Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου τελέσθηκε την Κυριακή 3 Ιουλίου 2022 το ιερό μνημόσυνο για την συμπλήρωση έξι μηνών από την κοίμηση του μακαριστού Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμά.
Στην ακολουθία του Όρθρου και στην αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος.
Στην Θεία Λειτουργία συμμετείχαν ο πρωτοσύγκελλος αρχιμ. Επιφάνιος Καραγεώργος, ο ιεροκήρυξ αρχιμ. Μακάριος Αντωνόπουλος, οι ιερείς του Ναού πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Δημητρίου και πρωτοπρ. Χρήστος Γιαννακάς και οι διάκονοι π. Στέφανος Καππές, π. Αμβρόσιος Καλλιάφας και π. Νικόλαος Τσεπίσης.
Τα ιερά αναλόγια διακόνησαν οι ιεροψάλτες του Ναού κ. Δημήτριος Μαστροσπύρος και κ. Αλέξιος Ζαρζάνης.
Τον θείο λόγο κήρυξε ο π. Επιφάνιος, ο οποίος αναφέρθηκε στο ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας το οποίο ονομάζει τον Θεό «Ουράνιο Πατέρα» και μας προτρέπει να τον προσεγγίζουμε με απόλυτη εμπιστοσύνη.
Ανέφερε ότι η πρόνοια του Θεού όρισε τους ανθρώπους εκείνους που θα κατευθύνουν εμπειρικά τον άνθρωπο που επιθυμεί την πραγματική σχέση με τον Ουράνιο Πατέρα και αυτοί είναι οι πνευματικοί μας πατέρες.
Ακολούθως είπε: «Ευλογημένη συγκυρία όρισε σήμερα να επιτελούμε το εξάμηνο μνημόσυνο του “εν ουρανίοις θαλαμοις” αναπαυομένου μακαριστού πνευματικού μας πατρός και Ποιμενάρχου, κυρού Κοσμά.
Ο μακαριστός ιεράρχης υπήρξε πράγματι ο πνευματικός πατήρ, ο οποίος πάντοτε έδειχνε τον ουρανό και καθοδηγούσε ψυχές προς την ουράνια πορεία.
Αυτό το πραγμάτωσε από την ημέρα της χειροτονίας του, υπό του αοιδίμου προκατόχου του, κυρού Θεοκλήτου, για πενήντα, σχεδόν, έτη ως ιερέας και Επίσκοπος.
Σε όλους έδειξε την πατρική του στοργή μέσα από την εξομολόγηση, την θεία λατρεία, τις κατηχητικές συναντήσεις, τα εσπερινά κηρύγματα, τις ραδιοφωνικές ομιλίες, την καθημερινή συναναστροφή του με τους ανθρώπους, τους πτωχούς, τους ασθενείς, τους έχοντας ανάγκη, τη νεότητα, στις κατασκηνώσεις, στις περιοδείες του, ως ιεροκήρυκας, και στα πιο απομακρυσμένα και δύσβατα μέρη της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Ουδέποτε ζήτησε την παραμικρή ξεκούραση και άνεσή του. Τον ενέπνεε πάντοτε η ιεραποστολική μορφή του ιερομάρτυρος και εθναποστόλου, Κοσμά του Αιτωλού. Προσπάθησε να διατηρήσει την εκκλησιαστική παράδοση που παρέλαβε στην Ιερά Μητρόπολή μας από τους προκατόχους του.
Πράος, καλοπροαίρετος, ακούραστος από πρωίας έως νυκτός η “μέριμνα” της τοπικής μας Εκκλησίας. Προσέφερε στα ιερά θυσιαστήρια νέους και κατηρτισμένους κληρικούς. Πάντοτε συγχωρητικός και για αυτούς που τον βασάνισαν με τις συκοφαντίες τους.
Φιλάνθρωπος, ελεήμων, φιλάγιος, προσπαθούσε πάντοτε, κατά τη συμβουλή του αγίου Παϊσίου να ανεβάζει τον άνθρωπο στον ουρανό.
