«Ο Καθηγητής κ. Μπαμπινιώτης έχει συμβάλει όσο λίγοι στην πρόοδο της γλωσσικής καλλιέργειας στη χώρα μας. Μέσα από τις μελέτες, τις διαλέξεις και τη διδασκαλία ανέδειξε τη ζωντάνια και τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Οι δημόσιες παρεμβάσεις του και η ακαδημαϊκή του παρουσία συνέβαλαν ουσιαστικά στην πρόοδο της επιστήμης, αλλά και στην εξέλιξη της κοινωνίας» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός κατά την Τιμητική Εκδήλωση Βραβεύσεως του Ελλογιμωτάτου Καθηγητού κ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 5 Μαΐου 2025 στο Αγρίνιο, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Παπαστρατείου Μεγάρου της Γυμναστικής Εταιρείας.
Η εκδήλωση αυτή αποτέλεσε πρωτοβουλία του Ιδρύματος Πολιτισμού «Άγιος Ευγένιος ο Αιτωλός» της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Στην προσπάθειά του να αναδείξει την πνευματική, πολιτιστική και κοινωνική παρακαταθήκη του τόπου, από εφέτος καθιέρωσε να τιμά διακεκριμένες προσωπικότητες που έλκουν την καταγωγή τους από την Αιτωλοακαρνανία και έχουν διακριθεί στο πεδίο της επιστήμης, των γραμμάτων, των τεχνών και γενικότερα της κοινωνικής προσφοράς και του πολιτισμού. Ο Καθηγητής κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Ομότιμος και Επίτιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας, πρ. Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην Υπουργός και Πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων) κατάγεται από την Μπαμπίνη Αιτωλοακαρνανίας.
Κατά την έναρξη απηύθυνε χαιρετισμό ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γεώργιος Παπαναστασίου, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και το έργο του τιμωμένου και ανέφερε μεταξύ άλλων: «Τύχη αγαθή σας φέρνει στο Αγρίνιο και μας δίνει τη δυνατότητα να θυμηθούμε την αξία της μοναδικής ελληνικής γλώσσας. Αλλά και να αναλογιστούμε την ευθύνη μας στη διατήρησή της. Με μεγάλη ανυπομονησία περιμένουμε να ακούσουμε τη διάλεξη σας με θέμα τη συνέχεια, την καλλιέργεια και την οικουμενικότητά της. Κύριε Μπαμπινιώτη, Η προσφορά σας στο επιστημονικό και ακαδημαϊκό γίγνεσθαι αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλους μας. Η αφοσίωση στην επιστήμη σας είναι υπόδειγμα αριστείας. Εκφράζοντας τους Αιτωλοακαρνάνες συμπατριώτες μας, θέλω να τονίσω ότι σε περιόδους έντονης αμφισβήτησης, εσείς μας κάνετε υπερήφανους για την γλώσσα μας. Και ίσως αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο αποτελείτε πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο».
Στη συνέχεια η κα Παρασκευή Πολίτη – Μακρή, Φιλόλογος και μέλος του Δ. Σ. του Ιδρύματος Πολιτισμού παρουσίασε το βιογραφικό του κ. Καθηγητού και αναφέρθηκε στην προσφορά του στην παιδεία, στα Γράμματα και στην εν γένει προσωπικότητά του.
Ακολούθησε η περικόσμηση του Καθηγητού με τον Χρυσό Σταυρό της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας και η επίδοση του Επαίνου του Ιδρύματος Πολιτισμού από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνό και αμέσως μετά ο τιμώμενος Καθηγητής πραγματοποίησε διάλεξη, με θέμα: «Η συνέχεια, η καλλιέργεια και η οικουμενικότητα της ελληνικής γλώσσας».
Ο καθηγητής κ. Γ. Μπαμπινιώτης αφού ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνό για την τιμή πού τού επιδαψίλευσε απονέμοντάς του τον χρυσούν Σταυρό της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας και το Βραβείο του Ιδρύματος Πολιτισμού της ίδιας Μητροπόλεως, αφού ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Αγρινίου για την τιμητική προσφώνησή του και την φιλόλογο καθηγήτρια κ. Πολίτη για την εξαιρετική παρουσίαση του επιστημονικού του έργου, εξέφρασε την συγκίνησή του που βρίσκεται στον χώρο της ιδιαίτερης πατρίδας του στην οποία περιλαμβάνεται και το ομώνυμο χωριό απώτερης καταγωγής του, η Μπαμπίνη Ξηρομέρου.
Ο καθηγητής αναφέρθηκε με τρόπο εύληπτο, τεκμηριωμένο και αποκαλυπτικό στις τρεις βασικές διαστάσεις της ελληνικής γλώσσας: τη συνέχεια, την καλλιέργεια και την οικουμενικότητα. Αναφέρθηκε στη συνέχεια αδιάλειπτης προφορική χρήσεως τής Ελληνικής επί 40 αιώνες και γραπτής παράδοσης 28 αιώνων με το ίδιο αλφάβητο, το ελληνικό, εξηγώντας ότι πρόκειται για μοναδικό χαρακτηριστικό της Ελληνικής ανάμεσα στις χιλιάδες ομιλούμενες γλώσσες. Τόνισε επίσης την προσωπική θέση του ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι ένας «πολιτισμός του γραπτού λόγου», που ακριβώς τον γνωρίζει όλος ο κόσμος μέσα από τα κείμενά του στα οποία καταγράφηκε, διασώθηκε και διαδόθηκε το ελληνικό πνεύμα.
