Λόγω της μεγάλης ανταπόκρισης του κοινού αλλά και της αυξημένης επισκεψιμότητας από σχολεία της περιοχής, παρατείνεται έως και την Κυριακή 18 Μαΐου η λειτουργία της έκθεσης του Μεσολογγίτη δημιουργού, Απόστολου Κούστα στο Μέγαρο Χρυσόγελου.
Η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει στον Συμεών Κωνσταντινόπουλο, ενώ τα έργα του Κούστα, λιτά και συνάμα βαθιά ποιητικά, προσεγγίζουν το βίωμα της μνήμης και της ύπαρξης με μία προσωπική, αφαιρετική εικαστική γλώσσα.
Η έκθεση αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για το κοινό του Μεσολογγίου και της ευρύτερης περιοχής να έρθει σε επαφή με το έργο ενός σημαντικού δημιουργού που επιστρέφει καλλιτεχνικά στον τόπο καταγωγής του.
Η έκθεση «Εναγκάλιση» είναι ανοιχτή για το κοινό καθημερινά (εκτός Δευτέρας) από τις 11:00 έως 13:30 και από τις 19:30 έως 21:30.
Για οργανωμένες επισκέψεις ή σχολικές ξεναγήσεις είναι δυνατή η επίσκεψη και εκτός ωραρίου κατόπιν συνεννόησης στο τηλ. 26310 22081.
Στην τελική της ευθεία μπαίνει η εικαστική έκθεση με τίτλο «Ελλήνων αίμα» του γλύπτη Ευάγγελου Τύμπα, η οποία φιλοξενείται στο Ιστορικό Μουσείο της «Διεξόδου»στο Μεσολόγγι.
Πρόκειται για μια έκθεση-ύμνο στις ηρωικές μορφές του Απελευθερωτικού Αγώνα του 1821, με ιδιαίτερη αναφορά στους Ελεύθερους Πολιορκημένους. Το εικαστικό σύνολο περιλαμβάνει ανδριάντες, προτομές, εγκαταστάσεις και γύψινα γλυπτά, όλα εμπνευσμένα από τις μορφές των Αγωνιστών της Επανάστασης.
Η έκθεση ολοκληρώνεται την Κυριακή 4 Μαΐου και μέχρι τότε θα είναι επισκέψιμη από Τετάρτη έως και Κυριακή, τις ώρες:
🕚 11:00 – 13:30 🌆 19:00 – 21:30
Η «Διέξοδος» απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση προς το κοινό, μικρούς και μεγάλους, να επισκεφθούν την έκθεση και να γνωρίσουν από κοντά ένα έργο που αναδεικνύει την ιστορική μνήμη μέσα από την τέχνη.
Εθελοντές του Τομέα Υγείας από τα ανωτέρω Τμήματα, καθώς και Εθελοντές Σαμαρείτες – Διασώστες και Ναυαγοσώστες από την Πάτρα, επάνδρωσαν τη διοργάνωση, διαθέτοντας και διασωστικό όχημα του Ε.Ε.Σ., εξασφαλίζοντας την άρτια υγειονομική κάλυψη όλων των δράσεων.
Την Παρασκευή 11 Απριλίου, ο Πρόεδρος και η Αντιπρόεδρος του Περιφερειακού Τμήματος Ε.Ε.Σ. Ι.Π. Μεσολογγίου, συνοδευόμενοι από Νοσηλεύτρια και Εθελοντές, συμμετείχαν στην επιμνημόσυνη δέηση και την κατάθεση στεφάνου στον Κήπο των Ηρώων.
Το Σάββατο και την Κυριακή, 12 και 13 Απριλίου, διασφαλίστηκε η ομαλή διεξαγωγή του 77ου “Δρόμου Θυσίας” από το Ιστορικό Μοναστήρι του Αγίου Συμεών, καθώς και του 8ου Παιδικού “Δρόμου Θυσίας” από την Πύλη της Εξόδου.
Κατά τη διάρκεια της Πομπής, νοσηλεύτρια, υπάλληλοι και εθελοντές του Τμήματος μοίρασαν εμφιαλωμένα νερά —προσφορά της Κεντρικής Διοίκησης του Ε.Ε.Σ.— στους συμμετέχοντες και στους παρευρισκόμενους, ενώ κάλυψαν υγειονομικά όλο το μήκος της διαδρομής και τον χώρο του Κήπου των Ηρώων.
Οι εθελοντές κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν αρκετά έκτακτα περιστατικά, που αφορούσαν μικρούς και μεγάλους, ενώ ιδιαίτερη στιγμή αποτέλεσε η ανεύρεση ηλικιωμένης κυρίας, μέλους γκρουπ από τη Μυτιλήνη, η οποία απομακρύνθηκε από την ομάδα της. Με την άμεση επέμβαση των εθελοντών, εντοπίστηκε και οδηγήθηκε με ασφάλεια στους συνοδούς της.
Το Περιφερειακό Τμήμα Ε.Ε.Σ. Ι.Π. Μεσολογγίου ευχαριστεί θερμά όλους τους εθελοντές και τα συνεργαζόμενα Τμήματα για τη συνεισφορά τους στη μεγάλη αυτή γιορτή της Ιερής Πόλης.
Σήμερα, Μεγάλη Πέμπτη 17 Απριλίου 2025, στις 5 το απόγευμα, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Μεσολογγίου τιμά την Επέτειο της Εξόδου με μια ξεχωριστή μετάδοση.
Οι ακροατές θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τη συγκινητική συναυλία με τίτλο «Τριαντάφυλλα ‘Ναι Θεϊκά… Στην Κόλαση Πεσμένα...», που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο κατάμεστο Αμφιθέατρο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, στο πλαίσιο των Εορτών Εξόδου 2025.
Η συναυλία, μια μουσικολογοτεχνική σύνθεση υψηλής αισθητικής και συναισθηματικής δύναμης, είναι αφιερωμένη στους ήρωες των Ελεύθερων Πολιορκημένων.
Συμμετείχε η Χορωδία του Δήμου Ιερής Πόλης Μεσολογγίου, υπό τη διεύθυνση του Σπύρου Χολέβα, με τη συνοδεία διακεκριμένων μουσικών και με την καθοριστική συμμετοχή των σολίστ Νίκου Ανδρουλάκη και Ελίνας Βενιζέλου, οι οποίοι συγκίνησαν με τις ερμηνείες τους.
Η αφήγηση της Ελευθερίας Τσακανίκα, σε κείμενα της Μαρίνας Κασσαβέτη, πρόσθεσε βάθος και συγκινησιακή φόρτιση στη μουσική εμπειρία, ενώ η συνοδεία της ορχήστρας ανέδειξε με μοναδικό τρόπο το σύνολο της παράστασης.
Η μετάδοση της συναυλίας δίνει την ευκαιρία σε όλους να ξαναζήσουν τη μοναδική ατμόσφαιρα της βραδιάς και να ενωθούν πνευματικά με τα διαχρονικά μηνύματα της Εξόδου: την πίστη, τη θυσία και την ελπίδα.