Λιτός, ασκητικός, προσευχητικός. Ήταν ο αγωγός της χάριτος που προσπαθούσε να ανεβάζει τους ανθρώπους στην αγκαλιά του «Ουρανίου Πατρός».
Τώρα αναπαύεται πληρώνοντας το “κοινόν του βίου χρέος”. Είναι μέλος της ουράνιας Ιεραρχίας, κατά την διδασκαλία Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, “κύκλω του ουρανίου θυσιαστηρίου και θεάται αυτοψεί το πρόσωπον της Αγίας Αναφοράς”.
Αυτού του μακαριστού ιεράρχου η μνήμη ας είναι πάντοτε μέσα μας και ας έχουμε την ευχή του».
Ακολούθησε το μνημόσυνο του μακαριστού Μητροπολίτου, κατά το οποίο ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος ανέφερε τα εξής:
«Τελούμε σήμερα το εξάμηνο μνημόσυνο του αγαπητού αδελφού Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κυρού Κοσμά και ομολογώ ότι δεν έχω καταλάβει πως πέρασε μισός χρόνος από την κοίμησή του.
Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμ. Επιφάνιος Καραγεώργος, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως, ανέφερε τα δέοντα για τον Μητροπολίτη Κοσμά, του οποίου ήταν στενός συνεργάτης και Πρωτοσύγκελλος και συμφωνώ με αυτά.
Θα ήθελα να διατυπώσω γενικές εκτιμήσεις από την εξάμηνη αυτήν διαποίμανση της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, από την θέση του Τοποτηρητού.
Πρώτον, η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας είχε το εξαιρετικό προνόμιο να έχη καλούς Μητροπολίτες. Θα αναφέρω τρεις από αυτούς που γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια, τον Ιερόθεο Παρασκευόπουλο, τον Θεόκλητο Αβραντινή και τον Κοσμά Παπαχρήστου. Ήταν Μητροπολίτες με αγάπη στον Θεό και τον άνθρωπο. Φυσικά, εκτιμούμε τον κάθε ένα από αυτούς με τα ιδιαίτερα χαρίσματά του, τις ιδιαίτερες δυνατότητες προσφοράς του, οι οποίοι πάντως αγαπούσαν την Εκκλησία και ενεργούσαν αλληλοσυμπληρωματικά.
Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι συνεργάτες τους, αφού ίδιον χαρακτηριστικό γνώρισμα των καλών ηγετών είναι η επιλογή καλών συνεργατών. Πρέπει να μνημονεύσω τον, για πολλά χρόνια, Γραμματέα και Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Καλλίνικο, που ήδη έχει καταταγή στο αγιολόγιο της Εκκλησίας. Ο άγιος Καλλίνικος με τους συνεργάτες του, τους Ιεροκήρυκας, ιδίως τον Αρχιμ. Βενέδικτον Πετράκη, βοήθησε αποτελεσματικά την καλή λειτουργία της Ιεράς Μητροπόλεως και την επάνδρωσή της με καλούς Κληρικούς.
Πρέπει να σημειωθή ότι μεταξύ των τριών αυτών Μητροπολιτών συμπεριλαμβάνεται και ο, για τεσσεράμιση χρόνια, Τοποτηρητής της Ιεράς αυτής Μητροπόλεως (σπάνιο γεγονός στα εκκλησιαστικά χρονικά) Μητροπολίτης Άρτης Ιγνάτιος Τσίγκρης, ένας Ιεράρχης με φόβο Θεού, ευγένεια χαρακτήρος, εκκλησιαστικό φρόνημα, αλλά και αγιότητα βίου.