Επέμεινε στην καλλιέργεια που γνώρισε η ελληνική γλώσσα στην προσπάθεια των μεγάλων Ελλήνων διανοητών να εκφράσουν τα διανοήματά τους μέσα από μια εξαιρετικά επεξεργασμένη ελληνική γλώσσα (λεξιλόγιο, σύνταξη και γραμματική). Αναφέρθηκε στους χώρους τής φιλοσοφίας, της επιστήμης, του θεάτρου, της ιστορίας, της λογοτεχνίας αλλά και της πολιτικής και της διοίκησης, του θεσμικού λόγου που οδήγησαν την ελληνική έκφραση σε μια διεθνώς αναγνωρισμένη καλλιέργεια.
Τέλος, ανέλυσε τον ιστορικό ρόλο που έπαιξε η ελληνική γλώσσα με έντονη επίδραση και παρουσία στις ευρωπαϊκές ιδίως γλώσσες κατά την αλεξανδρινή περίοδο, τη ρωμαϊκή, τη χριστιανική του Βυζαντίου, την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό που εξασφάλισαν στην Ελληνική μια οικουμενική παρουσία. Ιδιαίτερα επέμεινε στη συμβολή του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας με γλώσσα την Ελληνική και με καθοριστικές μορφές τους Πατέρες της χριστιανικής θρησκείας. Βεβαίως, τόνισε την προβολή της Ελληνικής ως γλώσσας τής Καινής Διαθήκης αλλά και της Παλαιάς, ως γλώσσας της Θ. Λειτουργίας και ως γλώσσας τού καταστατικού της Χριστιανοσύνης, του Συμβόλου της Πίστεως. Εξήρε την παρουσία της Ελληνικής σε γλώσσες όπως η Αγγλική ή η Γαλλική μέσω δανείων αλλά και λέξεων που πλάστηκαν στις ξένες γλώσσες (χιλιάδων ελληνογενών λέξεων).
Για τον καθηγητή Μπαμπινιώτη η ελληνική γλώσσα αποτελεί «εθνικό κεφάλαιο» που πρέπει να αξιοποιηθεί με μια ποιοτική χρήση της γλώσσας μας και επέμεινε στην αδιαχώριστη σχέση της γλώσσας με τη σκέψη, θέμα το οποίο ιδιαιτέρως ανέδειξε με σειρά αναφορών και επιχειρημάτων.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μουσικό πρόγραμμα που περιλάμβανε μελοποιημένη ποίηση του Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο παρουσίασε η μουσικολόγο, σολίστ και πιανίστρια κα Μικαέλλα Παπαχρυσάνθου.
«Ἀρχή σοφίας ὀνομάτων επίσκεψις»
Ελλογιμώτατε κύριε Καθηγητά,
Κύριε Δήμαρχε Αγρινίου,
Κυρίες και κύριοι,
Για τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Αντισθένη η σοφία ξεκινά από την κατανόηση της δύναμης, της δομής και της ιστορίας της γλώσσας. Της γλώσσας που δεν είναι απλώς ένα εργαλείο επικοινωνίας· αλλά ο καθρέφτης της σκέψης, το στήριγμα της ταυτότητας, το νήμα που συνδέει το άτομο με την ιστορία, τον πολιτισμό και τους άλλους ανθρώπους.
Ιδίως για εμάς τους Έλληνες, η γλώσσα είναι κάτι παραπάνω από κώδικας· είναι κληρονομιά και αποστολή. Η ελληνική γλώσσα με την αδιάκοπη πορεία χιλιετιών, αποτελεί όχι μόνο έκφραση σκέψης αλλά και εργαλείο διαμόρφωσής της. Μέσα από τις λέξεις της γεννήθηκαν έννοιες παγκόσμιας σημασίας, όπως η «δημοκρατία», η «φιλοσοφία», η «λογική», η «αρετή». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η γλώσσα μας να γίνει φορέας πολιτισμού και πυξίδα του δυτικού κόσμου. Από τον Όμηρο και τον Πλάτωνα μέχρι τον Σεφέρη και τον Ελύτη, η ελληνική γλώσσα έγινε πηγή έμπνευσης, φιλοσοφίας, ποίησης και επιστήμης.
Σε αυτήν τη μεγάλη πορεία της γλωσσικής μας ιστορίας, υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι που αναλαμβάνουν όχι μόνο τον ρόλο του μελετητή της γλώσσας αλλά και του προστάτη και θεματοφύλακά της. Ένας από αυτούς είναι και ο Καθηγητής κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης.
Με έργο που αγκαλιάζει ολόκληρο το φάσμα της γλωσσολογίας και με λόγο που δεν κουράστηκε ποτέ να υπερασπίζεται την αξία της Παιδείας και της Γλώσσας, ο Καθηγητής κ. Μπαμπινιώτης έχει συμβάλει όσο λίγοι στην πρόοδο της γλωσσικής καλλιέργειας στη χώρα μας. Μέσα από τις μελέτες, τις διαλέξεις και τη διδασκαλία ανέδειξε τη ζωντάνια και τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Οι δημόσιες παρεμβάσεις του και η ακαδημαϊκή του παρουσία συνέβαλαν ουσιαστικά στην πρόοδο της επιστήμης αλλά και στην εξέλιξη της κοινωνίας. Γιατί όταν η γλώσσα ευδοκιμεί, ευδοκιμεί ο νους, η παιδεία και η ταυτότητά μας.
Πρόκειται για έναν φάρο της γλωσσικής μας ταυτότητας, που έσκυψε με αγάπη, πάθος και ακρίβεια πάνω από τις λέξεις, για να μας βοηθήσει να τις κατανοήσουμε, να τις σεβαστούμε και να τις αγαπήσουμε. Η αξία του δεν μετριέται μόνο με τίτλους ή αξιώματα αλλά με το αποτύπωμα που άφησε και συνεχίζει να αφήνει σε χιλιάδες μαθητές, φοιτητές, εκπαιδευτικούς και ανθρώπους που αγαπούν την ελληνική γλώσσα.
Ένας άνθρωπος που δεν αρκέστηκε να μελετά τη γλώσσα, αλλά έγινε ο ίδιος η φωνή της. Και αυτή η φωνή έχει ρίζες βαθιές· ρίζες που ξεκινούν από την γη της Αιτωλοακαρνανίας έναν τόπο ευλογημένο, ποτισμένο με ιστορία, αγώνες, αλλά και πνεύμα.
Η Αιτωλοακαρνανία παρόλο που διαθέτει αυθεντική απλότητα και ανεπιτήδευτο λόγο, χάρισε στον ελληνικό λαό έναν υπηρέτη του λόγου, έναν στοχαστή που μετουσίωσε τον πλούτο της πατρίδας μας σε έργο διεθνούς εμβέλειας.
Κύριε Καθηγητά, δεν ξεχάσατε ποτέ τις ρίζες σας. Αντίθετα, τις κάνατε γέφυρα. Και γι’ αυτό, απόψε, μαζί με την αναγνώριση του επιστημονικού σας έργου, σας τιμούμε και ως άξιο τέκνο της Αιτωλοακαρνανίας, που δικαίως μπορεί να υπερηφανεύεται για εσάς! Προσφέροντάς σας την Ανώτατη Διάκριση της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, ήτοι του «Χρυσού Σταυρού» καθώς και του Τιμητικού Επαίνου του Ιδρύματος Πολιτισμού της Ιεράς Μητροπόλεώς μας «Άγιος Ευγένιος ο Αιτωλός» αναγνωρίζουμε την όλη σας εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή, πολιτισμική και πνευματική προσφορά στη χώρα μας.
Η σημερινή βράβευση δεν είναι απλώς ένας τιμητικός τίτλος. Είναι μια ειλικρινής έκφραση ευγνωμοσύνης προς έναν άνθρωπο που αφιέρωσε τη ζωή του στην ανύψωση της γλώσσας μας στη θέση που της αρμόζει, όταν οι προκλήσεις της τεχνολογίας και της παγκοσμιοποίησης μέρα με τη μέρα αυξάνονται. Σας ευχαριστούμε, γιατί τόσο με την επιστημοσύνη σας όσο και με την πνευματικότητα και το ήθος σας έχετε καταδείξει ότι επιστήμη και πολιτισμός συνοδοιπορούν στην κατεύθυνση του εξανθρωπισμού της τεχνοκρατούμενης κοινωνίας μας.
Ευχόμαστε, ολόψυχα,η Χάρις του Τριαδικού Θεού να επισκιάσει και να φωτίσει τους νέους και τις νέες της πατρίδας μας ώστε να γνωρίσουν, να αγαπήσουν και, εν καιρώ ευθέτω, να διαφυλάξουν και να προβάλουν οι ίδιοι πλέον την ανεκτίμητη πνευματική και πολιτισμική παρακαταθήκη σας, γενόμενοι το ίδιο φωτεινοί και δημιουργικοί με εσάς!
Αξιότιμε κύριε Καθηγητά, εξ όλης καρδίας σας εύχομαι να υγιαίνετε και να μακροημερεύετε, ώστε επί έτη πλείστα να προσφέρετε τα μέγιστα με το επιστημονικό σας έργο. Είθε να σας αξιώσει ο Θεός να αναδείξετε ως Δάσκαλος που είστε νέους λειτουργούς της Παιδείας, οι οποίοι «θα εργάζονται και θα διαφυλάττουν» τον πολύτιμο πνευματικό θησαυρό της ελληνικής γλωσσικής παράδοσης.
Σας ευχαριστώ».
