (Ιωάν. 15, 26), και όπως δηλώνει στο Σύμβολο της Πίστεως «το εκ του Πατρός εκπορευόμενον» κατά τον λόγο του Ευαγγελίου, ότι «παρά του Πατρός εκπορεύεται» (Ιωάν. 15, 26). Και για το ότι, το Άγιον Πνεύμα δεν πρωτοπαρουσιάζεται τώρα στην Εκκλησία, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος θα πει «Τούτο το Πνεύμα, ενήργει εν τοις πατράσι και εν τοις προφήταις».

Το Άγιον Πνεύμα είναι η δόξα και το γνώρισμα του Ιησού Χριστού. Στερεώνει το πρόσωπο, το έργο και την διδασκαλία του Χριστού στις καρδιές των ανθρώπων^. «εκείνος υμάς διδάξει πάντα και υπομνήσει υμάς πάντα α είπον υμίν» (Ιωάν. 14, 26). Οι Απόστολοι, οι Πατέρες, οι κληρικοί, αλλά και κάθε άνθρωπος κατανοεί τα λόγια του Κυρίου δια της χάριτος του Παρακλήτου. Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας γράφει πως, «η τέλεια μάθηση των εντολών του Χριστού, γίνεται στους πιστούς με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος».

Το μυστήριο της ενσαρκώσεως του Κυρίου, τον πλούτο των δωρεών του Χριστού, μόνο με την αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος μπορούμε να τα γνωρίσουμε. Ο Απόστολος Παύλος γονατιστός παρακαλούσε τον Θεό, ώστε με την χάρη του Πνεύματος, «κατοικήσαι τον Χριστόν δια της πίστεως εν ταις καρδίαις υμών» (Εφ. 3, 17).

Η βίωση του Χριστού μέσα στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας, γίνεται με το Παράκλητο Πνεύμα. Η πατερική θεολογία μας διδάσκει, πως όπως συνδέεται στενά ο νους και ο λόγος του ανθρώπου, με αυτό τον τρόπο συνδέεται ο Υιός και Λόγος του Θεού και το Άγιον Πνεύμα. Ο ενυπόστατος Υιός και Λόγος του Θεού φανερώνεται με το Πνεύμα, και ο Λόγος του Θεού φανερώνει το Άγιον Πνεύμα. Είναι αχώριστα ενωμένα τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος μεταξύ τους. Ακόμη και το όνομα του Χριστού δεν μπορούμε να προφέρουμε «ει μη εν Πνεύματι Αγίω» (Α  Κορ. 12, 3), θα μας πει ο Απόστολος Παύλος.

Η αποστολή του Παρακλήτου από τον Χριστό, έκανε τις καρδιές των ανθρώπων να γεμίσουν με ειρήνη, χαρά, μακροθυμία, πραότητα (Γαλ. 5, 22). Κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, το Άγιον Πνεύμα γεμίζει με την δύναμή Του όλα τα όντα, ενώ είναι μεθεκτό μόνο από τους αξίους.

Την απουσία του Αγίου Πνεύματος από την σημερινή κοσμική πραγματικότητα, εύκολα την διαπιστώνουμε. Οι άνθρωποι, αντί να φέρουν τα σημάδια της χάριτος, εμφανίζουν τα σημάδια της φθοράς. Οι διάφοροι πόλεμοι και η βία, η αποξένωση από τον Θεό και η περιφρόνηση της πνευματικής ζωής, είναι αποδείξεις της εκδιώξεως του Αγίου Πνεύματος από την ζωή μας.

Ας παρακαλέσουμε τον Τριαδικό μας Θεό, να σκηνώσει μέσα μας, να μας καθαρίσει από κάθε κηλίδα αμαρτιών και να σώσει τις ψυχές μας.

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

Ένας θείος ζήλος ιεραποστολής, ένα «πανηγύρι» πίστεως συνδέει σήμερα την ευαγγελική με την αποστολική περικοπή. Και στις δύο περιπτώσεις το κήρυγμα του νέου κόσμου που έφερε στον κόσμο ο Χριστός και οι Απόστολοι, σπάνε τα κοινωνικά και θρησκευτικά στερεότυπα και ανοίγονται προς την Οικουμένη.

Η Κυριακή αυτή είναι αφιερωμένη στη Σαμαρείτιδα γυναίκα. Οι δύο αυτές ιδιότητές της ήταν αρκετές για να την ωθήσουν στο περιθώριο. Και οι αποδείξεις σε αυτό βρίσκονται στους στίχους της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής, η οποία ανήκει στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο. Στο στίχο 9, η ίδια η Σαμαρείτιδα απορεί, πως ο Κύριος, ως Ιουδαίος, απευθύνεται προς αυτήν, που είναι αλλοεθνής. Η ίδια του θυμίζει το μίσος ανάμεσα σε Ιουδαίους και Σαμαρείτες. Και στον στίχο 27, είναι οι μαθητές οι οποίοι, καθώς πλησιάζουν στο πηγάδι, δίπλα στο οποίο έχει καθίσει ο Διδάσκαλός τους, απορούν πως καταδέχεται να συνομιλεί με μία γυναίκα.

Υπάρχει όμως και μια τρίτη δυσκολία, πέρα από την καταγωγή και το φύλο της: Η γυναίκα αυτή είναι αμαρτωλή και ο Κύριος το γνωρίζει. «Πέντε άνδρες, της λέει, είχες μέχρι τώρα και αυτός που έχεις, άντρα σου δεν είναι» (στ. 18).

Και εκείνη, οπωσδήποτε περιφρονημένη από τους συμπατριώτες της για την αμαρτωλή ζωή της, αντί να προσβληθεί, αντί να απολογηθεί, αντί να οργιστεί από την κριτική ενός αλλοεθνούς, θαυμάζει και δοξολογεί, λέγοντας στον συνομιλητή της πως Τον θεωρεί Προφήτη. Με την αγαθή της καρδιά διατυπώνει ερωτήματα βαθιά και κυρίως την ελπίδα πως κάποτε θα έρθει εκείνος, ο Μεσσίας, που θα δώσει απαντήσεις σε όλα. Και τότε, προς αυτήν την γυναίκα, την περιφρονημένη από Ιουδαίους και Σαμαρείτες, έρχεται η αποκάλυψη την οποία είχαν αξιωθεί μόνον οι μαθητές του Κυρίου μας: «Ο Μεσσίας που περιμένεις είμαι εγώ». (στ.26)

Ακούμε την εξιστόρηση αυτή σήμερα, αδελφοί μου, και αισθανόμαστε το φως του προσώπου του Χριστού μας να συντρίβει κάθε προκατάληψη, κάθε κοινωνικό, φυλετικό και ηθικό στερεότυπο και να αναζητά μόνο ένα πράγμα, μόνο μια θύρα ανοιχτή, προκειμένου να φτάσει στο βάθος της ψυχής του κάθε ανθρώπου. Η θύρα αυτή είναι η καθαρότητα της καρδιάς και η ολοκληρωτική πίστη. Τα δύο αυτά, η Σαμαρείτιδα, σήμερα, τα καταθέτει στα πόδια Του.

