«Προχωρούμε μπροστά με μια σειρά μέτρων ουσιαστικής και όχι τυπικής προστασίας του περιβάλλοντος, με στόχο να αναδείξουμε τον μοναδικό φυσικό πλούτο της χώρας μας», δήλωσε ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης, με αφορμή την κατάθεση στη Βουλή του νέου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της χώρας.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ΥΠΕΝ, «το νομοσχέδιο που κατατίθεται σήμερα είναι μια μεγάλη τομή στην περιβαλλοντική νομοθεσία της Ελλάδας».
Υπενθύμισε δε, ότι «η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει ουσιαστικά τον διάλογο για αυτό το νομοσχέδιο από τον περασμένο Οκτώβριο, συζητώντας επί μέρους ζητήματα τόσο με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, όσο και με επί μέρους φορείς». Και προσέθεσε, ότι «όπως είναι σαφές στις διατυπώσεις του νομοσχεδίου, ελήφθησαν σοβαρά υπόψη πολλές από τις παρατηρήσεις που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης».

Το νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας – Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις», μεταξύ άλλων προβλέπει:

Δημιουργείται Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, «η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά έναν κεντρικό φορέα συντονισμού της διακυβέρνησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, στα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία». Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών – ΜΔΠΠ), που είναι περίπου αντίστοιχες με τα σχέδια διαχείρισης, που εκπονούνται για τις περιοχές αυτές.

Ενώ, παραμένει η προστασία και η κάλυψη για όλες τις προστατευόμενες περιοχές, τα εθνικά πάρκα και τους εθνικούς δρυμούς.
Ο νέος φορέας αναλαμβάνει τον συντονισμό για μια πιο αναβαθμισμένη προστασία των συγκεκριμένων περιοχών και, μεταξύ άλλων, θα γνωμοδοτεί για τις επιπτώσεις έργων ή δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις προστατευόμενες περιοχές.
Στο πλαίσιο κάθε μίας από τις 24 Μονάδες θα λειτουργούν τοπικές επιτροπές διαχείρισης και θα αποτελούνται από εκπροσώπους της επιστημονικής κοινότητας, των περιβαλλοντικών οργανώσεων, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών, ενώ η στελέχωση του νέου σχήματος (Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές) θα γίνει μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ.

Ζωνοποίηση των περιοχών Natura

 

Θεσμοθετείται η ζωνοποίηση των περιοχών Natura, με τέσσερις διαφορετικές ζώνες, «όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη, έτσι ώστε στις περιοχές αυτές, να υπάρξουν δραστηριότητες ανάλογα με τον χαρακτήρα τους», όπως επισημαίνει το ΥΠΕΝ.
Στόχος, σύμφωνα με το υπουργείο, είναι να μην καθυστερεί η διαδικασία των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από τον νόμο για κάποιες χρήσεις γης (Προεδρικό Διάταγμα 59/2018), αλλά και άλλες περιβαλλοντικές δραστηριότητες, με κλιμάκωση ανάλογα με τον βαθμό προστασίας.
Σημειώνεται, ότι οι μελέτες αυτές λαμβάνονται υπόψη για την εκπόνηση, από το υπουργείο, του διαχειριστικού σχεδίου για κάθε επί μέρους περιοχή Natura, ενώ παράλληλα το διαχειριστικό σχέδιο τίθεται ουσιαστικά υπό την έγκριση του Συμβούλιου της Επικρατείας, καθώς προβλέπεται η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος για κάθε επί μέρους μελέτη και διαχειριστικό σχέδιο.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, «με το πλαίσιο αυτό μπαίνει τέλος στο καθεστώς της αυθαιρεσίας και καθιερώνεται ένα συνολικό πλαίσιο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος».

Πλαστική σακούλα

Επιβάλλεται τέλος σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος, με στόχο την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Μοναδική εξαίρεση είναι οι βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες, ενώ ως χρονικός ορίζοντας εφαρμογής της ρύθμισης ορίζεται η 1/1/2021.

Ιδιωτικές συνδέσεις και αστικά λύματα

Με πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ, χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους η σύνδεση ακινήτων με τα κεντρικά δίκτυα αποχέτευσης σε μια σειρά από δήμους της χώρας, ιδιαίτερα δε της Ανατολικής Αττικής, χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών. «Η Ελλάδα με αυτόν τον τρόπο συμμορφώνεται με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία».

Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK)

Για την έκδοση οικοδομικής άδειας προϋπόθεση θα είναι πλέον η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για την αποκομιδή των μπάζων. «Στόχος είναι να μπει τέλος στη σημερινή κατάσταση κατά την οποία μπάζα καταλήγουν σε πεζοδρόμια και ρέματα, με σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, την καθημερινότητα, αλλά και την ασφάλεια των πολιτών».

Διαχείριση αποβλήτων

Σύμφωνα πάντα με το ΥΠΕΝ, το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο απλουστεύεται και επισπεύδεται η υφιστάμενη διοικητική διαδικασία για την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων.
Για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στις νησιωτικές περιφέρειες, του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων Νήσων, συστήνεται για κάθε μια από αυτές, ειδικός Περιφερειακός Διαβαθμιδικός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για τον «καλύτερο συντονισμό για τη διαχείριση αποβλήτων σε αυτές τις ευαίσθητες τουριστικά περιοχές, την αντιμετώπιση των προστίμων που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ και τη δημιουργία ενός πιο ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων».

