«Το προλαμβάνειν καλύτερο του Θεραπεύειν »,
Ιπποκράτης 460 – 370 π.χ
ΤΟΥ *ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΣΙΓΚΑ, ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ, Π.Γ.Ν.ΠΑΤΡΩΝ
ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, ΙΑΤΡΟΥ, ΑΠΟΦΟΙΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΑΓΚΟΥ, ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Αισίως, έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος από την εμφάνιση του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2. Ένας χρόνος που άλλαξε το ρου της ανθρώπινης ιστορίας και συνοδεύτηκε από εκατομμύρια θανάτους και κρούσματα παγκοσμίως. Χάρη στη πρόοδο της ιατρικής επιστήμης, κυκλοφορούν ήδη τα πρώτα εμβόλια και αρκετές υποσχόμενες φαρμακευτικές θεραπείες, τα οποία ίσως συντελέσουν στον έλεγχο της πρωτόγνωρης πραγματικότητας που βιώνουμε.
Ένα από αυτά τα φάρμακα που έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορες παθήσεις στο παρελθόν και φαίνεται να βοηθάει τους ασθενείς με COVID-19 είναι η κολχικίνη. Η κολχικίνη είναι ένα πανάρχαιο φάρμακο, αφού χρησιμοποιείται εμπειρικά από την εποχή της αιγυπτιακής αυτοκρατορίας. Σήμερα, σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, θεωρείται πρώτης γραμμή θεραπεία για την αντιμετώπιση της ουρικής αρθρίτιδας, του οικογενή μεσογειακού πυρετού και της περικαρδίτιδας . Επιπρόσθετα, χρησιμοποιείται και για τη νόσο Αδαμαντιάδη εμπειρικά. Μία πρόσφατη μελέτη δημοσιευμένη σε περιοδικό διεθνούς επιστημονικού κύρους ανέδειξε και τα οφέλη της στους μετεμφραγματικούς ασθενείς, αφού φαίνεται να μειώνει τα μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα κατά τις πρώτες τριάντα ημέρες. Παρόλο αυτή τη μελέτη, δεν χρησιμοποιείται ακόμα για αυτό το σκοπό στη καθημερινή κλινική πράξη Αν και η κολχικίνη έχει βοηθήσει εκατομμύρια συνανθρώπους μας από τις απαρχές της ανθρωπότητας έως σήμερα, δε παύει – όπως κάθε φάρμακο – να συνοδεύεται από ανεπιθύμητες ενέργειες. Η πιο συχνή είναι οι χρόνιες διαρροϊκές κενώσεις, οι οποίες δεν γίνονται καλά ανεκτές από τον ασθενή και πολλές φορές οδηγεί στην πρώιμη διακοπή της θεραπείας. Πιο σπάνια έχει συνδεθεί με απλαστική αναιμία και με διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος. Προσοχή απαιτείται για τους ασθενείς με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία, αφού ίσως απαιτηθεί η προσαρμογή της δόσης. Παράλληλα, η κολχικίνη παρουσιάζει αλληλεπιδράσεις με άλλες φαρμακευτικές ουσίες, όπως είναι κάποια αντιβιοτικά (αζιθρομυκίνη, κλαριθρομυκίνη), με κάποιες στατίνες και με τη βεραπαμίλη. Γενικότερα, η χρήση της κολχικίνης όπως και κάθε φαρμάκου πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό, για την αποφυγή δυσάρεστων συνεπειών.
Μπορεί η κολχικίνη και το κάθε φάρμακο που χρησιμοποιείται υπό την κατεύθυνση των Θεραπόντων ιατρών να έχει τεράστιο όφελος υπέρ της ανθρωπότητας, αλλά πριν φτάσουμε στο βήμα της θεραπείας υπάρχει πάντα ένα πιο καίριο βήμα, το οποίο συστηματικά υποεκτιμάται: η πρόληψη. Η εφαρμογή των μέτρων πρόληψης, τόσο για τη πανδημία COVID-19 όσο και για τα καρδιαγγειακά προβλήματα, συμβάλλει στην αποφυγή της λήψης φαρμάκων και στο καλύτερο προσδόκιμο. Μάλιστα μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε από την Καρδιολογική κλινική του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, έδειξε ότι η αλλαγή του τρόπου ζωής των κατοίκων της Δυτικής Ελλάδας κατά τη διάρκεια της 1ης καραντίνας από τον Μάρτιο έως τον Μάιο του 2020, που συνδυάστηκε με περισσότερη άθληση, λιγότερες καταχρήσεις και πιο υγιεινή διατροφή μείωσε σε σημαντικό βαθμό την εκδήλωση οξέων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου.
Συνοψίζοντας, η κολχικίνη φαίνεται πως θα αποτελέσει ένα ισχυρό όπλο στη φαρέτρα μας απέναντι στη λοίμωξη από COVID-19 καθότι μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της μελέτης COLCORONA (καναδέζικης, με διεθνή και Ελληνική συμμετοχή ) Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι 1. η μελέτη δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα (οπότε περιμένουμε την βαθύτερη ανάλυση που θα ακολουθήσει), 2. Την αγωγή με κολχικίνη έλαβαν ασθενείς που νοσούσαν εκτός νοσοκομείου, με συγκεκριμένα κριτήρια και όχι προληπτικά, και τέλος 3. Κανένα φάρμακο δεν αποτελεί πανάκεια αν δεν εφαρμόζουμε τα μέτρα πρόληψης όπως αυτά ορίζονται ως χρήση μάσκας (για λίγο καιρό ακόμα), στην εφαρμογή καλού αερισμού, αποφυγής συνωστισμού και συχνού πλυσίματος χεριών, για πάντα!
Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η εφαρμογή ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής με καλύτερη διατροφή, περισσότερες ώρες ύπνου κ λιγότερου στρες και καλύτερης υγιεινής μπορούν αποδεδειγμένα να μειώσουν και τα 9 εκατομμύρια θανάτους από έμφραγμα και το 1,5 εκατομμύρια θανάτους από τις επιπλοκές της COVID-19 που είχαμε το 2020 σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από αυτά της χρήσης κολχικίνης.
*O Γρηγόριος Τσίγκας είναι Eπεμβατικός Καρδιολόγος | Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Καρδιολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστήμιου Πατρών
Kαρδιολογικό Ιατρείο: Μαιζώνος 48, Πάτρα
Κάθε Δευτέρα, κατόπιν τηλεφωνικού ραντεβού στο 2610222095