Ένα πρόσωπο με τα ίδια χαρακτηριστικά πρωταγωνιστεί σήμερα και στην Αποστολική περικοπή. Πρόκειται για τον Απόστολο Βαρνάβα. Άνθρωπο ορμητικό και δυναμικό, όπως αργότερα αποδείχτηκε από την έντονη διαφωνία που είχε με τον Απόστολο Παύλο, με τον οποίον συνεργάστηκε στενά στην πρώτη αποστολική του περιοδεία. Όπως όλα δείχνουν, υπήρξε ένας από τους εβδομήντα μαθητές που έστειλε ο Κύριος σε διάφορες περιοχές της Ιουδαίας για να προετοιμάσουν τον ερχομό Του. Αργότερα, μαθαίνουμε πως ήταν από τους πρώτους που έδωσε την περιουσία του στο κοινό ταμείο της πρώτης Εκκλησίας στα Ιεροσόλυμα (Πρ. 4:37). Υπήρξε άνθρωπος καλοσύνης και συμπόνιας, όπως φανερώνει και το όνομα που του έδωσαν οι αδελφοί του Χριστιανοί: «Βαρνάβας», που σημαίνει «υιός παρηγοριάς» (Πρ. 4:36). Τί υπέροχο όνομα! Τί σπουδαίος τίτλος τιμής, που θα έπρεπε να αφορά τον καθέναν από μας!

Σε ανθρώπους σαν την Σαμαρείτιδα και τον Απόστολο Βαρνάβα εμπιστεύτηκε ο Κύριος την διάδοση του λόγου Του. Ανθρώπους αγνούς, φλογερούς και ετοίμους να παρακάμψουν στερεότυπα και προκαταλήψεις. Ανθρώπους τόσο διαφορετικούς, που όμως απέδειξαν πως, στην Εκκλησία ο καθένας βρίσκει την θέση του και αναλαμβάνει την αποστολή του. Όταν η Χάρις του Αγίου Πνεύματος βρει ανταπόκριση σε τέτοιες καρδιές, τα αποτελέσματα είναι πάντα θαυμαστά. Αυτό συνέβη και στην Αντιόχεια. Παρά την προκατάληψη που είχαν ακόμη και ορισμένοι μαθητές του Χριστού, όπως ο Πέτρος, πως, μόνον προς τους γνήσιους Εβραίους πρέπει να απευθύνεται το κήρυγμα του Χριστού, Εβραίοι που μιλούσαν Ελληνικά, οι λεγόμενοι Ελληνιστές, συγκλονίστηκαν από το χριστιανικό κήρυγμα και έγιναν οι ίδιοι με την σειρά τους ιεραπόστολοι. Η παρουσία του Αποστόλου Βαρνάβα, ο οποίος ξεπέρασε τα θρησκευτικά στερεότυπα, που δυσκόλεψαν τα πρώτα βήματα της Εκκλησίας μας, πολλαπλασίασε την δύναμη του κηρύγματος. Και ήταν εκεί, μακριά από το θρησκευτικό κέντρο της εποχής, στην Αντιόχεια της Συρίας και όχι στα Ιεροσόλυμα, όπου για πρώτη φορά ακούστηκε το όνομα «Χριστιανός» Πρ. 11:26).

Και οι δύο σημερινές περικοπές, τόσο η Ευαγγελική όσο και η Αποστολική, είναι πλημμυρισμένες από χαρά, ελπίδα, αισιοδοξία και Αναστάσιμο Φως. Η Σαμαρείτιδα μένει εκστατική από τις αποκαλύψεις που δέχεται εκ μέρους του Χριστού, εκεί, στο πηγάδι του Ιακώβ, στην περιοχή της Σαμάρειας. Για τον κόσμο, είναι μια περιθωριοποιημένη. Η Χάρις του Θεού όμως την μετατρέπει σε σκεύος εκλογής. Για τον καινούργιο κόσμο του Θεού, το παρελθόν και η καταγωγή της δεν έχουν πλέον καμία σημασία. Τώρα πια είναι μια νέα πολίτης της Βασιλείας που έχει δεχτεί την εμπιστοσύνη του Θεού και γίνεται το μέσον της σωτηρίας για πλήθος ανθρώπων.

Φως, χαρά, ελπίδα και χάρη Πνεύματος Αγίου φέρνει και ο Απόστολος Βαρνάβας στην Αντιόχεια. Μένει και εκείνος εκστατικός από την δύναμη του λόγου του Θεού. Με τα ίδια του τα μάτια βλέπει την νέα πραγματικότητα: Καμιά σημασία δεν έχει το φύλο, καμιά σημασία δεν έχει η καταγωγή, καμιά σημασία δεν έχει η γλώσσα. Ένας καινούργιος κόσμος γεννιέται, μέσα στον οποίο όλοι οι άνθρωποι, με την κοινή πίστη και την κοινή ελπίδα, γίνονται αδέλφια.

Το ίδιο μήνυμα ας γεμίσει και τις δικές μας καρδιές. Ως μέλη της Εκκλησίας, είμαστε ήδη πολίτες αυτού του καινούργιου κόσμου που δεν γνωρίζει φθορά και θάνατο. Αυτό που δεχτήκαμε με το βάπτισμα μας, ας αναλάβουμε να το διακηρύξουμε, με τον λόγο και τις πράξεις μας, στο σύγχρονο κόσμο. Τότε, υπήρξε η Σαμαρείτιδα, που με τον αγνό ζήλο της έγινε η αιτία, άνθρωποι αλλοεθνείς να γνωρίσουν την αλήθεια που περιφρόνησε ο περιούσιος λαός των Ιουδαίων. Τότε, υπήρξε ο Βαρνάβας, που με την καλοσύνη και τον ενθουσιασμό του, έγινε η αιτία, άνθρωποι όλων των Εθνών, να γίνουν πολίτες ενός καινούργιου κόσμου. Σήμερα, εμείς, αναλαμβάνουμε την ίδια αποστολή: Να γίνουμε κήρυκες και μάρτυρες μιας νέας κοινωνίας, ενός νέου κόσμου που είναι ήδη παρών. Αυτός ο νέος κόσμος είναι η Εκκλησία, μέσα στην οποία, τα ιδιαίτερα χαρίσματα του καθενός, με την Χάρη του Παναγίου Πνεύματος, μεταμορφώνονται και ακτινοβολούν την δική Του παρουσία και την δική Του Αναστάσιμη νίκη.

Ας μας αξιώνει ο Κύριος να αντηχούμε μέχρι τέλους της ζωής μας, την δική Του φωνή σε έναν κόσμο που την έχει τόσο ανάγκη!

 

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

 

Μια εβδομάδα έχει περάσει από την λαμπρή νύχτα της Αναστάσεως και ακόμη η ψυχή μας δεν έχει χορτάσει το φως των αναστάσιμων λαμπάδων και την απερίγραπτη χαρά του πρώτου «Χριστός Ανέστη». Και αν, πριν επτά ημέρες, υπήρξαμε μάρτυρες του πιο χαρμόσυνου και του πιο υπέρλογου γεγονότος της ανθρώπινης ιστορίας, σήμερα, τόσο η ευαγγελική όσο και η αποστολική περικοπή, μας διαβεβαιώνουν πως η Ανάσταση του Κυρίου μας δεν υπήρξε ένα μεμονωμένο γεγονός αλλά η έναρξη μιας νέας ζωής και ενός καινούργιου κόσμου.

Δεν αμφιβάλλουμε πως ο Χριστός, ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, περπάτησε ανάμεσά μας ως άνθρωπος, δίδαξε και θαυματούργησε, μαρτύρησε και πέθανε στον Σταυρό, ενταφιάστηκε και ανέστη εκ νεκρών. Τι άφησε όμως πίσω Του; Τι έμεινε σε εκείνους που Τον πίστεψαν και Τον ακολούθησαν; Τι απέμεινε σε εμάς, δυό χιλιάδες χρόνια μετά; Τι θα κληρονομήσουν οι άνθρωποι των επόμενων γενεών «μέχρι της συντελείας του αιώνος»; (Μτθ. 28, 20)

Το σημερινό Ευαγγέλιο μας δίνει την απάντηση: Ο Χριστός παραμένει κοντά μας! Ο θάνατος δεν κατάφερε να Τον χωρίσει από τους αγαπημένους Του μαθητές! Αυτός, που είδαν αιμόφυρτο και καρφωμένο στον Σταυρό, στέκεται σήμερα ολοζώντανος ανάμεσά τους. Τρώει με αυτούς, συνομιλεί μαζί τους και απλώνει τα τρυπημένα χέρια Του, ώστε να τα ψηλαφίσουν και να μην αμφιβάλλουν πως, αυτό το σώμα που πριν λίγες ημέρες ενταφίασαν, στέκεται ξανά ολοζώντανο ενώπιόν τους. Ο φόβος γίνεται χαρά, την απογοήτευση διαδέχεται η ελπίδα και η οδυνηρή απουσία που επέφερε ο θάνατος δίνει την θέση της σε μια χαρμόσυνη παρουσία χωρίς τέλος.

Την παρουσία αυτή επιβεβαιώνει και η σημερινή αποστολική περικοπή, από το βιβλίο των «Πράξεων των Αποστόλων», το υπέροχο εκείνο βιβλίο που καταγράφει τα πρώτα βήματα της Εκκλησίας μας μέσα στον κόσμο, όταν πλέον ο Κύριος, μετά την Ανάληψή Του, δεν ήταν πλέον ορατός. Τι χρειάζονταν όμως τα μάτια, όταν οι καρδιές των μαθητών ήταν γεμάτες από το Αναστάσιμο Φως και όλη τους η ύπαρξη αντανακλούσε την δύναμη της αγάπης του Αναστημένου Διδασκάλου τους;

Έχει προηγηθεί, βεβαίως, η Πεντηκοστή. Ένα επουράνιο θάρρος έχει κατακλύσει τις ψυχές των Αποστόλων και μια θεϊκή δύναμη τους έχει μεταβάλει σε δοχεία θαυματουργικής Χάριτος. Ακούσαμε σήμερα τα συγκλονιστικά γεγονότα, όπως περιγράφονται στον δέκατο πέμπτο και στον δέκατο έκτο στίχο του πέμπτου κεφαλαίου του βιβλίου των «Πράξεων»: «Ακόμη και στις πλατείες έφερναν τους ασθενείς και τους ξάπλωναν σε κρεβάτια και σε φορεία, για να πέσει πάνω σε κάποιον απ’ αυτούς έστω και η σκια του Πέτρου όταν αυτός ερχόταν. Κι από τις πόλεις που ήταν γύρω στην Ιερουσαλήμ συνέρρεε το πλήθος, φέρνοντας αρρώστους κι άλλους που τους βασάνιζαν πνεύματα πονηρά· κι όλοι αυτοί γιατρεύονταν» (στ. 15-16).

Έχουν μεγάλη σημασία αυτά τα θαύματα, αδελφοί μου, διότι πραγματοποιούνται, όχι πλέον από τον Θεάνθρωπο αλλά από απλούς ψαράδες που έχουν μεταβληθεί σε κήρυκες ενός αναγεννημένου κόσμου. Σε εκείνες, όμως, τις πρώτες ημέρες της ιδρύσεως της Εκκλησίας μας, πέρα από τον τελικό θρίαμβο της ζωής, προαναγγέλλεται και κάτι οδυνηρό που θα ακολουθήσει: Μια διαρκής μάχη ανάμεσα στις δυνάμεις της ζωής και στις δυνάμεις του θανάτου. Ναι! Ο Θάνατος θα συνεχίσει να καταδυναστεύει τον άνθρωπο. Δεν αποτελεί όμως μονόδρομο. Ένας νέος, παράλληλος δρόμος είναι πλέον ανοιχτός. Ένας δρόμος που οδηγεί, όχι σε ένα μνήμα αλλά στην ζωή, η οποία είναι πλέον διαθέσιμη σε όποιον θελήσει να ενωθεί με τον Αναστημένο Αρχηγό της.

Και κάτι ακόμη, όμως, προαναγγέλλεται: Μια ακόμη μάχη! Η μάχη της Εκκλησίας εναντίον των οργάνων του σκότους και των εχθρών της ζωής. Εκείνων, οι οποίοι παραμένουν αμετανόητοι, ακόμη και όταν τα θαύματα συμβαίνουν μπροστά στα μάτια τους, όπως περιγράφει, λίγο παρακάτω, η περικοπή:  «Βλέποντας αυτά τα θαύματα, ο αρχιερέας και όλοι όσοι ήταν μαζί του, δηλαδή αυτοί που ανήκαν στο κόμμα των Σαδδουκαίων, γεμάτοι φθόνο έπιασαν τους αποστόλους και τους έβαλαν στη φυλακή» (στ. 17).

Παράξενο, παράλογο αλλά και αληθινό αυτό που συμβαίνει από τότε μέχρι και σήμερα: Ο εγωισμός και η αμαρτία να διαστρέφουν τόσο καταστροφικά την ανθρώπινη ψυχή, ώστε η ευεργεσία και η θεϊκή αγάπη, αντί να γεμίσουν τον άνθρωπο με χαρά και ευγνωμοσύνη, να τον μεταβάλλουν σε ύπαρξη οργής και δαιμονικού μίσους! Δεν είναι, άραγε, αυτό ακριβώς που μας περιέγραψε, πριν επτά ημέρες, η αναστάσιμη περικοπή από το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο:  «Ο Λόγος του Θεού ήταν η ζωή και η ζωή αυτή υπήρξε το φως του κόσμου. Το φως αυτό έλαμψε μέσα στο σκοτάδι του κόσμου, μα το σκοτάδι δεν το δέχτηκε.» (Ιω. 4,5).

Αυτό είναι η Εκκλησία: Ένα ολοφώτεινο καράβι που συνεχίζει να πλέει μέσα στην κατασκότεινη λαίλαπα της ανθρώπινης ιστορίας. Πεπρωμένο της είναι οι διωγμοί, πεπρωμένο της, όμως, είναι και η τελική νίκη. Πως είναι δυνατόν να μην έχει ακόμη καταποντιστεί από τα τεράστια κύματα που διαρκώς ορθώνονται απέναντί της; Η απάντηση βρίσκεται κρυμμένη στο τελευταίο μέρος της σημερινής αποστολικής περικοπής: «Αλλά, την νύχτα, ένας άγγελος Κυρίου άνοιξε τις πόρτες της φυλακής, έβγαλε έξω τους φυλακισμένους αποστόλους και τους είπε.   Πηγαίνετε στο ναό και κηρύξτε στο λαό το μήνυμα γι’ αυτή την καινούρια ζωή  » (στ.20).

Στα θεμέλια της Εκκλησίας μας δεν βρίσκονται ανθρώπινες δυνάμεις, αλλά ένα διαρκές θαύμα. Επί δύο χιλιάδες χρόνια, παρά τα ανθρώπινα λάθη και τις αδυναμίες μας, παραμένει αλώβητη και συνεχίζει, όχι μόνο να κηρύττει αλλά και να επιβεβαιώνει με διαρκή θαύματα πως οι δυνάμεις της ζωής που έσπειρε στον κόσμο η Ανάσταση του Κυρίου μας είναι ισχυρότερες από τις σκοτεινές δυνάμεις της φθοράς και του θανάτου. Το έλεος και η χάρις του Θεού παραμένουν αμείωτα και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να αναδεικνύουν θεωμένους αγίους, ικανούς να θεραπεύουν σώματα και να ανασταίνουν ψυχές. Στα πρόσωπα αυτών αποκαλύπτεται η διαρκής παρουσία του Χριστού στον κόσμο.

Μπορεί να μην ανήκουμε στους τυχερούς που αντίκρισαν με τα μάτια τους τον Αναστημένο Σωτήρα. Μπορεί να μην ακούσαμε τον γλυκύτατο λόγο Του. Μπορεί να μην ψηλαφίσαμε τα κατατρυπημένα χέρια Του και την πληγωμένη πλευρά Του. Μπορούμε όμως να μιμηθούμε την πίστη των αγίων μας και να γίνουμε εκείνοι οι μακάριοι, «οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες», όπως είπε ο ίδιος ο Χριστός. Μαζί με Εκείνον ας συνεχίσουμε το ταξίδι της ζωής μας. Κι όταν τα κύματα και ο σάλος μοιάζουν πανίσχυρα, ας θυμόμαστε τον Απόστολο Θωμά και ας αναφωνούμε μαζί του: «Ο Κύριος μου και ο Θεός μου!».

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

Βρισκόμαστε στην τρίτη Κυριακή των Νηστειών, δηλαδή στο μέσον της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αρχίζει ήδη να αχνοφαίνεται η κορύφωση της ευλογημένης αυτής περιόδου, όταν και θα ακολουθήσουμε τον Κύριό μας στον Γολγοθά, θα μοιραστούμε μαζί Του τον πόνο των Παθών και της φοβερής του Σταυρώσεως και θα γίνουμε μάρτυρες της θριαμβευτικής Του Αναστάσεως.

Παρ’ όλα αυτά, ο πνευματικός αγώνας μας συνεχίζεται. Η εγκράτεια, η νηστεία, η περισυλλογή και η κατάνυξη, μέσω των ιερών ακολουθιών, συνεχίζουν να δείχνουν τον δρόμο της μετανοίας και της απελευθερώσεως από τα πάθη που βαραίνουν την ψυχή και την εγκλωβίζουν στα μάταια και φθαρτά του κόσμου τούτου.

Είναι ανθρώπινο να αισθανόμαστε, κάποιες στιγμές, τις δυνάμεις μας εξασθενημένες. Είναι αναμενόμενο να βλέπουμε, κάποιες στιγμές, τον πνευματικό μας ζήλο να κάμπτεται. Ο υπόλοιπος δρόμος φαίνεται ακόμη μακρύς και μέσα μας εμφανίζονται λογισμοί αμφιβολίας για το εάν θα καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε το στάδιο των αρετών, στο οποίο με τόση διάθεση ξεκινήσαμε. Όπως ακριβώς, λοιπόν, σε ένα μακρύ ταξίδι, ένα πανδοχείο προσφέρει στους ταξιδιώτες παρηγοριά και ανανεώνει τις δυνάμεις τους, έτσι και σήμερα, ενώπιόν μας, υψώνεται ο Σταυρός του Κυρίου μας για να ανανεώσει μέσα μας την προσδοκία των επερχόμενων Παθών και να αναζωογονήσει την ελπίδα της Αναστάσεως. Ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός, σήμερα, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, έρχεται να μας υπενθυμίσει πως προετοιμαζόμαστε προκειμένου να συναντήσουμε, όχι έναν παντοδύναμο ηγεμόνα, ο οποίος από μακριά παρακολουθεί αδιάφορος τις οδύνες μας, αλλά έναν Θεό που εγκαταλείπει το μεγαλείο της θεότητός Του και σπεύδει να γίνει όμοιος με το αγαπημένο Του πλάσμα. Έναν Θεό έτοιμο να υποστεί ο Ίδιος την δική μας φθορά και τον θάνατο, προκειμένου να μας χαρίσει την δική Του αιώνια ζωή.

Η σημερινή αποστολική περικοπή προέρχεται και πάλι από την προς Εβραίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου και περιλαμβάνει τον κεντρικό πυρήνα της διδασκαλίας του. Ποιός είναι αυτός; Είναι πως ο Νόμος της Παλαιάς Διαθήκης κράτησε, βέβαια, ζωντανή την παρουσία του Θεού στον εκλεκτό λαό του Ισραήλ και διατήρησε άσβεστο τον πόθο της ελεύσεως του Μεσσία. Δεν μπόρεσε όμως να γεφυρώσει την άβυσσο που χωρίζει τον πεσμένο, αμαρτωλό και ταλαιπωρημένο άνθρωπο από τον απρόσιτο, παντοδύναμο και πανάγιο Θεό. Όλοι οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, με κορυφαίο τον προφήτη Μωυσή, στήριξαν την πίστη του λαού προς τον Θεό. Παρέμειναν όμως, όπως όλοι οι Αρχιερείς και λειτουργοί του Εβραϊκού Νόμου, απλοί άνθρωποι, ικανοί μόνο να προσφέρουν θυσίες εκ μέρους όλου του λαού και να εύχονται προς τον Θεό για την σωτηρία των ανθρώπων, αλλά και την δική τους, αφού και οι ίδιοι ήταν άνθρωποι αμαρτωλοί. Η θυσία όμως του Ιησού Χριστού γεφύρωσε την άβυσσο και όχι απλώς έφερε κοντά στους ανθρώπους τον ίδιο τον Θεό, αλλά Τον κατέστησε φίλο, συνοδοιπόρο, μέτοχο του ανθρώπινου πόνου και σπλαχνικό συμπαραστάτη στην ανθρώπινη τραγωδία του καθενός από εμάς.

Ως άλλος Μέγας Αρχιερέας, ο Κύριός μας προσέφερε και Αυτός θυσία για την σωτηρία μας. Όχι όμως θυσία ζώου, αλλά θυσία του ίδιου του Εαυτού Του. Πριν, με το αίμα του ζώου, ο Μέγας Αρχιερέας ράντιζε συμβολικά τον λαό. Σήμερα, εμείς, με το Αίμα που χύθηκε πάνω στον Σταυρό, βρίσκουμε τον δρόμο προς το μνημείο της Αναστάσεως και γευόμαστε, σε κάθε Θεία Λειτουργία, φάρμακο αθανασίας.

Για τους Εβραίους, ο Μέγας Αρχιερέας αποτελούσε το μέγιστο ιερατικό αξίωμα που τον καθιστούσε τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη. Ο Εσταυρωμένος Χριστός, όμως, δεν απετέλεσε ποτέ έναν μεγαλοσχήμονα θρησκευτικό αξιωματούχο και έναν απόμακρο θρησκευτικό ηγέτη. Ο Κύριός μας δεν τηρεί τις αποστάσεις, ούτε αποστρέφεται τους ταπεινούς, όπως οι ένδοξοι αυτού του κόσμου. Δεν ήρθε για να δοξαστεί, δεν κατέβηκε στην Γη για να συγκεντρώσει θαυμαστές, δεν αναζήτησε την υποστήριξη των ηγεμόνων. Αντίθετα! Ως περιφρονημένος γεννήθηκε, ως καταδιωγμένος δίδαξε και ως ο έσχατος κακούργος σταυρώθηκε. Αυτή η θεϊκή ταπεινοφροσύνη, αυτή η εκούσια θεϊκή αφάνεια αποτελεί την μεγάλη παρηγοριά, το ακλόνητο θεμέλιο της πίστεως και την κραταιά ελπίδα των απλών και ταπεινών τη καρδία. Αυτή την μεγάλη αλήθεια διακηρύσσει σήμερα και ο Απόστολος Παύλος, λέγοντας:

«Δεν έχουμε Αρχιερέα, ο οποίος, λόγω άγνοιας εκείνων που συμβαίνουν σε μας, δεν μπορεί να καταλάβει τον πόνο και τις αδυναμίες μας. Αντίθετα, έχουμε Αρχιερέα, ο οποίος έχει υποφέρει και έχει δοκιμαστεί σε όλα, όσα ταλαιπωρούν την φύση μας, χωρίς βέβαια να υποπέσει σε καμία αμαρτία» (στ. 4, 15).