Δεύτερον, οι άξιοι Μητροπολίτες που πέρασαν από αυτήν την Ιερά Μητρόπολη χειροτόνησαν καλούς Κληρικούς με αγάπη στον Θεό και την Εκκλησία, αλλά και με ασυνήθη εκκλησιαστική και κοινωνική δραστηριότητα. Τα τελευταία χρόνια, πρέπει να το ομολογήσουμε ότι ο μακαριστός Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμάς χειροτόνησε καλούς Κληρικούς, με φόβο Θεού και αγάπη στον λαό. Φυσικά υπήρχαν και εξαιρέσεις οι οποίες επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Τρίτον, στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας λειτουργούν, εκτός από τις ζωντανές Ενορίες και τα ζωντανά Μοναστήρια, ανδρικά και γυναικεία, με άξιους μοναχούς και μοναχές που αποτελούν τους πνεύμονες των ανθρώπων της περιοχής μας, που ξεκουράζουν τους απαιτητικούς Χριστιανούς να γνωρίσουν τον Θεό, την μυστική ζωή της Εκκλησίας και να ικανοποιήσουν την δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος ως κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση Θεού να επιτύχη τον προορισμό του να γίνη άγιος.
Τέταρτον, οι ευσεβείς Χριστιανοί της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, αγαπούν την Εκκλησία, εκκλησιάζονται τακτικά, γεμίζουν τους Ιερούς Ναούς, στις ιερές Ακολουθίες και την θεία Λειτουργία και ανήκουν στους πρακτικούς και θεωρητικούς, σε αυτούς, δηλαδή, που ασχολούνται με την πράξη και θεωρία, όπως διδάσκει η θεολογία της Εκκλησίας μας. Όταν και όπου υπάρχουν Κληρικοί που γνωρίζουν την ζωντανή θεολογία της Εκκλησίας, που είναι νηπτική και ασκητική, τότε οι Χριστιανοί ανάγονται από την πράξη στην θεωρία, από το γάλα οδηγούνται στην στερεά τροφή, πράγμα που αναζητούν οι άνθρωποι στις ημέρες μας.
Όπως στην ανθρώπινη γνώση ανερχόμαστε σταδιακά από την κατώτερη και ατελέστερη γνώση στην μέση και ανώτερη, τέλεια γνώση, το ίδιο συμβαίνει και με την θεία γνώση, την εμπειρική θεολογία της Εκκλησίας. Οι άνθρωποι δεν αρέσκονται ούτε ικανοποιούνται σε μια ηθική απλώς γνώση, αλλά θέλουν να μάθουν την εσωτερική ομορφιά της μυστικής ζωής και θεολογίας της Εκκλησίας. Οπότε, ισχύει αυτό που λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ότι ο ποιμένας με τον λόγο του πρέπει να επιδιώκη «μᾶλλον ἀνάγειν τοὺς χθαμαλοτέρους ἤ κατάγειν διὰ τούτους καὶ τοὺς ὑψηλοτέρους».
Πέμπτον, τέλος, οι άρχοντες αυτού του τόπου, κατά βάση, σέβονται το έργο που επιτελεί η Εκκλησία, αποδέχονται τους καλούς Κληρικούς που διακρίνονται από την εκκλησιαστική δράση τους και τελικά αποδέχονται την συναλληλία μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας.
Αυτές είναι οι πρώτες βασικές εντυπώσεις μου από την εξάμηνη τοποτηρητία μου στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Βέβαια δεν είναι όλα θετικά, γίνονται λάθη από όλους μας, αλλά κινούνται όλα σε καλή προοπτική, είναι μια καλά διοργανωμένη Ιερά Μητρόπολη και ελπίζουμε στο έλεος του Θεού.
Εύχομαι ο Θεός να αναπαύση τους αοιδίμους Μητροπολίτες, και ιδίως τον Μητροπολίτη Κοσμά, του οποίου σήμερα τελούμε το μνημόσυνο, εν σκηναίς δικαίων και να προσεύχονται, ώστε να αναδεικνύη ο Θεός, δια της ψήφου της Ιεραρχίας, αξίους διαδόχους τους για να συνεχίσουν αυτό το σημαντικό έργο που επιτέλεσαν σε αυτήν την ευλογημένη περιοχή της Εκκλησίας μας».
Σε όλους τους Ενοριακούς Ναούς της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, με εντολή του Σεβασμιωτάτου Τοποτηρητού κ. Ιεροθέου, τελέσθηκαν ιερά μνημόσυνα υπέρ αναπαύσεως του μακαριστού Ποιμενάρχου.
