Στις 7 και 8 Μαΐου, με τη “Μάρθα: Μια ιστορία από το Μεσολόγγι”, έργο στο οποίο συνενώνονται μουσική και ποίηση από τους Νίκο Ξυδάκη και Διονύση Καψάλη. Έργο αφιερωμένο στις γυναίκες του Μεσολογγίου, το οποίο υλοποιήθηκε με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και είναι ενταγμένο στο πρόγραμμα της Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821.
“Οι πολιορκημένοι είναι λίγο πριν από την έξοδο”, αναφέρει Νίκος Ξυδάκης. “Μια ιστορία τυραννισμένη από διλήμματα. Ο πειρασμός της άνοιξης. Να σφάξουν τα γυναικόπαιδα. Μην προδοθούν. Καίνε τα υπάρχοντά τους. Σκηνές σκληρές που βασίζονται στη μαρτυρία του Κασομούλη από τα Απομνημονεύματά του. Πάνω σε αυτή την πραγματικότητα χτίζεται η «Μάρθα» ως μουσικό και ποιητικό έργο…
…Οι γυναίκες του Μεσολογγίου είναι εφάμιλλες των ανδρών… αφανείς ήρωες, που υπάρχουν σχεδόν πάντα πίσω από μεγάλα γεγονότα. Και εδώ σ’ αυτή την ιστορία από το Μεσολόγγι, τα πρόσωπα αυτά είναι γυναίκες. Και βέβαια η Μάρθα. Όσοι γνωρίζουν το έργο του Σολωμού γνωρίζουν και την ύπαρξή της. Τη συναντάμε στα ιταλικά σχεδιάσματα… Στα σπαράγματα από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους…. Κι εμένα πάντα με άγγιζαν περισσότερο θα ‘λεγα αυτά τα πρόσωπα. Τα πια ευάλωτα… να πω, τα λιγότερο διακεκριμένα. Η αναζήτηση της φωνής τους. Αυτή η πλευρά μού ταιριάζει”, συνεχίζει ο διακεκριμένος μουσικοσυνθέτης.
Δουλεύοντας την, “είχα μπροστά μου για καιρό τη συγκλονιστική εκείνη σκηνή που για τελευταία φορά ο στόλος του Μιαούλη σπεύδει να βοηθήσει το Μεσολόγγι. Όταν φτάνουν στη λιμνοθάλασσα διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε πλέον, «Λογαριάσατε ως χαμένον το Μεσολόγγι». Ως φόρο τιμής και για εμψύχωση στέκονται σιωπηλοί, ακίνητοι για λίγο χρόνο και αποπλέουν”.
Ο “Δ. Σολωμός είναι ο μουσικότερος όλων ποιητής” για τον Νίκο Ξυδάκη. “Μεριμνά για την ομορφιά. Ακόμα και μέσα στη φρίκη του πολέμου, στη συμφορά και στην καταστροφή και στον ζόφο είναι παρούσα. Και μοιάζει με σκάνδαλο. «Αηδονολάλειε στήθος μου πριν το σπαθί με σκίσει», τραγουδάει η Μάρθα…
Το έργο είναι συλλογικό. “Μαζευτήκαμε παλαιοί και νέοι. Κυρίως μια ομάδα νέων μουσικών, θαυμάσιων. Οι περισσότεροι προέρχονται από τις μουσικές σχολές. Και κατά κάποιο τρόπο είμαι κι εγώ στη μέση, ανάμεσά τους, ολίγον αόρατη παρουσία. Ήθελα να υπάρχει ένας μουσικός ανδρικός χορός, που είναι και η ορχήστρα”, αναφέρει ο μουσικοσυνθέτης και “τώρα που ολοκληρώθηκε πάντως παρατηρώ πως υπάρχουν αντηχήσεις πανελλήνιες… Εξάλλου το ´21 ήταν και οικουμενικό. Ελπίζω να τα δένει ένα βαθύτερο μουσικό αίσθημα, μια ειρηνική συνύπαρξη και δικαιοσύνη”.
Κλείνει δε τις αναφορές για το μουσικό και ποιητικό του έργο στην “efsyn”, τονίζοντας τον ιδιαίτερο ιστορικό ρόλο των γυναικών. “Λέτε και να δικαιωθεί ο Λέοναρντ Κοέν… «Θα ήθελα να βιαστούν οι γυναίκες και να αναλάβουν τον κόσμο»; Πάντως κάτι έχει αποδοθεί και πριν από το πλήρωμα. Το λέει στο ποίημά του ο Σολωμός: «Θαυμάζω τις γυναίκες μας και στ’ όνομά τους μνέω». Και νομίζω, θα συνεχίζεται, θα διαρκέσει αυτός ο θαυμασμός. Θα είναι εκεί να μας το θυμίζει και θα απαιτείται κάθε φορά που θα αδικείται μια γυναίκα ή που θα βρίσκεται σε έκπτωση”.
Ας ελπίσουμε όταν το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες, με την αρωγή του Δήμου να το απολαύσουμε σύντομα και στην περιοχή μας.
Παναγιώτης Α. Κατσούλης
Εκπαιδευτικός – Καθηγητής Πληροφορικής
Πρώην Δήμαρχος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου