Εξ αφορμής άρθρου του καθηγητή Χαρίδημου Τσούκα, που δημοσιεύθηκε στον ηλεκτρονικό τύπο (https://www.protagon.gr/apopseis/analogiko-kratos-se-psifiaki-epoxi-apo-ti-nea-orleani-ston-thessaliko-kabo-44342787862 ), γεννήθηκαν μέσα μου σκέψεις, τις οποίες ως Έλληνας της αλλοδαπής θέλησα να μοιραστώ μαζί σας.
Έχω από ετών διαπιστώσει ότι μάστιγα του Ελληνισμού είναι η απουσία από την ελληνική κουλτούρα της ιδέας της συλλογικής προόδου και της συλλογικής επιτυχίας.
Όλοι ενεργούμε με γνώμονα το αμιγώς ατομικό μικροσυμφέρον, αδιαφορώντας για το κοινό καλό.
Και γεννάται το παράδοξο: ενώ οι Έλληνες διαπρέπουμε ατομικά σε όλους τους τομείς παγκοσμίως, να δυσκολευόμαστε πολύ να είμαστε συλλογικά αποτελεσματικοί. Αυτό το φαινόμενο βλέπουμε στον αθλητισμό, στην επιστήμη, στις τέχνες κλπ. και βέβαια στο συντονισμό και στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Για παράδειγμα:
Η Γερμανία, χώρα με μηδενική παράδοση στο μπάσκετ, κερδίζει το μουντομπάσκετ κι εμείς με μεγάλη παράδοση, αποκλειόμαστε.
Επιστήμονες το ίδιο: Χρούσος, Νανόπουλος και πλειάδα άλλων, άνθρωποι στα όρια του μύθου, παγκοσμίως, αλλά η κλινική τους ή το department τους μέτριο. Καλλιτέχνες το ίδιο: Κουρετζής, Μητρόπουλος να διευθύνουν ξένες κορυφαίες ορχήστρες, Έλληνες σολίστ να διαπρέπουν στο εξωτερικό, ενώ οι ελληνικές ορχήστρες μέτριες, (εξαίρεση η Καμεράτα, κορυφαία, αλλά τα περισσότερα μέλη της είναι ξένοι!)
Πώς να φτιάξουμε αποτελεσματικό κράτος με τέτοια νοοτροπία; Ποιος πρωθυπουργός, υπουργός, περιφερειάρχης, αρχηγός ένοπλου σώματος, διοικητής υπηρεσίας, Δήμαρχος, να συντονίσει και ποιόν, αφού είμαστε όλοι ατομιστές και ανυπότακτοι, αδιάφοροι για το κοινό συμφέρον, ξέφραγο αμπέλι;
Όμως, είμαστε μετά πρώτοι και καλύτεροι στο να δείχνουμε με το δάχτυλο (finger pointing) και στην απόδοση ευθυνών (blame game), όπως πολύ σωστά αναφέρει ο συντάκτης στο άρθρο. Αρκεί να φταίει κάποιος άλλος, πάντα!
Παράλληλα, μας διακατέχει σαν έθνος κι ένας ναρκισισμός – με τρελαίνει εντελώς – ότι είμαστε οι «εξυπνότεροι», οι «ικανότεροι», «ο καλύτερος λαός του κόσμου» και μένουμε στις φανφάρες για τα επιτεύγματα των προγόνων μας, αντί να κοιτάξουμε συλλογικά να οργανωθούμε και να διαπρέψουμε ως έθνος και ως κρατική υπόσταση, βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής μας στη βάση της, στην υποδομή της.
Δεν αρκεί να έχω καλό σπίτι, καλά ρούχα, καλό φαγητό, πρέπει να υπάρχουν και καλοί δρόμοι, καλά σχολεία, ποιοτικές υπηρεσίες, ασφάλεια και σεβασμός της ανθρώπινης ζωής και υπόστασης, προκειμένου να έχουμε υψηλό βιοτικό επίπεδο.
Θέλει πολλή δουλειά η Ελλάδα και οργάνωση με τεχνοκράτες κι ανθρώπους που έχουν την τεχνογνωσία (το know how) σε στρατηγικές θέσεις, πολιτικούς που να είναι έτοιμοι να γίνουν εξαιρετικά αντιπαθείς προκειμένου να κάνουν τομές για το μέλλον της χώρας και του τόπου, χωρίς να τους φοβίζει το προσωπικό κόστος.
(Δεν θα πω να δώσουν τη ζωή τους σαν τον μεγάλο Καποδίστρια, αλλά ας εμπνευστούν από αυτόν και ας του μοιάσουν έστω και λίγο).
Αν ξεκινήσουμε εστιάζοντας στην παιδεία, όπως τόνιζε ο άλλος μεγάλος, Μάνος Χατζηδάκης, ίσως να μπορεί να αλλάξει νοοτροπία ο Έλληνας, αν εκπαιδευτεί από την νηπιακή ηλικία.
Μπορούμε όμως να περιορίσουμε το «εγώ» μας για χάρη του «εμείς»?
Μπορούν άραγε να αλλάξουν τα πράγματα σ’ αυτό τον τόπο?