📻 Η συναυλία θα μεταδοθεί από τους 92 FM και διαδικτυακά μέσω της ιστοσελίδας mesradio92.gr.
Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Μεσολογγίου, πιστός στο χρέος του να υπηρετεί τον πολιτισμό και την Ιστορία της Ιερής Πόλης, προσφέρει αυτή τη μετάδοση ως έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε όσους θυσιάστηκαν για την Ελευθερία.
Χιλιάδες επισκέπτες τίμησαν την ιστορική επέτειο – Σε τροχιά προετοιμασίας για τα 200 χρόνια από την Έξοδο
Με στιγμές κατάνυξης και ισχυρού συμβολισμού ολοκληρώθηκαν οι φετινές Εορτές Εξόδου στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου, αποτίοντας φόρο τιμής στη θυσία των Ελεύθερων Πολιορκημένων, 199 χρόνια μετά την ιστορική Έξοδο.
Να σημειωθεί ότι στις εκδηλώσεις του Σαββάτου την Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Απασχόλησης, Κώστας Καραγκούνης.
Η επιστροφή της Ιερής Εικόνας της Εξόδου στην Πινακοθήκη του Δήμου, την Κυριακή 13 Απριλίου, από μαθητές της Γ’ Λυκείου με παραδοσιακές φορεσιές, συνοδεία της Φιλαρμονικής «Χρήστος Καψάλης» και της Δημοτικής Αρχής, σηματοδότησε την ολοκλήρωση των εκδηλώσεων και παράλληλα την έναρξη της προετοιμασίας για την ιστορική Διακοσιοστή Επέτειο του 2026.
Ο φετινός εορτασμός ξεχώρισε για την υψηλή συμμετοχή, την ποιότητα των δράσεων και την αυθεντική συγκίνηση που μετέδωσε σε χιλιάδες προσκυνητές και επισκέπτες, οι οποίοι κατέκλυσαν την πόλη τις ημέρες του Λαζάρου και των Βαΐων.
Ο Δήμος Ιερής Πόλης Μεσολογγίου ευχαρίστησε θερμά όλους όσοι συνέβαλαν στην άρτια διοργάνωση, και ιδιαιτέρως τον τελετάρχη κ. Μάκη Γιώτη και την ομάδα του, το προσωπικό του Δήμου, τους εθελοντές, τις Ένοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας, την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και τη Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας για την πολύπλευρη στήριξή τους.
Ευχαριστίες εκφράστηκαν επίσης προς τα Σωματεία, τους Συλλόγους και τους Φορείς για τη δυναμική συμμετοχή τους, καθώς και προς τον Πρέσβη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα κ. Αντρέας Κίντλ, τον Δήμαρχο Χίου κ. Ιωάννη Μαλαφή – με τον οποίο αδελφοποιήθηκε επίσημα ο Δήμος Μεσολογγίου – και τους εκπροσώπους περίπου 25 ακόμη αδελφοποιημένων Δήμων που τίμησαν με την παρουσία τους τις εκδηλώσεις.
Ο Δήμος απηύθυνε επίσης εγκάρδιο ευχαριστήριο μήνυμα στους χιλιάδες επισκέπτες – επώνυμους και ανώνυμους – που συμμετείχαν σε αυτή τη μοναδική στιγμή ιστορικής μνήμης και τιμής.
Με το βλέμμα στραμμένο στο 2026, η Ιερή Πόλη ετοιμάζεται για την κορυφαία επέτειο των 200 χρόνων από την Έξοδο των Ελεύθερων Πολιορκημένων, με στόχο τη διοργάνωση εκδηλώσεων αντάξιων του ηρωισμού και της παρακαταθήκης των προγόνων μας.
Αναλυτικά η ευχαριστήρια ανακοίνωση του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου
Ο Δήμος Ιερής Πόλης Μεσολογγίου εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες σε όλους και σε όλες που συμμετείχαν στην υλοποίηση αυτής της σπουδαίας διοργάνωσης. Ευχαριστούμε θερμά τον Τελετάρχη κ. Μάκη Γιώτη και την ομάδα του για την άρτια καθοδήγηση, το προσωπικό του Δήμου για την ακούραστη προσφορά του, τους εθελοντές που συνέβαλαν με ανιδιοτέλεια, τις Ένοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας, την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και την Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας για τη στήριξή τους σε κάθε επίπεδο.
Ευχαριστούμε επίσης τα Σωματεία, Συλλόγους και Φορείς για την πολυπληθή συμμετοχή τους και στις δύο Πομπικές διαδρομές, τον Πρέσβη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας στην Αθήνα,Αντρέας Κιντλ, τον Δήμαρχο Χίου, Ιωάννη Μαλαφή, με τον οποίο αδελφοποιήθηκε ο Δήμος Ιερής Πόλης Μεσολογγίου, και τους Δημάρχους από περίπου 25 Αδελφοποιημένους Δήμους, που έδωσαν το παρών στις φετινές εκδηλώσεις.
Ταυτόχρονα, θέλουμε να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας στους χιλιάδες επισκέπτες, επώνυμους και ανώνυμους, που προσήλθαν στην πόλη μας και συμμετείχαν σε αυτήν την ανεπανάληπτη στιγμή μνήμης. Η παρουσία τους, ως φίλοι της πόλης και προσκυνητές της Ιστορίας, ενίσχυσε τη σημασία των εκδηλώσεων και αποτέλεσε φόρο τιμής στους ήρωες του Μεσολογγίου.
Ο Δήμος Ιερής Πόλης Μεσολογγίου κοιτάζει ήδη με ανυπομονησία το μέλλον και τη μεγάλη επέτειο των 200 χρόνων από την Έξοδο των Ελεύθερων Πολιορκημένων, που θα λάβει χώρα το 2026, χρονιά που θα αποτελέσει το απόγειο της μνήμης και της τιμής για τους ήρωες του Μεσολογγίου, με εκδηλώσεις που θα είναι αντάξιες της θυσίας τους.
Μια ιδιαίτερη διεθνή διάσταση προσέλαβε φέτος ο 77ος Δρόμος Θυσίας στο Μεσολόγγι, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για την 199η Επέτειο της Ηρωικής Εξόδου, καθώς δύο δρομείς από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία ταξίδεψαν στην Ιερή Πόλη για να συμμετάσχουν στον συμβολικό αυτόν αγώνα μνήμης και τιμής.
Ο Michael Connaughton από το Μάντσεστερ της Αγγλίας και ο Daniel O’Riordans από το Γουίκλοου της Ιρλανδίας, με έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική ιστορία και τον φιλελληνισμό, αποφάσισαν να ζήσουν από κοντά την έντονα φορτισμένη ατμόσφαιρα των εκδηλώσεων και να τιμήσουν με τη συμμετοχή τους τη θυσία των Εξοδιτών.
Όπως δήλωσαν και οι δύο, η εμπειρία τους στο Μεσολόγγι ήταν μοναδική, καθώς ήρθαν σε επαφή με τον ηρωισμό, τη φιλοξενία και τον σεβασμό που διαπνέει κάθε πτυχή της πόλης, ειδικά κατά τις ημέρες των Εορτών Εξόδου.
«Ήταν τιμή για εμάς να συμμετάσχουμε στον Δρόμο Θυσίας. Γνωρίζουμε καλά την ιστορική σημασία της Εξόδου του Μεσολογγίου και θέλαμε να δείξουμε τον σεβασμό και τη συμπαράστασή μας στο πνεύμα της ελευθερίας που ενώνει όλους τους λαούς», ανέφερε ο Michael Connaughton, ενώ ο Daniel O’Riordans πρόσθεσε: «Ο φιλελληνισμός παραμένει ζωντανός στην Ιρλανδία, και το Μεσολόγγι είναι σύμβολο αυτής της διαχρονικής σχέσης».
Η παρουσία τους αποτέλεσε ένα ακόμη μήνυμα ότι η Επανάσταση του 1821 και η Έξοδος του Μεσολογγίου συνεχίζουν να εμπνέουν ανθρώπους πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας, ενώ τα ιδανικά της θυσίας και της ελευθερίας βρίσκουν ακόμη απήχηση σε κάθε γωνιά της Ευρώπης.
Με λόγο μεστό, συγκινητικό και εμποτισμένο από τα ιδανικά της Ελευθερίας και της Αυτοθυσίας, ο Δήμαρχος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, Σπύρος Διαμαντόπουλος,απηύθυνε τον πανηγυρικό της ημέρας στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την 199η Επέτειο της Ηρωικής Εξόδου.
Μπροστά από τον Τύμβο των Ηρώων, ο Δήμαρχος στάθηκε με σεβασμό απέναντι στη μνήμη των Εξοδιτών, χαρακτηρίζοντας το Μεσολόγγι «φάρο» και «σύμβολο» που ανέδειξε την ανθρώπινη ύπαρξη στο ύψιστο ιδανικό της θυσίας για την Ελευθερία.
«Η Ελευθερία δεν είναι δώρο. Δεν χαρίζεται, δεν παραδίδεται. Είναι επιλογή. Είναι στάση ζωής. Είναι Θυσία», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο λόγος του εστίασε στην πανανθρώπινη σημασία της Εξόδου, με αναφορές σε φιλοσόφους της αρχαιότητας αλλά και στη συγκλονιστική παρουσία των Φιλελλήνων από 27 χώρες, οι οποίοι «δεν ήρθαν για να επιβληθούν, αλλά για να θυσιαστούν».
«Ο Λόρδος Βύρων δεν πέθανε για μια σημαία. Πέθανε για την Ελευθερία ως πανανθρώπινη αξία», σημείωσε.
Παράλληλα, δεν παρέλειψε να απευθύνει κάλεσμα στην Πολιτεία, ζητώντας ουσιαστική στήριξη για την Ιερή Πόλη:
«Η Πολιτεία έχει χρέος — όχι απλώς ηθικό, αλλά ιστορικό — να σταθεί δίπλα σε αυτή την πόλη. […] Είναι ζήτημα ταυτότητας».
Κλείνοντας τον λόγο του, ο Δήμαρχος απηύθυνε προσκλητήριο στη νέα γενιά, καλώντας τη να συνεχίσει την ιστορική παρακαταθήκη του τόπου, μέσα από τη δημιουργία, την επιμονή και την πίστη.
«Το Μεσολόγγι δεν είναι απλώς παρελθόν. Είναι το μέτρο κάθε αύριο. Όσο υπάρχει φόβος, θα διδάσκει Ανδρεία. Όσο υπάρχει λήθη, θα απαιτεί Μνήμη».
Ο πανηγυρικός λόγος καταχειροκροτήθηκε από τους παρευρισκόμενους, επισφραγίζοντας με τον πιο ουσιαστικό τρόπο το πνευματικό και ιστορικό βάρος των Εορτών Εξόδου.
Πανηγυρικός Δημάρχου Μεσολογγίου Σπύρου Διαμαντόπουλου για την 199η Επέτειο της Εξόδου
Αυτοθυσία.
Ανδρεία.
Ακλόνητη πίστη στον Αγώνα.
Περιφρόνηση για τον θάνατο.
Αυτό είναι το μέτρο του ελληνικού χαρακτήρα. Αυτό που σφυρηλατήθηκε εδώ, στη φωτιά και τη μανία του πολέμου, σε τούτο το πεδίο μάχης, σε τούτο το νεκροταφείο. Εδώ που κοιμούνται οι ήρωες. Αυτοί που μας παρακολουθούν από το ύψος της θυσίας τους. Αυτούς που προσκυνούμε μ’ ευγνωμοσύνη.
Έλληνες και Φιλέλληνες, Προσκυνητές της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου,
Στεκόμαστε σήμερα εδώ, όχι απλώς για να τιμήσουμε ένα ιστορικό γεγονός. Αλλά για να αναμετρηθούμε με το βάθος της ανθρώπινης ψυχής. Για να κοιτάξουμε κατάματα εκείνους που, πριν από εκατόν ενενήντα εννέα χρόνια, απέδειξαν πως:
Η Ελευθερία δεν είναι δώρο.
Δεν χαρίζεται. Δεν προσφέρεται. Δεν παραδίδεται.
Είναι επιλογή. Είναι στάση ζωής. Είναι Θυσία.
Το Μεσολόγγι δεν είναι απλώς μια πόλη. Είναι σύμβολο. Είναι φάρος. Είναι το σημείο εκείνο όπου η ανθρώπινη ύπαρξη ξεπέρασε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και άγγιξε το Θείο μέσω της αυτοθυσίας.
Οι Μεσολογγίτες δεν πέθαναν απλώς. Προσέφεραν τη ζωή τους. Και την προσέφεραν συνειδητά — όχι από απελπισία, αλλά από πίστη στο ύψιστο ιδανικό: την Ελευθερία.
Γιατί τι είναι, τελικά, η Ελευθερία;
Είναι απλώς το δικαίωμα να αποφασίζεις; Ή είναι κάτι βαθύτερο;
Ο Πλάτων θα μας έλεγε: ελεύθερος είναι αυτός που κυβερνά τον εαυτό του. Ο Αριστοτέλης θα μας μιλούσε για την ελευθερία ως προϋπόθεση της αρετής. Ο Ισοκράτης θα μας θύμιζε: μόνο ο παιδευμένος άνθρωπος μπορεί να ζήσει και να πεθάνει ελεύθερος.
Κι εμείς σήμερα — ως άτομα, ως Δήμος, ως Έθνος — οφείλουμε να απαντήσουμε: Είμαστε άξιοι αυτής της παρακαταθήκης;
Κλείστε τα μάτια για μια στιγμή. Σταθείτε μαζί μου εκεί, στο Μεσολόγγι, το βράδυ της Εξόδου.