Αυτήν την Θεία φιλευσπλαχνία, γνώρισε o Απόστολος των Εθνών μέσα από την προσωπική του συνάντηση με τον Εσταυρωμένο στον δρόμο προς την Δαμασκό. Αυτήν μας προβάλλει σήμερα και μας καλεί, χωρίς δισταγμό, να προσέλθουμε με θάρρος στον επουράνιο θρόνο της Χάριτος. Πόσο παρηγορητικά γράφει: «Ας πλησιάζουμε λοιπόν με θάρρος τον θρόνο της Χάριτος, για να βρίσκουμε έλεος και ενίσχυση σε κάθε μας δυσκολία» (στ. 16).

Αλλά και αυτό δεν Του είναι αρκετό. Δεν επιθυμεί απλώς να μας ελεήσει. Επιθυμεί να ενωθεί μαζί μας. Επιθυμεί να γίνουμε μέρος του σώματός Του. Επιθυμεί να κάνει τις πληγές μας πληγές Του, τον θάνατό μας θάνατό του, ώστε η Ανάστασή Του να γίνει δική μας Ανάσταση. Ο Χριστός μας δοξάστηκε από τον Θεό Πατέρα, ο Οποίος Τον ανακήρυξε Υιό Του και ως Θεάνθρωπο, από την πρώτη ημέρα που έλαβε την ανθρώπινη φύση Του. Αυτό αναφέρει ο ψαλμωδός Δαβίδ: «Είσαι Υιός μου, εγώ σήμερα σε γέννησα» (στ. 5,5).

Και βέβαια, αυτή η φράση δεν αφορά στην Θεϊκή φύση του Χριστού, την οποία έχει προ καταβολής των αιώνων. Αφορά όμως στην ανθρώπινη φύση Του και συνεπώς σε όλους εμάς. Όσο πιστεύουμε σε Εκείνον και όσο ενωνόμαστε μαζί Του μέσω του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, γινόμαστε τέκνα Θεού, απαλλαγμένοι από κάθε ρύπο αμαρτίας και από κάθε στίγμα θανάτου.

Ο Σταυρός που σήμερα υψώνεται ενώπιόν μας ως προάγγελος της φρικτής θυσίας του Γολγοθά, αποτελεί υπόμνηση της διαρκούς παρουσίας του Χριστού στην ζωή μας και της μεγάλης Του αγάπης, την οποία δεν μπορεί να εμποδίσει κανένα λάθος και καμιά αδυναμία μας. Όπως αναφέρουν και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, οι αμαρτίες μας αποτελούν σταγόνες στο πέλαγος της φιλανθρωπίας Του. Ας συνεχίσουμε, λοιπόν, τον αγώνα μας ώστε να φανούμε αντάξιοι αυτής της υπερκόσμιας αγάπης και με καθαρή καρδιά, απαλλαγμένοι από τα πάθη και τις αμαρτωλές συνήθειές μας, να ατενίσουμε το Φως της ζωής που σε λίγες ημέρες θα κατακλύσει τον κόσμο.

Σε κλίμα κατάνυξης τελέσθηκε την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025 η ακολουθία της Γ’ Στάσης των Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο, στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Οχθίων Αιτωλοακαρνανίας.

Στην ιερά ακολουθία χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός, ο οποίος έψαλλε τους Οίκους ενώπιον της εικόνας της Θεοτόκου.

Κατά το κήρυγμά του στους πιστούς ανέλυσε τον στίχο του Ακαθίστου Ύμνού: «Ξένον τόκον ιδόντες, ξενωθώμεν του κόσμου, τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες», λέγοντας τα εξής: «Ξένος», ονομάζεται ο τόκος της Παρθένου, από τον ποιητή του Ακαθίστου Ύμνου. Και όχι μόνο ο τόκος, αλλά ξένη ήταν και υπερφυσική η σάρκωση του Θεού Λόγου, και γενικότερα «Ξένος» ονομάζεται ο Χριστός, που όχι μόνο έκανε ξένα, παράδοξα και υπερφυσικά θαύματα, αλλά και όλη η επί γης παρουσία Του ήταν μία ξενιτία, μία κένωση, μία Άκρα Ταπείνωση.

Ο Χριστός, ως άνθρωπος, ήταν «απάτωρ εκ μητρός». Δεν είχε την φυσική πατρότητα των άλλων ανθρώπων. Είχε μεν, την φύση του Αδάμ, χωρίς όμως να είναι «εξ Αδάμ». Ήταν άνθρωπος πλήρης και τέλειος, είχε, ό,τι και ο Αδάμ (σώμα και ψυχή), χωρίς όμως την αμαρτία.

Η γέννηση του Χριστού ήταν νέα γέννηση, όπως νέα έμελλε να είναι και η φύση που θα προερχόταν απ’ αυτόν. Τα πάντα ήταν ξένα, λοιπόν, στον καινοφανή και παράδοξο τόκο της Παρθένου. Ξένα, όπως ξένο ήταν και το απερίγραπτο μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως.

Ο ποιητής μας προτρέπει, μια και είδαμε τον ξένο τόκο της Παρθένου, «ξενωθώμεν του κόσμου, τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες». Να γίνουμε ξένοι και εμείς στον κόσμο αυτό. Όχι να εγκαταλείψουμε τον επίγειο κόσμο. Είμαστε προορισμένοι, να ζούμε στην ανθρώπινη κοινωνία και να εργαζόμαστε για την δόξα του Θεού σ’ αυτήν.

Η απομάκρυνσή μας εκ του κόσμου τούτου, έχει έννοια τροπική: «τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες». Σωματικώς θα βρισκόμαστε στον κόσμο, όπου μας έταξε η πρόνοια του Θεού. Θα απουσιάζουμε όμως, από το φρόνημα του κόσμου. Είναι ο κόσμος «που εν τω πονηρώ κείται», ο κυριαρχούμενος από το πνεύμα της πονηρής επιθυμίας και της αμαρτίας, στον οποίο κυριαρχεί το πνεύμα της αποστασίας και της πλάνης. «Ότι παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός και η επιθυμία των οφθαλμών και η αλαζονεία του βίου, ουκ έστιν εκ του Πατρός, αλλ’ εκ του κόσμου εστι». Ο κόσμος, που είναι εχθρικός προς τον Θεό και διώκει τους ευσεβείς και εναρέτους πιστούς και προσθέτει θλίψη στους δικαίους.

