Γράφει ο Γρηγόρης Θεοδωράκης
Πρώην Γενικός Γραμματέας Διοικητικής Ανασυγκρότησης
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η (προσδοκώμενη) υποχώρηση της πανδημίας και η διεθνής και εγχώρια ενεργειακή κρίση διαμορφώνουν ένα πρωτόγνωρο οικονομικό σκηνικό που δεν μπορεί παρά να επηρεάσει καίρια την Ελλάδα. Η ανάγκη για μια νέα εθνική αναπτυξιακή στρατηγική για την περίοδο που θα ακολουθήσει είναι πλέον κάτι περισσότερο από επιτακτική.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι στη νέα αυτή περίοδο η χώρα μας θα εισέλθει από μειονεκτική θέση παρά τις ευμενείς δημοσιονομικές προοπτικές που κληροδότησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: Η ανεργία ανέρχεται στα υψηλότερα ποσοστά της Ευρώπης, τα δημόσια οικονομικά και η νέα έξαρση του χρέους δημιουργούν σοβαρούς προβληματισμούς, ο πληθωρισμός καλπάζει θυμίζοντας παλιές εποχές ενώ οι τιμές της ενέργειας ήταν από τις υψηλότερες στην Ευρώπη εξαιτίας των κυβερνητικών πολιτικών, πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Πώς μπορεί όμως να δημιουργηθεί μια νέα πορεία στην ελληνική οικονομία με τέτοια δομικά χαρακτηριστικά ώστε να διασφαλιστεί η βιώσιμη μεγέθυνση του εισοδήματος και η δίκαιη διάχυσή του στο σύνολο της κοινωνίας; Μια τέτοια εξίσωση φυσικά δεν έχει προφανείς λύσεις, όμως δεν είναι αδύνατη. Η εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του συνόλου της οικονομίας είναι παράγοντας καίριας σημασίας.
Ο πρωτογενής τομέας πρέπει σε κάθε περίπτωση να στηριχθεί τόσο στην παραγωγή των προϊόντων με κάθε μέσο (οικονομικά αλλά και τεχνικά, με νέες τεχνολογίες και έργα υποδομής) όσο και στην εξεύρεση νέων αγορών.
Η στήριξη της έρευνας και η σύνδεσή της με νέες παραγωγικές μονάδες επίσης θα προσδώσει υψηλή προστιθέμενη αξία και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας κάθε είδους, με έμφαση στην ένταση γνώσης.
Ο ποιοτικός τουρισμός επίσης μπορεί να συμβάλει στην αναζωογόνηση εκτεταμένων περιοχών και τη διασύνδεση με άλλες τοπικές παραγωγικές δραστηριότητες.
Το παράδειγμα της Αιτωλοακαρνανίας είναι χαρακτηριστικό των ανεκμετάλλευτων αναπτυξιακών δυνατοτήτων μιας περιοχής:
Ευρισκόμενη σε ιδιαίτερη θέση, αποτελώντας μέρος της ευρύτερης περιοχής που χαρακτηρίζεται ως δυτική πύλη της χώρας, με πληθώρα μοναδικών χαρακτηριστικών, βιώνει ωστόσο την επιβάρυνση του κόστους παραγωγής, είδε τα τελευταία χρόνια την ακαδημαϊκή της ταυτότητα να υποβαθμίζεται, ενώ περιοχές της παραμένουν μερικά αποκλεισμένες και οδηγούνται στο μαρασμό εξαιτίας της έλλειψης άμεσης αντιμετώπισης της κατάρρευσης υποδομών, όπως συνέβη πρόσφατα με τη γέφυρα του Ευήνου.
Και όμως, ακριβώς ο νομός Αιτωλοακαρνανίας μπορεί να αποτελέσει και το αντιπαράδειγμα της υπέρβασης αντικατοπτρίζοντας τις συνολικές δυνατότητες της εθνικής οικονομίας.
Απαιτείται μια ευρύτερη, ολιστική εθνική αναπτυξιακή στρατηγική με το βλέμμα αφενός στις ικανότητες και τα πλεονεκτήματα της χώρας και αφετέρου στη γενική κατεύθυνση που λαμβάνουν οι διεθνές οικονομικές, τεχνολογικές και γεωπολιτικές εξελίξεις.
Η αποτελεσματική αξιοποίηση του Ταμείου Ανάπτυξης και Σταθερότητας σε συνδυασμό με τα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία και τις στοχευμένες δημόσιες δαπάνες μπορούν να διαμορφώσουν ένα νέο πλαίσιο υπέρβασης των παθογενειών και ανάδειξης ενός νέου παραγωγικού μοντέλου μέσω και της χρηστής οικονομικής διαχείρισης.
Οι κατάλληλες κινήσεις με την αυτονόητη στήριξη παραγωγών, επιχειρήσεων και επιστημόνων μπορούν να λειτουργήσουν ως αναπτυξιακή θρυαλλίδα κινητοποιώντας το σύνολο των παραγωγικών συντελεστών προς ένα νέο είδος ανάπτυξης που δεν θα είναι απλώς ονομαστική αλλά ποιοτική, θα σέβεται οπωσδήποτε το περιβάλλον και θα αποκτήσει τέτοια χαρακτηριστικά που θα μπορεί να αναπαράγεται διατηρώντας τη δυναμική της.
Μια ανάπτυξη ισόρροπη, ανθεκτική, βιώσιμη που εκτός των υπολοίπων θα αναγεννήσει την ελληνική ύπαιθρο. Η επόμενη προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας έχει πολλή δουλειά μπροστά της.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα DOCUMENTO