Μάνες με βρέφη. Νέοι με ξίφη. Γέροντες με προσευχή. Όχι πολεμιστές. Άνθρωποι.
Σιωπή. Απόφαση. Όχι γιατί υπάρχει ελπίδα σωτηρίας — αλλά γιατί δεν υπάρχει άλλη επιλογή πέρα από την Αξιοπρέπεια.
Αυτή τη λέξη έγραψε η Ιστορία με αίμα πάνω στο όνομα του Μεσολογγίου. Και αυτή τη λέξη είμαστε εδώ για να ξαναθυμηθούμε.
Περπατήστε σήμερα στην πόλη. Κάθε σοκάκι, κάθε τοίχος, κουβαλά βλέμματα, προσευχές, όνειρα που δεν ειπώθηκαν ποτέ.
Αυτό δεν είναι ένα απλό πανηγύρι. Είναι τελετουργία Μνήμης. Είναι η στιγμή που μας φωνάζει: Εσείς, θα σταθείτε αντάξιοι;
Οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου κράτησαν το πνεύμα τους όρθιο μέσα στην πείνα, την αγωνία, τον θάνατο. Δεν αγωνίστηκαν για να σωθούν οι ίδιοι. Αγωνίστηκαν για να σωθεί το νόημα του Ελεύθερου Ανθρώπου.
Και όμως — το Μεσολόγγι δεν συγκλόνισε μόνο την Ελλάδα. Συγκλόνισε τον κόσμο.
Από είκοσι επτά χώρες της Ευρώπης ήρθαν άνθρωποι. Μορφωμένοι, στρατιωτικοί, ποιητές, ιδεολόγοι. Όχι για να επιβληθούν. Αλλά για να θυσιαστούν.
Γιατί; Γιατί στο Μεσολόγγι δεν είδαν απλώς μια πολιορκημένη πόλη. Είδαν έναν καθρέφτη της συνείδησής τους. Είδαν μια Ιδέα.
Ο Λόρδος Βύρων δεν πέθανε για μια σημαία. Πέθανε για την Ελευθερία ως πανανθρώπινη αξία.
Και γι’ αυτό, σήμερα, το Μεσολόγγι ανήκει όχι μόνο στην Ελλάδα. Ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Οι Εξοδίτες μας άφησαν μία παρακαταθήκη. Μια φλόγα που μας καλεί να φανούμε αντάξιοι.
Μια Πόλη ζωντανή και υπερήφανη. Ήδη, γίνονται βήματα μικρά και μεγάλα. Για να γίνει το Μεσολόγγι τόπος δημιουργίας και προκοπής.
Νέοι αγωνίζονται. Επιχειρήσεις καινοτομούν. Ο Πολιτισμός μας ανθίζει. Ο τουρισμός βρίσκει διεξόδους. Η Παράδοση και το περιβάλλον εμπνέουν.
Αυτά τα βήματα —ίσως ακόμη δειλά— είναι ο σπόρος της αναγέννησης.
Ας τα πολλαπλασιάσουμε. Ας τα στηρίξουμε όλοι.
Όχι για μια πόλη της λογικής του “δεν γίνεται”. Αλλά για μια πόλη της επιμονής, της αξιοπρέπειας, της πίστης. Μια πόλη που θα λέει: “Μπορώ. Αντέχω. Δημιουργώ.”
Ας δώσουμε όλοι μαζί έναν όρκο εδώ, μπροστά στους Αθάνατους Νεκρούς μας. Ας ορκιστούμε πως θα τιμήσουμε αυτή τη Θυσία με έργα. Με Ενότητα. Με Ελπίδα.
Και επιτρέψτε μου να πω κάτι ακόμη — ξεκάθαρα, απλά, χωρίς περιστροφές.
Το Μεσολόγγι δεν πρέπει μόνο να τιμάται. Πρέπει και να στηρίζεται.
Η Πολιτεία έχει χρέος — όχι απλώς ηθικό, αλλά ιστορικό — να σταθεί δίπλα σε αυτή την πόλη. Να την ανατάξει. Να τη βοηθήσει να πάρει τη θέση που της αξίζει. Να τη βγάλει από την αδικία και την εγκατάλειψη.
Δεν γίνεται μια πόλη που έγραψε το όνομά της στο βιβλίο της παγκόσμιας ιστορίας, να μένει στο περιθώριο.
Αυτό δεν είναι απλώς ένα αίτημα τοπικό. Είναι θέμα Εθνικής Συνέπειας. Είναι ζήτημα Ταυτότητας.
Το 2026, τα 200 χρόνια από την Έξοδο, δεν θα είναι απλώς μια επέτειος. Θα είναι μια στιγμή Εθνικής Αυτογνωσίας. Θα είναι η ευκαιρία να απαντήσουμε στο ερώτημα του ποιητή:
«Πόσο κοντά και πόσο μακριά βρίσκεται η ψυχή μας από την ψυχή του Μεσολογγίου;»
Ας απαντήσουμε λοιπόν με έργα. Ας επενδύσουμε στην Παιδεία, στον Πολιτισμό, στην Προκοπή, με οδηγό τις αξίες που γέννησε αυτή η γη.
Και πιο πολύ απ’ όλα: ας κοιτάξουμε προς τη νέα γενιά.
Προς τα παιδιά που σήμερα κρατούν τα λάβαρα, που φορούν τις φορεσιές των προγόνων τους, χωρίς να το γνωρίζουν ίσως, αλλά κουβαλώντας πάνω τους την Ιστορία. Αυτή είναι η γενιά που καλείται να γράψει το επόμενο κεφάλαιο.
Και εμείς οφείλουμε να την εμπνεύσουμε. Με πράξεις, με αγώνα, με τόλμη. Να της παραδώσουμε έναν τόπο άξιο, για να μπορεί να τον συνεχίσει, να τον υπερασπιστεί, να τον ονειρευτεί.
Κι αυτός ο τόπος ας αναγεννηθεί. Ας αποκαλυφθεί ξανά μπροστά μας, ενώπιον όλου του κόσμου, ως ζωντανό σύμβολο.
Μα πάνω απ’ όλα, το Μεσολόγγι — με την ιστορική του σημασία και τη συμβολική του αξία — ας καλέσει τη νέα γενιά να αναλάβει δράση.
Γιατί το Μεσολόγγι δεν είναι απλώς παρελθόν. Είναι το μέτρο κάθε αύριο.
Όσο υπάρχει αδικία, θα θυμίζει Δικαιοσύνη. Όσο υπάρχει φόβος, θα διδάσκει Ανδρεία. Όσο υπάρχει λήθη, θα απαιτεί Μνήμη.
Αυτό είναι το χρέος μας. Να φανούμε αντάξιοι αυτών που πέθαναν για να υπάρχουμε. Να τιμούμε τη θυσία τους, όχι με επετειακά λόγια, αλλά με ζωή ελεύθερη, υπεύθυνη, φωτισμένη.