Από αυτόν τον πονηρό κόσμο, πρέπει να είναι αποξενωμένος ο πιστός. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος «και μη συγκοινωνείτε τοις έργοις τοις ακάρποις του σκότους», αλλά «τα άνω φρονείται, μη τα επί της γης», «αδιαλείπτως προσευχόμενοι».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης στον τρίτο λόγο του, στο έργο του «Κλίμαξ» αναφέρεται σε αυτήν την «ξενιτία» λέγοντας ότι «Ξενιτία είναι η οριστική εγκατάλειψη όλων εκείνων, που υπάρχουν στον κόσμο μας και που μας εμποδίζουν να επιτύχουμε τον ευσεβή σκοπό της ζωής μας. Η ξενιτία είναι απαρρησίαστος (συνεσταλμένη) συμπεριφορά, κρυμμένη  σοφία, σύνεσις που δεν φανερώνεται, ζωή μυστική, λογισμός αφανής, επιθυμία της στενοχωρίας, αιτία του θείου πόθου, πλήθος του θείου έρωτος, άρνησις της κενοδοξίας, βυθός της σιωπής. Ξενιτία, είναι ο χωρισμός από όλα όσα μας εμποδίζουν, ώστε να μείνει ο νους αχώριστος από τον Θεό».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, ουσιαστικά, μας ξεκαθαρίζει, ότι πέρα από την αποξένωση από τον κόσμο της αμαρτίας, πρέπει να αποξενωθούμε και από τα πάθη μας, από τις αμαρτίες μας, από τον πεπτωκότα εαυτό μας, γι’ αυτό μας συμβουλεύει επίσης: «Απόφευγε σαν μάστιγα, τους τόπους των πτώσεων. Ας μιμηθούμε τον Λωτ και όχι την γυναίκα του. Φεύγε από την Αιγυπτο (την αμαρτία δηλαδή) ‘’αμεταστρεπτί’’ (χωρίς καμία σκέψη επιστροφής). Διότι, οι καρδιές που νοστάλγησαν την αμαρτία, την άνω Ιερουσαλήμ, δεν την αντίκρυσαν».

Άλλωστε, η αληθινή πόλη και πατρίδα του πιστού, δεν είναι η γη αυτή, αλλ’ η επουράνια, «ης τεχνίτης και δημιουργός ο Θεός» (Εβρ. 11,10). Εδώ είμαστε «πάροικοι και παρεπίδημοι» (Α  Πέτρ. 2,11). Προς αυτόν τον σκοπό, να αγωνιζόμαστε, να ζούμε με καθαρμένο τον νου και την καρδιά, με αγιασμένο φρόνημα, ώστε ο Θεός, να μας ανυψώσει προς το δικό Του ύψος, την αιώνια βασιλεία Του.

Μεταξύ των πιστών που συμμετείχαν στην ιερά ακολουθία ήταν και ο Αντιπεριφερειάρχης Αιτωλοακαρνανίας κ. Θανάσης Μαυρομμάτης.

---

Να ζούμε με καθαρμένο τον νου και την καρδιά ώστε ο Θεός να μας ανυψώσει προς το δικό Του ύψος

 

Το μήνυμα του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού για τη Γ΄ Στάση των Χαιρετισμών 

 

«Ξένον τόκον ιδόντες, ξενωθώμεν του κόσμου,

τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες».

 

«Ξένος», ονομάζεται ο τόκος της Παρθένου, από τον ποιητή του Ακαθίστου Ύμνου, και όχι μόνο ο τόκος, αλλά ξένη ήταν και υπερφυσική η σάρκωση του Θεού Λόγου, και γενικότερα, «Ξένος» ονομάζεται ο Χριστός, που όχι μόνο έκανε ξένα, παράδοξα και υπερφυσικά θαύματα, αλλά και όλη η επί γης παρουσία Του ήταν μία ξενιτία, μία κένωση, μία Άκρα Ταπείνωση.

Ο Χριστός, ως άνθρωπος, ήταν «απάτωρ εκ μητρός». Δεν είχε την φυσική πατρότητα των άλλων ανθρώπων. Είχε μεν, την φύση του Αδάμ, χωρίς όμως να είναι «εξ Αδάμ». Ήταν άνθρωπος πλήρης και τέλειος, είχε, ό,τι και ο Αδάμ (σώμα και ψυχή), χωρίς όμως την αμαρτία.

Η γέννηση του Χριστού ήταν νέα γέννηση, όπως νέα έμελλε να είναι και η φύση που θα προερχόταν απ’ αυτόν. Τα πάντα ήταν ξένα, λοιπόν, στον καινοφανή και παράδοξο τόκο της Παρθένου. Ξένα, όπως ξένο ήταν και το απερίγραπτο μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως.

Ο ποιητής μας προτρέπει, μια και είδαμε τον ξένο τόκο της Παρθένου, «ξενωθώμεν του κόσμου, τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες». Να γίνουμε ξένοι και εμείς στον κόσμο αυτό. Όχι να εγκαταλείψουμε τον επίγειο κόσμο. Είμαστε προορισμένοι, να ζούμε στην ανθρώπινη κοινωνία και να εργαζόμαστε για την δόξα του Θεού σ’ αυτήν.

Η απομάκρυνσή μας εκ του κόσμου τούτου, έχει έννοια τροπική: «τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες». Σωματικώς θα βρισκόμαστε στον κόσμο, όπου μας έταξε η πρόνοια του Θεού. Θα απουσιάζουμε όμως, από το φρόνημα του κόσμου. Είναι ο κόσμος «που εν τω πονηρώ κείται», ο κυριαρχούμενος από το πνεύμα της πονηρής επιθυμίας και της αμαρτίας, στον οποίο κυριαρχεί το πνεύμα της αποστασίας και της πλάνης. «Ότι παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός και η επιθυμία των οφθαλμών και η αλαζονεία του βίου, ουκ έστιν εκ του Πατρός, αλλ’ εκ του κόσμου εστι». Ο κόσμος, που είναι εχθρικός προς τον Θεό και διώκει τους ευσεβείς και εναρέτους πιστούς και προσθέτει θλίψη στους δικαίους.

Από αυτόν τον πονηρό κόσμο, πρέπει να είναι αποξενωμένος ο πιστός. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος «και μη συγκοινωνείτε τοις έργοις τοις ακάρποις του σκότους», αλλά «τα άνω φρονείται, μη τα επί της γης», «αδιαλείπτως προσευχόμενοι».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης στον τρίτο λόγο του, στο έργο του «Κλίμαξ» αναφέρεται σε αυτήν την «ξενιτία» λέγοντας ότι «Ξενιτία είναι η οριστική εγκατάλειψη όλων εκείνων, που υπάρχουν στον κόσμο μας και που μας εμποδίζουν να επιτύχουμε τον ευσεβή σκοπό της ζωής μας. Η ξενιτία είναι απαρρησίαστος (συνεσταλμένη) συμπεριφορά, κρυμμένη  σοφία, σύνεσις που δεν φανερώνεται, ζωή μυστική, λογισμός αφανής, επιθυμία της στενοχωρίας, αιτία του θείου πόθου, πλήθος του θείου έρωτος, άρνησις της κενοδοξίας, βυθός της σιωπής. Ξενιτία, είναι ο χωρισμός από όλα όσα μας εμποδίζουν, ώστε να μείνει ο νους αχώριστος από τον Θεό».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, ουσιαστικά, μας ξεκαθαρίζει, ότι πέρα από την αποξένωση από τον κόσμο της αμαρτίας, πρέπει να αποξενωθούμε και από τα πάθη μας, από τις αμαρτίες μας, από τον πεπτωκότα εαυτό μας, γι’ αυτό μας συμβουλεύει επίσης: «Απόφευγε σαν μάστιγα, τους τόπους των πτώσεων. Ας μιμηθούμε τον Λωτ και όχι την γυναίκα του. Φεύγε από την Αιγυπτο (την αμαρτία δηλαδή) ‘’αμεταστρεπτί’’ (χωρίς καμία σκέψη επιστροφής). Διότι, οι καρδιές που νοστάλγησαν την αμαρτία, την άνω Ιερουσαλήμ, δεν την αντίκρυσαν».