Οικιστικές πυκνώσεις

Γίνεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις σε συμμόρφωση με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ (Ολ.ΣτΕ 685/2019), που έκρινε αντισυνταγματική την προηγούμενη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος. Παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια προστασίας του περιβάλλοντος. Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών και την υποβολή των σχετικών ενστάσεων θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα για τις λεπτομέρειες -βασισμένο στις σχετικές οικονομοτεχνικές μελέτες- έτσι ώστε τελικά η όποια ρύθμιση να είναι σύμφωνη με τη νομολογία και τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Δασικοί χάρτες

Το νομοσχέδιο αποσαφηνίζει όποιες δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις, γαίες τις οποίες το ίδιο το κράτος επισήμως έχει θεωρήσει μη δασικές. «Τερματίζονται έτσι οι αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και επιταχύνεται η εκπόνηση των δασικών χαρτών, χωρίς εμπόδια που είχαν τεθεί από ίδιο το δημόσιο, αλλά και χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες», σύμφωνα με το υπουργείο.
Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές για τις οποίες άλλαξε νομίμως με ισχύουσες πράξεις της διοίκησης πριν το 1975 ο χαρακτήρας τους από δασικός σε άλλης μορφής. Πρόκειται κυρίως για Πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως: Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων που αφορούν κληροτεμάχια, διανομές και αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα, άδειες υπουργού ή νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων, όταν δεν έχει αλλάξει η χρήση.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, με το νομοσχέδιο αυτό αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι, όσοι έχουν αναρτηθεί κ.λπ.) ώστε να λάβουν υπόψη τους αυτές τις διοικητικές πράξεις, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των αντιρρήσεων.
Τέλος, δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα.

 

Σε άλλες βασικές  διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται:

 

–Μείωση του χρόνου που απαιτείται για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις στις 100 – 150 ημέρες. Με τα τωρινά δεδομένα η διαδικασία μπορεί να φθάσει και τα 6 – 8 χρόνια. Θεσπίζονται αποκλειστικές προθεσμίες με την παρέλευση των οποίων τα αιτήματα θα θεωρείται ότι έχουν γίνει αποδεκτά ενώ ενεργοποιείται ο θεσμός των ιδιωτών πιστοποιημένων αξιολογητών. Επίσης επεκτείνεται η ισχύς της περιβαλλοντικής άδειας από 10 σε 15 χρόνια και προβλέπεται μελλοντικά η δυνατότητα έκδοσης ενιαίας άδειας με ενσωματωμένους περιβαλλοντικούς όρους (one-stop-shop) μόλις υπάρξει, σε κυβερνητικό επίπεδο, η κατάλληλη τεχνική υποδομή.

–Καταργείται η άδεια παραγωγής για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αντικαθίσταται από τη «Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας», η οποία θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης. Οι αιτήσεις για την έκδοση των Βεβαιώσεων θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά τρεις φορές το χρόνο και οι βεβαιώσεις θα ισχύουν για 25 χρόνια με την προϋπόθεση ότι ο επενδυτής θα προχωρήσει τα βήματα για την υλοποίηση της επένδυσης. Τα εκκρεμή αιτήματα για χορήγηση ‘Αδειας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας τα οποία έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ έως και τον κύκλο του Ιουνίου 2018, αξιολογούνται σύμφωνα με το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο και εκδίδεται απόφαση απόρριψης ή χορήγησης ‘Αδειας Παραγωγής. Τα αιτήματα που υπεβλήθησαν από τον κύκλο υποβολής αιτήσεων Σεπτεμβρίου 2018 και μετά, θα εξεταστούν με το νέο καθεστώς. Καταργείται το τέλος διατήρησης αδειών παραγωγής και εισάγεται τέλος για την έκδοση της Βεβαίωσης Παραγωγού.

– Αυξάνεται το όριο απαλλαγής για την περιβαλλοντική αδειοδότηση φωτοβολταϊκών σταθμών από το 0,5MW στο 1MW, λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης και της συνακόλουθης αύξησης της απόδοσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων των εν λόγω σταθμών. Ορίζεται επίσης περιβαλλοντική απαλλαγή για αιολικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής μέχρι 60 kW και για υβριδικούς σταθμούς με συνολική εγκατεστημένη ισχύ σταθμών ΑΠΕ μέχρι 100 kW, που εγκαθίστανται από εκπαιδευτικούς ερευνητικούς σκοπούς.

–Ενσωματώνεται η νέα κοινοτική οδηγία 2018/844 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Στη νέα νομοθεσία θα στηριχθεί το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων, που προβλέπει την αναβάθμιση του 12-15% των κτιρίων έως το 2030, ή 60.000 σπίτια κάθε χρόνο.

–Επεκτείνεται το έργο διασύνδεσης Ελλάδας-Ιταλίας με τον αγωγό φυσικού αερίου IGI Poseidon ώστε να περιλαμβάνει την διασύνδεση με τον αγωγό EastMed.

– Ανοίγει ο δρόμος για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ καθώς δίνεται η δυνατότητα να περιορίζεται το ποσοστό άμεσης ή/και έμμεσης συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στο μετοχικό του κεφάλαιο.