Με ιδιαίτερη συγκίνηση και λόγο εμποτισμένο από ιστορία, πίστη και εθνική αυτοσυνειδησία, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός εκφώνησε τον φετινό πανηγυρικό λόγο κατά τη Δοξολογία των Εορτών Εξόδου 2025, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, παρουσία της Α.Ε. της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Θερμή υποδοχή στον ανώτατο άρχοντα της χώρας
Ο Σεβασμιώτατος καλωσόρισε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην «Ιερά Πόλη των Αθανάτων Ηρώων», επισημαίνοντας τον συμβολισμό της παρουσίας της στην κορυφαία ετήσια επέτειο, ως «θεματοφύλακα του Συντάγματος» και εγγυητή της εθνικής ενότητας και δημοκρατικής σταθερότητας.
Η θυσία του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ ως πρότυπο ποιμενάρχη
Ο Μητροπολίτης αναφέρθηκε με συγκίνηση στον προκάτοχό του, τον Επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ, τον οποίο χαρακτήρισε «γεφυροποιό κλήρου και λαού» και «Εθνοιερομάρτυρα», υπογραμμίζοντας την ηγετική φυσιογνωμία του στην κρίσιμη στιγμή της Εξόδου και την κορυφαία πράξη αυτοθυσίας του.
Το Μεσολόγγι ως πανελλήνιο σύμβολο αγώνα και ενότητας
Ο πανηγυρικός λόγος ανέδειξε τη μοναδικότητα του Μεσολογγίου, ως το πεδίο όπου συναντήθηκαν όλοι οι Έλληνες επαναστάτες και φιλέλληνες με πνεύμα ομοθυμίας και αυταπάρνησης. «Όλη η Ελλάδα κλεισμένη στο Μεσολόγγι», τόνισε, επικαλούμενος τη φράση του Κασομούλη.
Η πομπή ως αναβίωση της Ιστορίας
Ιδιαίτερη μνεία έγινε στη μεγαλειώδη πομπή που ακολουθεί τη Δοξολογία, με τον Σεβασμιώτατο να προαναγγέλλει πως «ο ευλαβής λαός θα επευφημεί την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θα συμμετέχει στην πομπή με περηφάνια και εθνικό φρόνημα, συνοδεύοντας την εικόνα της Εξόδου ως ένα ζωντανό μνημόσυνο των πεσόντων».
Το 2026, ορόσημο εθνικής αναγέννησης
Ο Μητροπολίτης έκλεισε τον λόγο του με όραμα και ελπίδα, υπογραμμίζοντας πως το επετειακό έτος 2026 – 200 χρόνια από την Ηρωική Έξοδο – πρέπει να αποτελέσει αφετηρία για μια νέα εθνική έξοδο «από τη μιζέρια, την ολιγωρία και τον φόβο», και κάλεσε σε συστράτευση Εκκλησίας και Πολιτείας ώστε το Μεσολόγγι να γίνει σημείο αναφοράς για την πνευματική, πολιτιστική και κοινωνική ανάταση της πατρίδας.
Το Μεσολόγγι ως ιδέα που εμπνέει το μέλλον
«Το Μεσολόγγι είναι ιδέα», τόνισε με έμφαση ο Σεβασμιώτατος, «που μπορεί να θεμελιώσει την Ελλάδα του μέλλοντος», και υπενθύμισε πως «τα κανόνια του Μεσολογγίου ηχούν και σήμερα» μέσα από τις διαχρονικές αξίες της αυτοθυσίας, της ελευθερίας και της αυταπάρνησης.
Χρόνια Πολλά – Καλή Ανάσταση!
Με ευχές για την Ανάσταση και εθνική ανάταση, ο Πανηγυρικός λόγος ολοκληρώθηκε, σηματοδοτώντας την έναρξη της κορύφωσης των φετινών Εορτών Εξόδου στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου.
Αναλυτικά η ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη, Δαμασκηνού
Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Σας καλωσορίζω στην «Ιερά Πόλη των Αθανάτων Ηρώων», στην «Ιερά κολυμβήθρα του Γένους», το Μεσολόγγι. Έναν τόπο με ιστορική και συμβολική σημασία. Το μικρό αυτό «αλωνάκι», όπως εύστοχα τονίζει ο εθνικός μας ποιητής, που με την θυσία του, πλημμύρισε το Γένος των Ελλήνων και τους Ευρωπαϊκούς λαούς, με αισθήματα θαυμασμού για την ένδοξη Φρουρά του και τον ηρωικό άμαχο πληθυσμό του.
Είναι η πρώτη σας συμμετοχή, κύριε Πρόεδρε, στις Εορτές Εξόδου, με τη νέα σας ιδιότητα, ως ο «θεματοφύλακας» του Συντάγματός μας, ως ο πρώτος πολίτης της χώρας και έχουμε την ακλόνητη πεποίθηση πως θα ανταποκριθείτε στον υψηλό αυτό σας ρόλο, ως σύμβολο της εθνικής μας ενότητας και εγγυητής της δημοκρατικής ομαλότητας και συνταγματικής σταθερότητας.
Σήμερα, Κυριακή των Βαΐων, σας καλωσορίζω, εκ μέρους του Ιερού Κλήρου, των Αρχόντων και του υπέροχου αυτού λαού, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος. Εδώ, κατά την ιερή και ιστορική ημέρα της Εξόδου, εκατόν ενενήντα εννέα (199) χρόνια πριν, οι Μεσολογγίτες αδελφοποιήθηκαν και μετέλαβαν των Αχράντων Μυστηρίων, από τον προκάτοχό μας, τον σεπτό Επίσκοπο της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Ρωγών και Κοζύλης, Ιωσήφ. Μια ηγετική φυσιογνωμία της πόλεως του Μεσολογγίου, έναν γεφυροποιό του κλήρου και του λαού, που επίλυε τις διαφορές των αγωνιστών με σύνεση και δικαιοσύνη με σκοπό το κοινό καλό του τόπου. Έναν Εθνοιερομάρτυρα, που θυσιάστηκε για το ποίμνιό του, με την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης του Ανεμόμυλου, δύο ημέρες μετά την Έξοδο. Ως διάδοχος κι εγώ του Επισκόπου της Εξόδου, με αίσθημα ιστορικής ευθύνης, θυσίας, ενότητας και διακονίας του ποιμνίου μου, σας υποδέχομαι, για να συνεορτάσουμε την σπουδαία αυτή Επέτειο της Εξόδου.