Άλλωστε, η αληθινή πόλη και πατρίδα του πιστού, δεν είναι η γη αυτή, αλλ’ η επουράνια, «ης τεχνίτης και δημιουργός ο Θεός» (Εβρ. 11,10). Εδώ είμαστε «πάροικοι και παρεπίδημοι» (Α  Πέτρ. 2,11). Προς αυτόν τον σκοπό, να αγωνιζόμαστε, να ζούμε με καθαρμένο τον νου και την καρδιά, με αγιασμένο φρόνημα, ώστε ο Θεός, να μας ανυψώσει προς το δικό Του ύψος, την αιώνια βασιλεία Του.

Με θέμα: «”Την Θεοτόκον και Μητέραν του Φωτός εν ύμνοις μεγαλύνωμεν” – Σπουδή στον βίο της Υπεραγίας Θεοτόκου» πραγματοποιήθηκε το τελευταίο εσπερινό κήρυγμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού πριν την έναρξη της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025 στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής, ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στα του βίου της Παναγίας μας από την Σταύρωση του Χριστού μέχρι την ημέρα της Πεντηκοστής.

Τόνισε, ότι ίσως να μην υπάρχει άλλος άνθρωπος που να αγάπησε τόσο πολύ και να πόνεσε τόσο πολύ, όσο η Παναγία μας. Γεύτηκε την πίκρα της προσφυγιάς, όταν λίγο μετά τη γέννηση του Υιού της, παίρνει μαζί με Εκείνον και με τον Μνήστορα Ιωσήφ τον δρόμο της ξενιτιάς προς την Αίγυπτο. Έζησε την αγωνία της εξαφάνισης του Δωδεκαετούς Ιησού, επί τρείς ημέρες, καθώς Τον αναζητούσε στα Ιεροσόλυμα. Είδε και άκουσε τους Ιουδαίους να απορρίπτουν και να συκοφαντούν τον Υιό της, να επιτίθενται εναντίον Του, τους γραμματείς και τους φαρισαίους να συνωμοτούν για να Τον θανατώσουν. Και ήρθε η κορυφαία στιγμή που η προφητεία του δικαίου Συμεών θα επαληθευτεί. Εκείνη η προφητεία που κρατούσε έντονα στη μνήμη της από τότε που σαράντα ημερών Τον προσέφερε στο Ναό. Και καθώς εκπληρώνεται η προφητεία του Συμεών, κορυφώνεται ο πόνος της στον λόφο του Γολγοθά, νιώθοντας την ρομφαία να διαπερνά την καρδιά της και αναδεικνύεται πραγματικά η βασίλισσα του πόνου και της οδύνης.

Ο Σεβασμιώτατος παρέθεσε και σχολίασε πλήθος πατερικών χωρίων που μιλούν για την παρουσία της Μητέρας του Χριστού «παρά τῷ Σταυρῷ» και υπογράμμισε, ότι η Δέσποινα του κόσμου θα στέκεται πάντοτε δίπλα μας σε κάθε ανηφοριά ή πιο σωστά θα προπορεύεται στις δικές μας ανηφοριές, γιατί ο λόγος του Εσταυρωμένου Κυρίου «ιδού η μήτηρ σου» δεν αναφέρεται μόνο στον Ιωάννη, αλλά σε ολόκληρη την Εκκλησία, σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Η Παναγία την ώρα του Σταυρού μας υιοθέτησε όλους. Έγινε πλέον  η δική μας Μάνα.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην Ανάσταση του Χριστού, τονίζοντας ότι η Παναγία σύμφωνα με την πατερική διδασκαλία και ιδιαιτέρως την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ήταν η πρώτη που συνάντησε τον Αναστημένο Χριστό και Τον προσκύνησε. Η πρώτη στην καρδιά της οποίας στάλαξε το βάλσαμο της Ανάστασης του Υιού της.

Συνεχίζοντας μίλησε για την παρουσία της Παναγίας στο γεγονός της Αναλήψεως του Χριστού, όπως φαίνεται στην εικόνα της εορτής, η οποία συμπεριλαμβάνει την Θεοτόκο μαζί με τους Αποστόλους και την τοποθετεί μάλιστα σε κεντρική θέση και κατόπιν αναφέρθηκε στην παράδοση της Εκκλησίας, η οποία θεωρεί βέβαιο, ότι η Παναγία βρισκόταν μαζί με τους Αποστόλους και τους υπόλοιπους Μαθητές του Χριστού στο υπερώο κατά την ημέρα της Πεντηκοστής.

Ολοκληρώνοντας ο Μητροπολίτης κ. Δαμασκηνός αναφέρθηκε συνοπτικά στα γεγονότα της Κοιμήσεως, την ταφή και την εις ουρανούς Μετάσταση της Θεοτόκου, υπογραμμίζοντας, ότι η διδασκαλία της Εκκλησίας μας κάνει λόγο πρώτα για Κοίμηση της Θεοτόκου, δηλαδή για πραγματικό θάνατο (χωρισμό ψυχής και σώματος) και στη συνέχεια για Μετάσταση της Θεοτόκου, δηλαδή ανάσταση (ένωση ψυχής και σώματος) και ανάληψή της κοντά στον Θρόνο του Υιού της.

Ο Σεβασμιώτατος υπογράμμισε ότι η Παναγία μας έγινε η ευλογία για όλο τον κόσμο, ο αγιασμός για το σύμπαν, η άνεση για τους κουρασμένους, η παρηγοριά για τους πενθούντες, η θεραπεία για τους αρρώστους, το λιμάνι για τους θαλασσοδαρμένους, η συγχώρηση για τους αμαρτωλούς και ευχήθηκε όλοι μας να πορευόμαστε στην ζωή μας με την χάρη και την σκέπη της Κυρίας Θεοτόκου.

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

Βρισκόμαστε στην δεύτερη Κυριακή της Αποκριάς. Ο κόσμος μας παρέχει  την ευκαιρία για ξεφάντωμα, η Εκκλησία, όμως, μας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε τον αληθινό μας εαυτό, να μάθουμε τί είναι αυτό που θα δώσει νόημα στην ζωή μας και να ανακαλύψουμε τον δρόμο που θα μας οδηγήσει στην πηγή της αληθινής χαράς, που δεν είναι άλλη από τον Αναστημένο Κύριό μας.

Για μία ακόμη φορά, ακούμε σήμερα για τον άσωτο υιό. Εκείνον που εγκατέλειψε το σπίτι της πατρικής αγάπης και πήρε τους δρόμους για χώρες μακρινές. Χώρες, όπου βασίλευε η εύκολη αλλά επιφανειακή και προσωρινή χαρά της αμαρτίας. Εκεί, όπου οι άνθρωποι μαγεύονται από τις ηδονές αυτού του κόσμου και, χωρίς να το καταλαβαίνουν, ημέρα με την ημέρα, η ζωή τους αδειάζει από αληθινή χαρά και βυθίζεται στην ματαιότητα.

