Η πρόσφατη κατάθεση του Σπήλιου Λιβανού στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ έφερε ξανά στο προσκήνιο μια αλήθεια που αποσιωπήθηκε την περίοδο της θητείας του: ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης πλήρωσε βαρύ πολιτικό τίμημα, επειδή επέλεξε να συγκρουστεί με ένα ισχυρό παρασύστημα, που επί δεκαετίες λυμαίνονταν τις κοινοτικές ενισχύσεις.
Και το πλήρωσε ακριβά — μέχρι και με την απώλεια της βουλευτικής του έδρας.
70 εκατομμύρια ευρώ πίσω στο Δημόσιο, αλλά με πολιτικό κόστος
Επί υπουργίας Λιβανού, οι έλεγχοι του ΟΠΕΚΕΠΕ εκτοξεύθηκαν.
Το αποτέλεσμα ήταν ιστορικό: 70 εκατομμύρια ευρώ επιστράφηκαν στο Δημόσιο από παράνομα, αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
Ήταν η πρώτη φορά που το σύστημα «έτριξε». Οι «έξυπνοι» που είχαν μάθει να χειρίζονται τις γκρίζες ζώνες των δηλώσεων, των δικαιωμάτων και των βοσκότοπων βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν Υπουργό που δεν έκανε πίσω.
Αλλά αυτή η σύγκρουση είχε τίμημα. Οι αντιδράσεις οργανώθηκαν. Η στοχοποίηση πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις.
Κρήτη: Η έκρηξη του 708% και το παρασύστημα που αντέδρασε
Η αποκάλυψη της αφύσικης αύξησης 708,7% στις δηλώσεις αμνοεριφίων στην Κρήτη, όταν ο μέσος όρος της χώρας ήταν μείωση 3%, αποκάλυψε μια πραγματικότητα που για χρόνια πολλοί έβλεπαν και λίγοι μιλούσαν.
Οι αποφάσεις του Υπουργείου για να μπει τέλος στις μεθοδεύσεις αυτές ήταν αναμενόμενο ότι θα χτυπήσουν «νεύρα». Και τα χτύπησαν.
Η Κρήτη έγινε το επίκεντρο ενός ολόκληρου μηχανισμού αντίδρασης:
καμπάνιες λάσπης,
συλλαλητήρια,
«αγροτοπατέρες» που μέχρι τότε απολάμβαναν αλώβητοι το σύστημα,
και, εν τέλει, η “επικήρυξη” του Υπουργού με αφίσες και «κηδειόχαρτα».
Μία από αυτές τις αφίσες, με το σύνθημα «Λιβανέ παραιτήσου», έγινε σύμβολο της προσπάθειας σπίλωσης.
Δεν ήταν πολιτική κριτική. Ήταν πόλεμος συμφερόντων.
«Λοιδορήθηκα, απειλήθηκα, προπηλακίστηκα – και στο τέλος καταψηφίστηκα»
Στην κατάθεσή του, ο Σπήλιος Λιβανός δεν μάσησε τα λόγια του: «Στην προσπάθειά μου να αντιμετωπίσω την επιδοματοφαγία, λοιδορήθηκα, απειλήθηκα – τόσο εγώ όσο και η οικογένειά μου – προπηλακίστηκα, και στο τέλος καταψηφίστηκα».
Ο πρώην Υπουργός περιέγραψε με σαφήνεια ένα κλίμα πίεσης και εκφοβισμού, που εξαπλώθηκε την περίοδο που εφαρμόστηκαν οι τρεις κρίσιμες Υπουργικές Αποφάσεις που έβαλαν φρένο στις παράνομες κατανομές βοσκοτόπων και δικαιωμάτων.
Οι εχθροί δεν ήταν πολιτικοί αντίπαλοι. Ήταν οι επιτήδειοι που επί χρόνια απομυζούσαν τα κονδύλια της ΚΑΠ.
Ένας σχεδιασμός ριζικής μεταρρύθμισης που χτυπήθηκε πριν ολοκληρωθεί
Ο Λιβανός δεν περιορίστηκε στους άμεσους ελέγχους. Ετοίμασε μια δέσμη έξι μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων, από τη μετατροπή του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή έως το άνοιγμα των πληροφοριακών συστημάτων και τους ανοιχτούς διαγωνισμούς για τους τεχνικούς συμβούλους.
Ήταν μια συνολική απόπειρα εξυγίανσης. Ήταν, όμως, και βαθιά αντιδημοφιλής στους κύκλους που είχαν μάθει αλλιώς.
Δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Και ο ίδιος το υπαινίχθηκε: «Αν είχε εφαρμοστεί στο σύνολό του το σχέδιο, δεν θα φτάναμε στη σημερινή κρίση».
Το μήνυμα ήταν σαφές: η μεταρρύθμιση σταμάτησε μαζί με τον άνθρωπο που τη σχεδίαζε.
Το πολιτικό αποτέλεσμα: πλήρωσε το κόστος της σύγκρουσης
Η απώλεια της έδρας του στις εκλογές δεν ήταν μια απλή εκλογική αναμέτρηση. Ήταν το αποτέλεσμα μιας στοχοποιημένης, συστηματικής πίεσης, που στόχο είχε να τελειώσει η μεταρρύθμιση και να επιστρέψει το σύστημα στα παλιά.
Ο Σπήλιος Λιβανός πλήρωσε το κόστος της σύγκρουσης με τα συμφέροντα, όχι με λάθη πολιτικής, αλλά με την επιλογή του να μπει σε έναν χώρο που πολλοί απέφευγαν επί δεκαετίες.
Και αυτό, ανεξάρτητα από πολιτικές τοποθετήσεις και κομματικές γραμμές, αποτελεί μια πραγματικότητα που σήμερα δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς.
Το ερώτημα που μένει
Η κατάθεση του πρώην Υπουργού δεν είναι απλώς μια αφήγηση του παρελθόντος. Είναι μια προειδοποίηση για το μέλλον: Θα υπάρξει πολιτικό σύστημα που να έχει το θάρρος να συγκρουστεί πραγματικά με την επιδοματοφαγία;
Ή θα συνεχιστεί ο ίδιος φαύλος κύκλος που τελικά “τιμωρεί” όποιον επιχειρεί την κάθαρση;
Ο χρόνος και η πολιτική βούληση θα δείξουν.