Το πολιορκημένο Μεσολόγγι του 1826 διδάσκει αγωνιστικό πατριωτισμό και ορθόδοξη μαρτυρία. Αναδεικνύει το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής, όταν αυτή μάχεται και υπερασπίζεται τα πάτρια εδάφη, τα ιερά και τα όσια του Γένους μας, αποπνέοντας ηρωισμό και τόλμη, ανθρώπων εξαθλιωμένων στο σώμα αλλά ψυχικά ακαταπόνητων. «Η λευτεριά σκύβει πάνω από τα τείχη αποζητώντας αυτούς που με το αίμα τους, θα ποτίσουν τις ρίζες της, για να βλαστήσει και καρπούς να δώσει. Όλη η Ελλάδα κλεισμένη στο Μεσολόγγι» όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει ο Κασομούλης. Είναι η μόνη μεγάλη πολιορκία στην οποίαν λαμβάνουν μέρος Έλληνες από κάθε γωνιά της επαναστατημένης πατρίδας μας. Το γεγονός αυτό της ομοθυμίας και της ομοψυχίας των Μεσολογγιτών, ήταν αξιοθαύμαστο. Ομοθυμαδόν, αγωνιστές και λαός, κλήρος και άρχοντες, Έλληνες και Φιλέλληνες, αδελφωμένοι στον σκληρό αγώνα και στην μελλούμενη θυσία, «εβγήκαν απ΄ το κάστρο κι Αθάνατοι γενήκαν».
Αυτή την ομοθυμία θα αντιληφθείτε κι εσείς Εξοχώτατε, όταν σε λίγο, θα εξέλθουμε του Ιερού Ναού.. Η μεγαλειώδης πομπή θα ξεκινήσει. Θα μας θυμίσει τα τελευταία βήματα των πολιορκημένων προς τις τρείς πύλες, από τις οποίες έκαναν την Ηρωική τους Έξοδο. Μικρά παιδιά και γέροντες, πατέρες με γιούς, μάνες με κόρες, δάσκαλοι και μαθητές, κλήρος και άρχοντες, με το ίδιο πνεύμα εκατόν ενενήντα εννέα χρόνια μετά την Έξοδο, με το βήμα σταθερό, ακέραιο, με βλέμμα περήφανο, με τις φορεσιές και τα άρματα των Ηρώων Μεσολογγιτών Αγωνιστών να λάμπουν, με τα λάβαρα και τις σημαίες να ανεμίζουν, το λιβάνι και το θυμιατό με τα βάγια και τις δάφνες, να συνοδεύουν την εικόνα της Εξόδου. Όλη η Ελλάδα στο Μεσολόγγι. Όπως και τότε. Τον ίδιο δρόμο θα ακολουθήσουμε, την ίδια πορεία. Ο ευλαβής λαός δίπλα από την πομπή, με εθνική υπερηφάνεια, θα σας επευφημεί, αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο σας το ύψιστο αξίωμα σας, εκφράζοντας την αποδοχή του στον υψηλό σας ρόλο. Θα χειροκροτεί όσους παρελαύνουν, θα κλείνουν ευλαβικά την κεφαλή κατά την έλευση της εικόνος της Εξόδου και θα μας συνοδεύσουν μέχρι τον Κήπο των Ηρώων, μετέχοντας και αυτοί στην πομπή. Θα σταθούμε άπαντες εμπρός του Τύμβου των Πεσόντων. Δίπλα μας, οι προτομές και οι ανδριάντες των ηρώων μας. Οι Έλληνες και Φιλέλληνες του τότε, με τους Έλληνες και τους Φιλέλληνες του σήμερα. Η Ελλάς του ενδόξου παρελθόντος με την Ελλάδα του παρόντος και του μέλλοντος. Όλοι μαζί!
Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε,
η έκρηξη της ελευθερίας, φεγγοβολά ακόμη στο Μεσολόγγι, διδάσκοντάς μας την αξία της Ειρήνης και της Ελευθερίας, καθώς και το διαρκές χρέος υπερασπίσεως της πατρίδος και των ιδανικών μας. Μετά το πέρας των φετινών εορτών Εξόδου, θα εισέλθουμε στο επετειακό έτος των διακοσίων ετών (200) από την Ηρωική Έξοδο. Ένα έτος οδοδείκτης. Στόχος μας, το 2026 να είναι για το Μεσολόγγι, την πατρίδα μας και το κόσμο ολόκληρο μία νέα έξοδος από το κόσμο του φόβου, της αβεβαιότητας, της μιζέριας και της απελπισίας. Μία έξοδος από τον ασφυκτικό κλοιό της ίδιας της ολιγωρίας μας, του ίδιου του εαυτού μας. Οφείλουμε να αντιτάξουμε άμυνα στην εθνική μας φθορά. Έχουμε ανάγκη σαν έθνος από ένα άλλο τείχος, μία άλλη τάφρο.
Το Μεσολόγγι είναι ιδέα, που σε συνδυασμό με τη φύση που το περιβάλλει, τη λαμπρή ιστορία του, την ανθρώπινη δραστηριότητα, αλλά και την πνευματική δράση, μπορεί να θεμελιώσει την Ελλάδα του μέλλοντος. Πρέπει να βρούμε το δρόμο για μία νέα εθνική έξοδο. Μία διέξοδο, που θα απελευθερώνει τις αστείρευτες δυνάμεις του τόπου μας, γιατί οι πραγματικές νίκες σημειώνονται σε ηθικό πεδίο. Το 2026, ευελπιστούμε, μέσα από μία συνέργεια Εκκλησίας και Πολιτείας, το Μεσολόγγι να γίνει σημείο αναφοράς για πνευματικές, πολιτιστικές και πολιτικοκοινωνικές ανατάσεις. Ας μην λησμονούμε. Τα κανόνια του Μεσολογγίου ηχούν και σήμερα, είναι οι αξίες, τα ιδανικά και τα μηνύματα που πηγάζουν από τον ένδοξο τούτο τόπο, η Αυτοθυσία, η Ελευθερία και η ανυπέρβλητη αυταπάρνηση.
Με λόγια βαθιάς συγκίνησης και ιστορικής συνείδησης, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας τίμησε με την παρουσία του την 199η Επέτειο της Εξόδου της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου, εκπροσωπώντας την Κυβέρνηση στις κορυφαίες επετειακές εκδηλώσεις του Σαββατοκύριακου.
Εκφωνώντας χθες στον Κήπο των Ηρώων, τον πανηγυρικό λόγο για την 199η επέτειο της Εξόδου, ο κ. Δένδιας εξήρε τον οικουμενικό χαρακτήρα της Εξόδου και την ιστορική της ακτινοβολία που ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας.
Αναλυτικά η ομιλία:
“Κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Κυρίες και κύριοι,
Αποτελεί μέγιστη τιμή να παρίσταμαι όχι μόνο ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, αλλά και ως απλός Έλληνας πολίτης, στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου, στην 199η Επέτειο της Εξόδου.
Ο Διονύσιος Σολομός, με την ποιητική του μεγαλοφυία απέδωσε στους Υπερασπιστές του Μεσολογγίου τον λεκτικά αντιφατικό, αλλά βαθύτατα πραγματικό χαρακτηρισμό των «Ελεύθερων Πολιορκημένων». Με τον χαρακτηρισμό αυτό, διήλθαν την πύλη της εθνικής μνήμης, της εθνικής αλήθειας. Γιατί αλήθεια στα ελληνικά είναι η άρνηση της λήθης, της λησμονιάς. Είναι η διατήρηση της μνήμης στο σήμερα και κυρίως στο αύριο.