Δεν είναι τυχαίο πως και η σημερινή αποστολική περικοπή, έρχεται να προειδοποιήσει για τους κινδύνους που διατρέχει ο άνθρωπος όταν έχει για μοναδική πυξίδα τις, χωρίς όρια, σωματικές επιθυμίες. Σήμερα, ο Απόστολος Παύλος, με απόλυτη σαφήνεια, μας προειδοποιεί πως η αμαρτία μπορεί να μας γοητεύει, σταδιακά όμως μας αποκόπτει από τον Θεό και μας εμποδίζει να ενωθούμε μαζί Του. Και σε ποιούς, άραγε, απευθύνει τα λόγια αυτά; Στους κατοίκους της αρχαίας Κορίνθου, της πόλεως του μεγάλου πλούτου, της πανσπερμίας των θρησκειών και των φιλοσοφικών ιδεών, αλλά και της αχαλίνωτης σαρκικής αμαρτίας.

Δεν διαφέρει και πολύ η έκφυλη ζωή της αρχαίας Κορίνθου από τον τρόπο ζωής που επικρατεί στον σημερινό κόσμο μας. Όπως τότε, έτσι και σήμερα, οι άνθρωποι επιλέγουν να ικανοποιήσουν πρώτα απ’ όλα τις ανάγκες του σώματος. Η ανάπτυξη και η ευημερία αποτελούν όμορφες λέξεις που κρύβουν ένα και μόνο πράγμα: τον απεριόριστο καταναλωτισμό που, καθημερινά, κολακεύει τα πάθη και τις εγωιστικές μας επιθυμίες. Όλες οι δυνάμεις και όλη η επιθυμία της ψυχής έχουν επιστρατευτεί με μοναδικό σκοπό να υπηρετούν διαρκώς ένα σώμα που μόνο ζητά και που ποτέ δεν χορταίνει. Και όσο εκείνο δεν χορταίνει, τόσο η χαρά απομακρύνεται, τόσο η μανία για όλο και περισσότερα υλικά αγαθά φουντώνει, τόσο η ψυχή ξεχνά τις αληθινές της ανάγκες και τον προορισμό της. Υπάρχει όμως και ένας μεγαλύτερος κίνδυνος: Μέσα στην κατάσταση αυτή, μία επικίνδυνη άποψη, μία ολέθρια θεωρία τείνει να επικρατήσει. Μία θεωρία πως, δήθεν, δεν έχουν σημασία οι πράξεις και πως μόνο η ψυχή αξίζει την φροντίδα και την προσοχή μας. «Αρκεί να μην μισούμε», υποστηρίζουν πολλοί. «Το τί κάνει το σώμα μας δεν έχει σημασία».

Καταστροφική είναι η άποψη αυτή, αδελφοί μου, διότι κρύβει μέσα της μόνο την μισή αλήθεια. Πράγματι, η ψυχή είναι ανώτερη από το σώμα. Εκείνη είναι αθάνατη, ενώ το σώμα θνητό. Εκείνη πλάστηκε να κατευθύνει το σώμα και εκείνο να την υπακούει. Η διδασκαλία όμως της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, υπενθυμίζει διαρκώς πως ο άνθρωπος αποτελεί μία αδιάσπαστη ενότητα σώματος και ψυχής.  Το σώμα αποτελεί συνεργό της ψυχής, και στην αγιότητα και στην αμαρτία. Η αλληλεξάρτησή τους είναι απόλυτη. Ο κάθε άνθρωπος θα σωθεί ή θα καταδικαστεί ως ενιαία ψυχοσωματική ύπαρξη. Η ψυχή, αποκομμένη από τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, αποφασίζει να αμαρτήσει, αυτό όμως που πραγματοποιεί την αμαρτία είναι το σώμα.  Συμβαίνει όμως και το αντίθετο: Ένα σώμα χωρίς σωφροσύνη και περιορισμό, μεταβάλλεται, όπως αναφέρουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας σε σάρκα και επηρεάζει και αυτό με την σειρά του την ψυχή, οδηγώντας την στην παραλυσία και, τελικά, στον ψυχικό θάνατο.

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, όπως και όλα τα υπέροχα ευαγγελικά και αποστολικά αναγνώσματα της περιόδου αυτής, επιδιώκουν να μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε την σημασία της ασκήσεως που φέρνει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή που πλησιάζει και να μας πείσουν για την χρησιμότητα να περιορίζουμε τις ανάγκες του σώματος. Μόνο τότε η ψυχή μένει αμέριμνη, ώστε να ακολουθήσει τον δρόμο της αρετής και της αγιότητος.

Σήμερα, ο Απόστολος Παύλος όχι μόνο δεν κατηγορεί το σώμα αλλά το εξυμνεί. Όχι μόνο δεν το υποτιμά, αλλά μας θυμίζει την αληθινή του φύση και μας καλεί να το προστατέψουμε. Για τον λόγο αυτό γράφει και το υπέροχο:  «Δεν ξέρετε ότι το σώμα σας αποτελεί ναό του Αγίου Πνεύματος, το οποίον κατοικεί μέσα σας;».

Και για να σεβαστούμε ακόμη περισσότερο το σώμα μας και να το απομακρύνουμε από όλα εκείνα που το μολύνουν και το φθείρουν, συμπληρώνει: « … (δεν γνωρίζετε ότι)… τα μέλη του σώματός σας είναι μέλη του σώματος του ίδιου του Χριστού;».

Εφ’ όσον το σώμα μας ανήκει στον Θεό και αποτελεί δικό του κατοικητήριο, κάθε αμαρτία που διαπράττουμε με αυτό, αποτελεί άρνηση του ίδιου του Δημιουργού μας. Γι’ αυτό και η σημερινή περικοπή ολοκληρώνεται με μία λυτρωτική προτροπή: «Δοξάστε τον Θεό με το σώμα σας και με το πνεύμα σας. Σε Αυτόν ανήκουν και τα δύο».

Πώς αγιάζεται, λοιπόν, το σώμα; Αγιάζεται με την ζωή που ζει ο Χριστιανός ως μέλος του σώματος του Χριστού, δηλαδή της Εκκλησίας. Αγιάζεται με την συμμετοχή του στα μυστήρια, όπου ο άνθρωπος δέχεται με το σώμα του εκείνα τα υλικά στοιχεία, τα οποία μεταμορφώνει η Θεία Χάρις, ώστε να εξαγιάσουν και την ψυχή του. Ας θυμηθούμε: Στο άγιο Βάπτισμα, το σώμα εμβαπτίζεται στο νερό αλλά η ψυχή εξαγιάζεται. Στο Άγιο Χρίσμα, το σώμα αλείφεται με λάδι αλλά η ψυχή λαμβάνει τον υπερκόσμιο στολισμό. Στην Θεία Ευχαριστία, το σώμα δέχεται το ψωμί και το κρασί, η ψυχή όμως απολαμβάνει Σώμα και Αίμα Χριστού και ενδύονται από κοινού την αθανασία.

Αντίθετα, ικανοποιώντας μόνο τις φθαρτές ανάγκες και τις αμαρτωλές επιθυμίες του σώματος, το «αδειάζουμε» από την Χάρη του Θεού και το μεταβάλλουμε σε ένα άδειο κουφάρι, καταδικασμένο να υποστεί την φθορά, χωρίς ελπίδα Αναστάσεως. Προστατεύοντάς το όμως από τις αμαρτίες, όπως εκείνη της λαιμαργίας, της φιλαργυρίας, της φιληδονίας και όλων των άλλων, το μεταβάλλουμε σε όργανο σωτηρίας, υποταγμένο στον νόμο το Θεού και ικανό να συνοδεύσει αναστημένο την αθάνατη ψυχή μας στον δρόμο προς την αιωνιότητα.