Γράφει ο Γιώργος K. Λύτρας*
Με την ευκαιρία του γεγονότος, ότι ο Φεβρουάριος είναι επετειακός μήνας, ως προς την διάρκεια της ζωής του εθνικού μας νομίσματος, θα αναφερθώ στην εξελικτική πορεία του χαρτονομίσματος στην Ελλάδα, από την δημιουργία του Κράτους μας.
Ιανουάριος και Φεβρουάριος του έτους 2002 ήταν οι μήνες μετάβασης, από το εθνικό μας νόμισμα την δραχμή, στο ευρώ. Ένδεκα χώρες ακόμη, της τότε Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέσυραν τα εθνικά τους νομίσματα και έθεσαν σε κυκλοφορία τα τραπεζογραμμάτια και κέρματα του ευρώ. Η ισοτιμία ευρώ και δραχμής ορίσθηκε αμετάκλητα, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 1 ευρώ προς 340,75 δραχμές.
Πριν της αναφοράς στην εξελικτική πορεία του εθνικού μας νομίσματος της δραχμής, θα διαχωρίσω εννοιολογικά τα εξής. Το χαρτονόμισμα είναι χάρτινο μέσο συναλλαγής, το οποίο εκδίδεται από το κράτος και αποτελεί ένα νόμιμο μέσο πληρωμής. Εκδίδεται απευθείας από το κράτος και είναι πληρωτέο στον κομιστή. Αυτή η διαδικασία βασίζεται στην πίστη του Κράτους,. αφού είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχει άλλου είδους κάλυψης. Το τραπεζογραμμάτιο είναι και αυτό χάρτινο μέσο πληρωμής-συναλλαγής, δηλαδή νόμισμα αλλά εκδίδεται από τράπεζα, η οποία κατέχει το εκδοτικό δικαίωμα. Εκδοτικές τράπεζες υπήρξαν η ΙΟΝΚΗ, η ΕΘΝΙΚΗ, η ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ και από το 1928 η τράπεζα της ΕΛΛΑΔΟΣ.
Πηγή φωτό sansimera.gr
‘Ενα χρόνο μετά την κήρυξη της επαναστάσεως το 1822 με ψήφισμα της προσωρινής Διοικήσεως στην Κόρινθο, αποφασίζεται η δημιουργία νομίσματος. Καθιερώνεται το επαναστατικό ομόλογο σε γρόσια.
Πηγή φωτό sansimera.gr
Ο πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους Ιωάννης Καποδίστριας καθιερώνει το πρώτο νόμισμα τον ΦΟΙΝΙΚΑ σε υλοποίηση της απόφασης της Δ΄ Εθνικής Συνέλευσης το 1829. Αποτελούσε την πρώτη νομισματική μονάδα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και απεικόνιζε τον Αργυρό Φοίνικα, το πουλί της μυθολογίας. Κόπηκε στο Εθνικό Νομισματοκοπείο το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά στο ισόγειο της οικίας του Ιωάννη Καποδίστρια στην Αίγινα και επισημοποιήθηκε το έτος 1831.
Πηγή φωτό sansimera.gr
Με τον ερχομό του Όθωνα, καθιερώνεται από τη βασιλεία το 1833, ως Εθνικό νόμισμα η δραχμή. Το 1841 ιδρύεται η ΕΘΝΙΚΗ Τράπεζα και τον επόμενο χρόνο της παραχωρείται το δικαίωμα έκδοσης χαρτονομισμάτων, τα οποία τυπώνει στη Γαλλία Στη συνέχεια η Τράπεζα έθεσε σε κυκλοφορία και άλλες κατηγορίες χαρτονομισμάτων πού τυπωνόντουσαν, σε Νομισματοκοπείο του εξωτερικού. Το 1864 παραχωρείται το δικαίωμα και στην ΙΟΝΙΚΗ Τράπεζα να εκδίδει χαρτονομίσματα.
Η ΙΟΝΙΚΗ Τράπεζα ιδρύθηκε από την Βρετανική αυτοκρατορία στις αρχές του 19ου αιώνος και δραστηριοποιήθηκε σε μία ευρωπαϊκή περιοχή τα Επτάνησα. Το έτος έναρξης του εκδοτικού δικαιώματος, συμπίπτει με την ενσωμάτωση των Επτανήσων στον Εθνικό κορμό, (επικεφαλής διπλωματίας ο Χαρίλαος Τρικούπης).
Αυτά τα δικαιώματα που παραχωρήθηκαν στις συγκεκριμένες τράπεζες από το κράτος φτάνουν μέχρι το 1928 με την ίδρυση της Τράπεζας της ΕΛΛΑΔΟΣ, ως η μοναδική πλέον Τράπεζα συνεχίζει να τυπώνει στο εξωτερικό χαρτονομίσματα έως και το 1947, πού αρχίζει να τυπώνει στις εγκαταστάσεις της στο Χολαργό.
Κλείνοντας διευκρινίζεται ότι το κράτος ουδέποτε εξέδωσε χαρτονόμισμα. Επιχείρησε το 1868, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε αυτή η έκδοση, επειδή η ΕΘΝΙΚΗ Τράπεζα αρνήθηκε να χορηγήσει δάνειο προς το κράτος 50 εκατομμυρίων δραχμών, που της ζητήθηκε.
Άρα δεν θα υπήρχε αντίκρισμα και δεν προχώρησε.
“Ο Γιώργος Λύτρας είναι συνταξιούχος της ALPHA BANK