Κυρίες και κύριοι,
Η «Έξοδος του Μεσολογγίου» δεν τιμάται ως ένα απλό σημαντικό ιστορικό γεγονός. Δεν μνημονεύεται μόνο ως αυτό που κυρίως μόχλευσε τον Φιλελληνισμό. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τους Φιλέλληνες που πολέμησαν εδώ.
Το γεγονός όμως έχει ευρύτερη, πολύ ευρύτερη σημασία. Αφορά την εδραία πίστη στην ελευθερία του ανθρώπου.
Η κοφτή, χωρίς μεγαλοστομίες, από κοινού απάντηση των λιμοκτονούντων, στην αγγλική διαμεσολάβηση που υπήσχετο ψωμί, φάρμακα και αμνηστία έναντι της παράδοσης, αποτελεί παρακαταθήκη αξιοπρέπειας: «Έχομεν διοίκησιν της οποίας ακολουθούμεν τας διαταγάς, χρεωστούντες και να πολεμούμεν και να αποθνήσκωμεν».
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι κατέβαλαν ενσυνειδήτως και αγογγύστως υπέρτατο φόρο. Ως αντίτιμο εισόδου, «μετά δάφνης», στην αιωνιότητα της συλλογικής μνήμης του ελληνικού έθνους.
Με πλήρως διαφορετική διαδρομή ζωής, την ίδια επιλογή εξέφρασε ιδίως με τον θάνατό του στο Μεσολόγγι, ο Λόρδος Βύρων (Byron). Ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές παγκοσμίως, ίσως ο κύριος εκφραστής του κινήματος του Ρομαντισμού.
‘The land of honourable Death is here’ («Η γη του έντιμου Θανάτου είναι εδώ»), διακηρύσσει στο ποίημα του «On this day I complete my Thirty Sixth Years» (αυτή την ημέρα συμπληρώνω τα 36 μου χρόνια), προφητικά στις 22 Ιανουαρίου 1824, λίγους μήνες πριν πεθάνει, στις 19 Απριλίου 1824. Δεν εισήλθε στο 37ο έτος της ζωής του.
Πέθανε εδώ, στο Μεσολόγγι, στου Μάρκου το χώμα, όπου βγήκε η Μεγάλη του Μπάιρον ψυχή, όπως γράφει στο Α’ σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων ο μέγας Σολωμός.
Κύριε Πρόεδρε,
Απευθύνομαι στους νέους Έλληνες. Αυτών η γνώμη και η γνώση έχουν κυρίως σημασία για το μέλλον της χώρας. Κατανοώ πλήρως την κόπωση, ίσως και την αποστροφή που διακατέχει τη νέα γενιά από τους κενόδοξους, ανούσιους πανηγυρικούς που ακούνε από τα σχολικά τους χρόνια. Κατανοώ πλήρως την απομυθοποίηση και αποιεροποίηση των πάντων που προκαλούν συμβαίνοντα στην ελληνική κοινωνία. Παρακαλώ όμως θερμά τις νέες Ελληνίδες και τους νέους Έλληνες, παρακαλώ να δουν μέσα από την ομίχλη του σήμερα. Παρακαλώ να δουν με τα μάτια της ψυχής τους, διότι μόνο έτσι διαφαίνεται αυτό που ο Ελύτης περιγράφει ως «Μακρινή Πατρίδα Ρόδο μου Αμάραντο».
Παρακαλώ να καταδυθούν στο γενετικό τους υλικό, να συνδιαλλαγούν, να συνομιλήσουν με το ελληνικό και χριστιανικό παρελθόν τους, να το αγαπήσουν, να το συντηρήσουν με πάθος, να διαγνώσουν οι νέοι Έλληνες το ηχηρό παράδειγμα που οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι προσέφεραν.
Οι Μεγάλοι Νεκροί μιλούν και αν θέλεις κανείς μπορεί να τους ακούσει, είχε πει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος στην πατρίδα μου, την Κέρκυρα, μιλώντας σε εκείνην την περίπτωση, για έναν άλλον «άγιο» του Ελληνισμού, τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Οι μαχόμενοι εδώ στο Μεσολόγγι δεν υπήρξαν αποδέκτες της οιασδήποτε κρατικής παροχής. Άλλωστε δεν υφίστατο κράτος. Υπήρξαν πολίτες της Ελλάδας προ της ύπαρξης της ελληνικής Πολιτείας. Αμόρφωτοι οι πλείστοι, ασθενείς οι πλείστοι, τραυματίες οι πλείστοι, περιδεείς, λιμοκτονούντες, εξαθλιωμένοι οι πάντες, βρέθηκαν προ του μεγάλου πελάγους υπαρξιακής επιλογής.
Και ηρέμως και ελευθέρως επέλεξαν. Επέλεξαν με το αίμα των ιδίων, και ακόμα δυσκολότερα, επέλεξαν με το αίμα των οικογενειών τους. Επέλεξαν υπέρ Επανάστασης που έπνεε τα λοίσθια. Επέλεξαν υπέρ Πατρίδας που υπήρχε μόνο στην ψυχή τους. Επέλεξαν υπέρ εν τη γενέσει εθνικού αφηγήματος που υπήρχε μόνο στην καρδιά τους. Επέλεξαν να δώσουν για μια μελλοντική Πατρίδα τα πάντα, χωρίς την παραμικρή ελπίδα να λάβουν οτιδήποτε.
Έτσι οι αμόρφωτοι, οι ασθενείς, οι τραυματίες, οι εξαθλιωμένοι, οι περιδεείς, οι λιμοκτονούντες, κατέστησαν Άνθρωποι με Α κεφαλαίο. Εκ του «Άνω Θρώσκω», που σημαίνει κοιτάω ψηλά. Κατέστησαν Έλληνες με Ε κεφαλαίο. Πριν καν υπάρξει η νέα Ελλάς.
Επέδειξαν και απέδειξαν ότι η Πατρίδα δημιουργείται και επιβιώνει μόνο με ανιδιοτελή προσφορά αίματος. Ως οι αμνοί του σύγχρονου Ελληνισμού, διότι από τη θυσία τους προήλθε η επέμβαση στο Ναβαρίνο που έσωσε την Επανάσταση.
Η Επανάσταση του ‘21 συγχρόνως με τη γενναιότητα κα τη θυσία εμπεριέχει ιστορίες ταπεινές, διαφθορά, εμφύλιους, ιστορίες ντροπής. Η Ιστορία της Ελλάδας εμπεριέχει ακραίες αντιφάσεις. Το ύψος και το βάθος. Την εθνική αρετή κα την εθνική μειοδοσία.
Την εθνική προσφορά και την ακραία διαφθορά. Μέσα από τις διαχρονικές ακραίες αντιφάσεις ως δωρική στήλη υψώνεται προς τον ουρανό η Μνήμη των Ελεύθερων Πολιορκημένων για να δηλώσει έναν ευγενέστερο δυνητικά προορισμό για τους Έλληνες.
