Γράφει η Ειρήνη Ραΐδη
Ψυχολόγος, Ειδικευμένη στη Συστημική Ψυχοθεραπεία
Δεν ξέρω αν είναι φαινόμενο των ημερών, αλλά είναι κάτι που συναντώ ολοένα και πιο συχνά στην καθημερινή συναλλαγή με τους ανθρώπους είτε σε προσωπικό, φιλικό επίπεδο είτε σε επαγγελματικό.
Και αναφέρομαι στη δυσκολία των ανθρώπων να αναγνωρίσουν και να διαφοροποιήσουν «αυτό που φαίνεται» από «αυτό που είναι», τα συναισθήματά τους και τις επιθυμίες τους από αυτά που «πρέπει», με αποτέλεσμα να μη γνωρίζουν τον εαυτό τους, την αλήθεια τους και αφού δε συνδέονται με τον ίδιο τους τον εαυτό, δε συνδέονται ουσιαστικά και με τους κοντινούς «άλλους».
Θεραπευόμενοι που υποφέρουν από ψυχικά συμπτώματα αδυνατούν να δουν τι πραγματικά τους ενοχλεί στη ζωή τους.
Παράδειγμα: ‘Ερχεται στο γραφείο μου για να πάρει βοήθεια γυναίκα με κρίσεις πανικού. Προφανώς ζητά να ξεπεράσει το σύμπτωμα που της συμβαίνει όταν βρίσκεται σε πολυκοσμία, και θεωρεί ότι αυτό είναι το μοναδικό της πρόβλημα στη ζωή. Λέει ότι η δουλειά της είναι μια χαρά, τα παιδιά της καλά, ο γάμος της λειτουργεί…
Τότε ποιος ο λόγος να έχει κρίσεις πανικού?
Σιγά σιγά στη θεραπεία αποκαλύπτονται αλήθειες που αγνοούσε ή δεν ήθελε να δεχτεί. Επιφανειακά όλα καλά για τα «μάτια του κόσμου» ακόμη και για τα δικά της μάτια.!
Όμως η δουλειά της δεν την ικανοποιεί γιατί πάντα ήθελε να κάνει κάτι άλλο, αλλά παντρεύτηκε και εγκλωβίστηκε, έγινε μητέρα ενώ δεν ήταν έτοιμη, αλλά επειδή παντρεύτηκε και όλοι θεωρούσαν πως έπρεπε να κάνει παιδιά αμέσως, και ο γάμος της είναι συμβατικός και δε νιώθει συναίσθημα. Έτσι ήρθαν οι κρίσεις πανικού για να της χτυπήσουν το καμπανάκι, να «δει» επιτέλους την αλήθεια της. Μέχρι να «πάθει», θεωρούσε, όπως και το περιβάλλον της, ότι όλα έβαιναν καλώς…. Αμ δε…
Αυτή η περίπτωση είναι από τις καλές, γιατί και το καμπανάκι χτύπησε και η βοήθεια ζητήθηκε…
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα ζητήσουν βοήθεια από ψυχολόγο και ίσως δεν θα έχουν συμπτώματα, αλλά θα ζουν μια ζωή χωρίς αλήθεια, ίσως χωρίς συναίσθημα. Μια ζωή επιφανειακή και χωρίς ουσιαστικές συνδέσεις. Μια ζωή χωρίς τους ίδιους, μια ζωή για τους άλλους.
Σίγουρα είναι πιο εύκολο να βολευτείς σε μια γωνίτσα, να θεωρείς ότι έχεις κάνει καλές επιλογές και τα έχεις όλα τακτοποιήσει και να μη χρειάζεται να αμφιβάλεις, να προβληματίζεσαι, να κάνεις αλλαγές, να ρισκάρεις. Βολεμένος στη ζωούλα σου, που ο κόσμος επικροτεί και όλα καλά. Ωραίο, αλλά παραμύθι…
Καλή οικογένεια, καλός άνθρωπος, καλή δουλειά. Αλήθεια όμως? Ή μια ωραία επιφάνεια και τόσο βολική που την πίστεψες κι εσύ και πλέον δεν ξέρεις καν ποιος είσαι?
Άνθρωποι που δεν ευχαριστιούνται με τίποτα, ψυχικές ασθένειες στο φουλ, αυτοάνοσα νοσήματα, καρκίνοι, καρδιολογικά, μικρά παιδιά με κρίσεις πανικού και φοβίες, άνθρωποι ρομπότ, που φοβούνται το συναίσθημα, φοβούνται τη σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους, επιφανειακές σχέσεις και επιφανειακές ζωές χωρίς ουσία και νόημα.
Συγνώμη, αλλά εγώ δεν βλέπω ζωή σε όλο αυτό. Και όσο κι αν είναι βολικό, από πολλές απόψεις, το πρόβλημα καραδοκεί στη γωνία. Η ζωή είναι μία και ο καθένας μας είναι διαφορετικός και δεν μπαίνει στο κουτί.
Σαν τον Προκρούστη του εαυτού μας «κόβουμε» ότι εξέχει για να χωρέσουμε, αλλά ας αναρωτηθούμε αν αυτό που τελικά μένει από τον εαυτό μας και το συναίσθημά μας είμαστε εμείς. Είμαστε??Αλήθεια?