Για τον λόγο αυτό, «Των Ελλήνων αυτών των Ελεύθερων Πολιορκημένων το Μέγα Μνημόσυνον», όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Γεώργιος Βλάχος στην Καθημερινή της 9ης Απριλίου 1933, ανεξάρτητα από τη συγκυρία θα ευρίσκει τους Έλληνες όλους, τους αληθινούς, τους υγιείς, τους κληρονόμους των εθνικών παραδόσεων, γονυπετείς και γονυκλινείς προ της Μνήμης τους.
Όσα χρόνια και αν παρέλθουν, όσος καιρός και αν περάσει, αυτοί που εκπροσωπούν την Ελλάδα θα έρχονται εδώ με φύλλα δάφνης, αυτά τα οποία θα συλλέγει από την ελεύθερη γη ευγνώμων η ψυχή των Ελλήνων, για να τα καταθέτουν εδώ την Επέτειο της Εξόδου, εις το χώμα που επότισαν τα τιμιώτερα αίματα που έρρευσαν σε αρτηρίες Ελλήνων, εις το χώμα το οποίο δόξασε η πιο τρομακτική θυσία, εις το χώμα το οποίο αγίασε η πλέον ιδανική αρετή, εις το χώμα των Επισκόπων Ιωσήφ και Πορφυρίου, εις το χώμα του Ραζή, του Κίτσου Τζαβέλλα, του Μάρκου Μπότσαρη. Εις το χώμα του Λόρδου Βύρωνα, εις το χώμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων, εις το χώμα της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
Σας ευχαριστώ».”
Photο Credits: Διεύθυνση Ενημέρωσης/Υπουργείο Εθνικής Άμυνας/Ευάγγελος Καραΐσκος
Ο Πρόεδρος παρακολούθησε τη δοξολογία στον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος, την καθιερωμένη παρέλαση και κατέθεσε στεφάνι στον Κήπο των Ηρώων.
Ακολούθως, απένειμε τα έπαθλα στους νικητές του 77ου αγώνα «Δρόμος Θυσίας» και προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Σήμερα, εδώ στην ιερά πόλη του Μεσολογγίου, λαός και αρχές, με σεμνότητα και αποφασιστικότητα εν σχέσει με τη μνήμη αυτή, τιμήσαμε την αυτοθυσία και την αυταπάρνηση. Τιμήσαμε αφάνταστη αυτοθυσία και αφάνταστη αυταπάρνηση.
Ενός λαού ο οποίος συμπύκνωσε με τη συμπεριφορά του τη νύχτα προς την Κυριακή των Βαΐων του 1826 το «Ελευθερία ή θάνατος» προτιμώντας το «Ελευθερία» διά του θανάτου. «Λαλεί πουλί παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει». Αυτή ήταν η κατάσταση στο Μεσολόγγι πριν την έξοδο. Πριν την έξοδο από τις τρεις πύλες οι οποίες δεν οδήγησαν τους Ελεύθερους Πολιορκημένους στη νίκη. Τους οδήγησαν σε κάτι σπουδαιότερο. Τους οδήγησαν στη δόξα. Και αυτή η δόξα έδωσε νέα πνοή και ορμή στην Επανάσταση, η οποία ήδη από το 1824, λόγω των δύο εμφυλίων πολέμων, είχε αρχίσει να κάμπτεται.
Έδωσε νέα πνοή και νέα ορμή στην Επανάσταση πανευρωπαϊκά. Αναζωπυρώθηκε σημαντικά ο φιλελληνισμός. Και οι ξένες Μεγάλες Δυνάμεις, βλέποντας τη βαρβαρότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έναντι ενός χριστιανικού λαού, οι Μεγάλες Δυνάμεις λογαριάζοντας και τα συμφέροντά τους που εθίγονταν απ’ την παράταση, την ηρωική παράταση του αγώνα, άρχισαν σιγά σιγά να αντιμετωπίζουν την Επανάσταση την Ελληνική, σαν κάτι που έπρεπε να αναγνωρίσουν.
Ήρθε το πρωτόκολλο της Πετρούπολης το 1826, ήρθε το πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1827, λίγο πριν το Ναβαρίνο, ήρθε το Ναβαρίνο, το οποίο κατέστρεψε τον Οθωμανικό στόλο. Και όλα αυτά επηρεάστηκαν και από τη δόξα και από τη θυσία του Μεσολογγίου. Ήρθε εν συνεχεία ο Καποδίστριας, κατελήφθη η στερεά Ελλάδα, τα πράγματα άρχισαν να γυρίζουν και φτάσαμε αρχές του 1830, που η Ελλάδα αναγνωρίστηκε επισήμως, διεθνώς, με πρώτα σύνορα, επαναλαμβάνω πρώτα σύνορα, για φανταστείτε, τις εκβολές του Σπερχειού και του Αχελώου. Και αυτές τις εκβολές του Σπερχειού και του Αχελώου, τις χρησιμοποιήσαμε ως εφαλτήριο για να σηκώσουμε κεφάλι τα επόμενα χρόνια και να φτάσουμε ίσαμε δω.
Το Μεσολόγγι ήταν λοιπόν μία ορμή και μία πνοή για την Επανάσταση. Είναι όμως και μία έμπνευση για όλους εμάς. Πώς το λέει ο Παλαμάς το Μεσολόγγι; Το λέει «χαρά της ιστορίας». Και το λέει «άχρονη θύμηση».
Μπαίνοντας στο Πάρκο των Ηρώων, εδώ, καταλαβαίνεις τι σημαίνει άχρονη θύμηση. Καταλαβαίνεις ότι ο χρόνος εξαφανίζεται. Και ό,τι συνέβη πριν 199 χρόνια, είναι σαν να συνέβη χθες. Και αυτή η άχρονη θύμηση, και αυτή η χαρά της δικαιωμένης ιστορίας σήμερα, μας εμπνέει. Γιατί ξέρουμε πώς ξεκινήσαμε. Ξέρουμε πού χρωστάμε.
Χρωστάμε στους Ελεύθερους Πολιορκημένους. Την ελευθερία, την προκοπή, τις επιδιώξεις μας και τις φιλοδοξίες μας. Και τους χρωστάμε και κάτι ακόμη. Ακόμη μεγαλύτερο. Ότι αν χρειαστεί, όπως κι εκείνοι, εάν κινδυνεύσει ο οίκος μας και η τιμή μας, θα τα προστατεύσουμε ανυποχώρητα.
Αυτή η ανυποχώρητη απόφασή μας, να προστατεύσουμε την τιμή και τον οίκο μας, συμβολίστηκε σήμερα εδώ, από την παρουσία όχι μόνο του λαού του Μεσολογγίου, αλλά λαού απ’ όλη την Ελλάδα. Και αυτή την τιμή προς τη μνήμη τους, συμβόλισε το στεφάνι που είχα την υπέρτατη τιμή να καταθέσω εν ονόματι του ελληνικού λαού, στη μνήμη των Ελεύθερων Πολιορκημένων».
